E-scooter tartışması: Düzenlemeye bisiklet gibi yansıdı
İstanbul'da Dilara Gül'ü hayattan koparan e-scooter kazasının ardından, gözler bir kez daha bu araçlarla ilgili yönetmeliğe çevrildi. Habertürk'e değerlendirmelerde bulunan İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Çetin Büyükçınar ise, "E-scooterlar düzenlemeye bisiklet gibi yansıdı. Bu araçları kullanacak kişilerin mutlaka bir eğitimden geçmesi ve ehliyet gibi bir yetkinlik belgesiyle e-scooterları kullanmaları gerekiyor" dedi. Kenan Butakın'ın haberi..
İstanbul Şişli'de 23 yaşındaki Dilara Gül'ün elektrikli scooter kullanırken bir otomobilin kendisine çarpması sonucu yaşamını yitirmesi tüm ülkeyi yasa boğdu.
Kahreden ölüm, e-scooterların yarattığı hayati tehlikeyi bir kez daha ortaya koydu. Dilara Gül'ü hayattan koparan kaza gözleri aynı zamanda bir yıl önce düzenlenen e-scooter yönetmeliğine de çevirdi.
YÖNETMELİKTE KASK ZORUNLULUĞU YOK
Yönetmeliğe göre trafikte e-scooter kullanılmasına belirli kurallar çerçevesinde izin veriliyor. Bu kurallar arasında kask takma zorunluğu ise bulunmuyor. İşte yönetmelikteki detaylar;
Ulaştırma ve Altyapı, Çevre ve Şehircilik ile İçişleri Bakanlıkları tarafından hazırlanan yönetmelik kapsamında e-scooterın; ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülmesi, otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmesi, ikiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmesi ve yaya yollarında sürülmesine izi verilmiyor.
Ayrıca scooterların, başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi, izin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi, manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmesi, kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi de yasaklandı.
SCOOTER KAZALARI NASIL ÖNLENİR?
Habertürk TV'ye e-scooter kazalarının nasıl önlenebileceğine ilişkin açıklamalarda bulunan Hukukçu Cengiz Hortoğlu ise şunları kaydetti:
"Şu anda İstanbul'da 17 bin civarında taksi var, bunun 3-4 katı da scooter var. Scooter kullanımına gelince bence en önemlisi kask takmak olur. Çünkü dünyanın birçok ülkesinde kask takma zorunluluğu var. Bir de bunun yanında scooter kullanırken kulaklık da kullanılmamalı. Birçok ülkede bu konuda da ya kulaklık kullanımına izin verilmiyor, ya da tek kulaklık kullanılabiliyor. Bir de örneğin Avustralya'da bu uygulanıyor. Scooter kullanacak kişilere öncelikle bir ders veriliyor ve testten geçiyorlar. Bir sertifikaları olmak zorunda. Tüm bunlara bakarak, kişinin scooter kullanma konusunda ehil olup olmadığı konusu öne çıkıyor.”
'LONDRA'DA KASIM'DAN SONRA ŞEHİR İÇİNDE KULLANILACAK'
"Ayrıca ne kadar yasa da çıkarılırsa çıkarılsın, bu alt yapı meselesi. Bugün Türkiye'ye bakınca sanırım 100 km uzunluğunda bir bisiklet yolu var. Ama Berlin'de bu 900 kilometre. Sadece yasa çıkararak bir şey düzeltmek kolay değil. Dünyada giderek daha çok elektrikli araçlar kullanılıyor. Eğer scooter kurallara göre kullanılırsa kimseye zararı olmaz. Havayı da kirletmiyor. Mesele İngiltere'de önümüzdeki kasım ayına kadar scooterların kullanımı şehir içinde yasak. Kasımdan sonra düzenlemelerle yürürlüğe girecek. Orada kurallar öyle kesin ki, mesela 2018 yılınca bir kasabada scooter kullanıcısı bir çