Eksik prim günüyle nasıl emekli olunur?

Okurlarımızdan gelen mesajlara göre erken emeklilik ile eksik prim günüyle ileri yaşta emeklilik karıştırılıyor. Eksik prim günüyle emeklilik yaşı ilerlemiş olduğu halde prim gününü dolduramamış kişiler için söz konusu. Ancak, prim gününü dolduramamış kişiler erken değil, bilakis daha geç yaşta emekli olabiliyor. Sizinle aynı dönemde çalışmaya başlayan fakat prim günü eksik olan kişiler 3600 prim gününü doldurmakla birlikte ancak 60 yaşında emekli olabilir. Eğitim azminizden dolayı tebrik ederim. Umarım çabalarınızın karşılığını alırsınız.

EMEKLİ OLMADAN KIDEM TAZMİNATI ALMA KOŞULLARI

Soru: Temmuz 1981 doğumluyum, haziran 2001'de SSK sigorta başlangıcım var. İlk 4-5 yıl hariç sonraki yıllarda ve halen tavandan prim ödüyorum. Yaklaşık 2,5 yıl sonra, 7000 prim günümü tamamlamış olacağım. Bu kapsamda sorularım şöyle:

1- Primlerimi tamamladığımda sadece yaş bekleme durumum kalmış olacağı için SGK'dan alacağım yazıyla çalıştığım iş yerimden tazminatımı alma hakkım doğar mı?

2- Prim günümü tamamladığımda maaşımdan prim kesintisini durdurma hakkım var mı?

3- Kesintiyi durdurma hakkım varsa, elime geçen para artar mı, başka kesintiler oluşur mu ?

4- Prim günlerimi tamamladığımda halen tavandan prim ödemeye devam etmemin emekli maaşıma olumlu /olumsuz katkısı olur mu?

5- SGK sitesinden tahmini emekli maaşı hesaplama sayfasından ay ay takip ettiğim kadarıyla emekli olduğumda alacağım emekli maaşımın tutarı her ay 30 - 40 TL civarı artıyor. Bu rakam gerçeği ne kadar yansıtmaktadır? (Serdar Hakan Çağlar)

Yanıt: Serdar Bey, sorularınıza sırayla cevap vereceğim:

1- 8 Eylül 1999 ve öncesinde işe başlayanlar 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gününü tamamlamaları koşuluyla, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan “Kıdem tazminatını alabilir” yazısını almak suretiyle işverenden kıdem tazminatını talep ederek, işten ayrılabilir.

Sizin gibi 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlar ise ya 25 yıl sigortalılık süresi + 4500 prim günü koşuluyla ya da sigortalılık süresi şartı olmadan 7000 prim gününü doldurarak kıdem tazminatını alıp işinden ayrılabilir. Hep yaptığım uyarıyı bu vesileyle tekrarlayayım. Kıdem tazminatını yakmamak için, önce SGK’dan “Kıdem tazminatı alabilir” yazısını alıp sonra işverenden tazminat talebinde bulunmak gerekir. Aksi takdirde, işten ayrıldıktan sonra SGK’dan yazı alınması işe yaramaz. Yılların kazanılmış hakkını kaybetmek söz konusu olabilir.

2,3 - Bu sorulardan kastınız hem sigortalı çalışmaya devam edip hem de prim ödemelerini durdurmak ise böyle bir şey söz konusu olamaz. Ancak, emeklilik için gerekli prim gününü tamamladıktan sonra çalışmayı bırakabilirsiniz.

4- Emeklilik için gerekli prim gününüzü tamamladıktan sonra tavandan prim ödemeye devam etmeniz emekli aylığınızı artırır. Emekli aylığı, prime esas kazançların ortalaması üzerinden hesaplanır. Prime esas kazanç ne kadar yüksek olursa aylık da o kadar yüksek bağlanır. Ayrıca, prim gün sayısının artması da aylık bağlama oranını artırır.

5- SGK’nın sistemine girmemiş başka bir hizmetiniz bulunmuyorsa veya hizmet bilgilerinizde yanlışlık yoksa söz konusu rakamlar gerçeğe yakın olmaktadır.

2008 SONRASI EMEKLİ AYLIĞI ÖNCEKİ DÖNEMLERE GÖRE DÜŞÜYOR

Soru: 1982 doğumluyum, ilk ise giriş tarihim 08.03.2004. Şu anda 4504 gün primim var.

2006’da askere gittim ve 15 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmasının emeklilik tarihime etkisi olur mu? 7000 gün primimi doldurduğum zaman kıdem tazminatımı alarak işten ayrılıp yaşımı bekleyebilir miyim? Çalışmaya devam edersem emekli maaşım düşer mi? (Başar Aksoy)

Yanıt: Başar Bey, normal emeklilik için 7000 gün, 60 yaşa tabisiniz. Askerliğinizi işe girdikten sonra yapmış olduğunuz için, askerlik borçlanması emeklilik tarihinizi öne çekmez. İş yerinde 7000 prim gününü doldurduğunuzda kıdem tazminatınızı alıp işten ayrılıp yaşı

bekleyebilirsiniz. Kesintisiz 7 yıl daha çalıştığınızda prim gününüzü doldurabilirsiniz. Ancak, emekli olabileceğiniz 2042 yılına kadar daha önünüzde çok uzun süre olacak. Mevcut iş yerinizden kıdem tazminatını alıp ayrılsanız bile yeni bir işte çalışmaya devam etmeniz faydalı olur.

Prim gününü doldurduktan sonra çalışmaya devam etmenin emekli aylığını düşürmesi daha çok 2000 yılından önce işe giren kişiler için geçerlidir. Onların da hepsi için değil, prime esas kazançları düşük olan kişiler için söz konusudur. Sizin çalışma sürenizin tamamına yakını 2008'de çıkan yasaya göre geçmiş olacağı için önceki dönemlerde çalışmaya başlayanlara göre zaten düşük aylık bağlanacak, ekstra bir düşüş söz konusu olmaz.

İŞSİZLİK MAAŞI ALIRKEN İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ ÖDENEBİLİR

Soru: 1979 doğumlu olup, 28.02.2002 tarihinde isteğe bağlı sigorta başlangıcım bulunuyor. 2005 yılı temmuz ayında işe başladım. 14 Haziran 2019 tarihinde işten ayrıldım. 2012 yılında altı ay ücretsiz doğum izni aldım, o süreyi de borçlandım. Şu anda pirim gün sayım 6126’dır. Sorum şu; emekli olmam için doldurmam gereken prim günü 7000 iken, 4500 günden de emekli olabilirsin diyorlar. Bu nasıl oluyor, emekli maaşını etkiler mi, farkı nedir? Kalan süreyi kendim ödeyeceğim, 10 ay işsizlik maaşı alacağım süre zarfında isteğe bağlı ödeme yapabilir miyim? İsteğe bağlı ödersem BAĞ-KUR’dan mı emekli olurum, o durumda emekli maaşım azalır mı? Emeklilikte SGK ya da BAĞ-KUR için son kaç yıl dikkate alınmaktadır? SSK ödemelerim şimdiye kadar brüt ücretten yattı ve yüksekti. SSK’dan emekli olabilmek için nasıl bir yol izlemeliyim? (Betül Ecevit)

Yanıt: Betül Hanım, işe giriş tarihiniz itibarıyla SSK’dan ya 7000 prim günüyle tam aylık ile ya da 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim günüyle kısmi aylık ile emekli olabilirsiniz. Her ikisinde de 58 yaşa tabi olursunuz. Bu durumda 2037 yılında emekli olabilirsiniz.

Prim günü ne kadar fazla olursa, prime esas kazançlar üzerinden emekli aylığı hesaplanırken dikkate alınacak aylık bağlama oranı da o kadar yüksek olur. Eksik prim günüyle emeklilik daha çok yaşı ilerlemiş ama prim gününü tamamlayamamış kişiler için söz konusu. Sizin emekliliğinize daha 18 yıl bulunuyor.

İşsizlik maaşı alırken isteğe bağlı sigorta primi ödemeniz mümkün. Ancak, isteğe bağlı sigorta primleri BAĞ-KUR statüsünde değerlendirilir. Son prim ödeme tarihi itibarıyla geriye dönük 7 yıl içinde en çok hangi statüde çalışmış iseniz emeklilikte o statüye tabi olursunuz. SSK’dan emeklilik hakkınızı kaybetmemek için isteğe bağlı sigorta primleriniz 1260 günü geçmemeli. İsterseniz sadece 7000 günü tamamlayacak şekilde isteğe bağlı sigorta primi yatırabilirsiniz.

Daha önce primlerinizin yüksek ücret üzerinden ödendiğini belirtiyorsunuz. Bu durumda isteğe bağlı sigorta primini asgari ücret üzerinden uzun süre yatırmak yerine, asgari ücretin üzerinde bir kazanç belirleyip daha kısa süre yatırmanız lehinize olur. Örneğin, asgari ücret üzerinden 1200 gün prim yatırmak yerine, asgari ücretin iki katı tutarındaki kazanç üzerinden 600 gün prim yatırmanız emekli aylığı bakımından avantaj sağlar.

SONRADAN MEMUR OLANN SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİ

Soru: Eşim 1976 doğumlu. Devlette lise öğretmeni olarak görev yapmakta. Şu an 3. çocuğumuz için doğum izninde. İlk sigorta kaydı 01.10.1993 tarihi itibarıyla 4/a üzerinden. 4/a’lı olarak 330 gün primi ödenmiş durumda. 4/c başlangıç tarihi 23.10.2000. Toplam 6270 günü var. En erken ne zaman emekli olabilir? Sigorta başlangıcı olarak 1993 mü alınır? Bu durumda emeklilik yaşı daha erken mi olur? Prim gününü doldurunca çalışmadan emeklilik yaşını bekleyebilir mi? (Ufuk Benlioğlu)

Yanıt: Ufuk Bey, Emekli Sandığı’ndan emeklilik için eşinizin sigorta başlangıç tarihi 1993 olarak kabul edilmez. Kamuda çalışmaya başladığı 23 Ekim 2000 tarihi itibarıyla 58 yaşa tabi olur.Yaşının düşebilmesi için 22 Mayıs 2002 tarihinden önce 4/a’lı ve 4/c’li çalışmalarının toplamının en az üç yıl olması gerekir.

Eğer 1993 ile 2000 tarihleri arasında doğan çocuğunuz varsa, onun için 6 ay doğum borçlanması yaparsa sigorta başlangıç tarihini 22 Mayıs 1999 tarihine çeker. Bu durumda 55 yaşında emekli olabilir. Aksi takdirde 58 yaşını dolduracağı 2034 yılında emekli olabilir.

9000 prim gününü doldurduktan sonra yaşı beklemek üzere ayrılabilir. Ancak, emekli ikramiyesini emekli olduğu tarihte alabilir.

ASGARİ ÜCRETTEN BAĞ-KUR PRİMİ ÖDEYENİN EMEKLİ AYLIĞI DÜŞÜK OLUR

Soru: 02.04.1970 doğumluyum, 03.01.1994 tarihinde BAĞ-KUR’a girişim var. Diş hekimi olarak çalıştım. 1995’te yedek subay olarak askerliğimi yaptım. 28.11.1997tarihinde memuriyete başladım, 2011’dememuriyetten ayrıldım. O tarihten beri BAĞ-KUR’a devam ediyorum.BAĞ-KUR primini en düşüktenyatırıyorum. Ne zaman emekli olabilirim ve emekli maaşını yükseltmek için ne yapabilirim? BAĞ-KUR primimi yükseltmeli miyim? (Asar Küçük)

Yanıt: Asar Bey, 8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlayan BAĞ-KUR’lu erkek sigortalıların emeklilik yaşı, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla 25 tam yılını doldurmaya kalan süreye göre belirlenir. Verdiğiniz bilgilere göre, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla 5 yıl 11 ay hizmetiniz bulunuyor. Bu durumda 56 yaşında emekli olabilirsiniz.

Primi asgari ücret üzerinden ödediğiniz takdirde emekli aylığınız düşük olur. Prime esas kazanç ne kadar yüksek olursa emekli aylığınız da o kadar yükselir. Aylık bağlama oranınızın yüzde 50 olduğunu varsayalım. Primleri 2 bin 558 lira kazanç üzerinden yatırırsanız 1.279 TL; 5 bin lira üzerinden yatırırsanız 2 bin 500 lira emekli aylığı bağlanır.

İmkânınız varsa priminizi daha yüksek kazanç üzerinden yatırmalısınız.

YEDEK SUBAY HİZMET BİRLEŞTİRMESİNİ ÖNCE E-DEVLETTEN KONTROL EDİN

Soru: 17 Aralık 1986 doğumluyum. 2011 – 2012’de askerliğimi yedek subay olarak yaptım. 19 Şubat 2013 tarihinde sigortalı olarak işe başladım ve kesintisiz olarak aynı iş yerinde çalışmaya devam ettim.Askerlik borçlanması yapmadığımda kaç yaşında emekli olurum?

Askerlik borçlanması yaparak emeklilik tarihimi ve yaşımı erkene çekebilir miyim? Erkene çekecekse, kaç gün borçlanma yapmalıyım? Yedek subaylık dönemimdeki primlerimi SGK'ya nasıl işletebilirim? (Yunus Emre Yurt)

Yanıt: Yunus Emre Bey, 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren işe girenler için emeklilik yaşı erkeklerde 60, kadınlarda 58 olmakla birlikte prim gününün doldurulduğu tarihe göre daha da uzayabilmekte. Doldurulması gereken prim günü 4/a’lı (SSK) çalışanlarda 7200 gün; 4/b (BAĞ-KUR) ve 4/c’li (Emekli Sandığı) çalışanlarda 9000 gündür. 4/a’lı çalıştığınıza göre, 7000 prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlarsanız 60 yaşında emekli olabilirsiniz.

Yedek subaylık dönemindeki hizmetleriniz Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından otomatik olarak birleştiriliyor. Herhangi bir aksamaya karşı e-devletten hizmetlerinizi kontrol ederek, hizmet birleştirmesi yapılıp yapılmadığını kontrol edebilirsiniz. Birleştirme işlemi yapılmamışsa dilekçeyle başvurabilirsiniz.

Yedek subay okulundaki süreyi şimdi borçlanmanıza gerek yok. Prim gününüzü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayamadığınız takdirde borçlanma yapabilirsiniz. İşe girdikten sonra askerlik yaptığınız için askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı öne çekmez. Sadece ileride emeklilik yaşınızın uzama riski ortaya çıktığında işinize yarayabilir.

Soru: 15 Nisan 1968 doğumluyum. 10.10.1991 tarihinde sigortalı çalışmaya başladım. 53 yaşında emekli olacağım. Ancak, askerliğimi 1993-1994 yıllarında yedek subay olarak yaptım. Yedek subaylık hizmetimi henüz SSK ile birleştirmedim. Hizmet birleştirmesi yaptığım takdirde emeklilik yaşımı ne kadar öne çeker? Emeklilik yaşım değişir mi?

Yanıt: Muharrem Bey, askerliğinizi işe başladıktan sonra yaptığınız için yedek subaylık süreniz SSK’dan emeklilik yaşınızı öne çekmez. SGK hizmet birleştirmesini otomatik olarak gerçekleştiriyor. e-Devlet’ten 4/c sicil kaydı kısmında yer alan hizmet dökümünüze bakarak sistemde görünüp görünmediğini kontrol edin. Görünmüyorsa SGK’ya yazılı başvuruda bulunun. Sistemde görünüyorsa ayrıca hizmet birleştirmesi başvurusu yapmanıza gerek bulunmuyor.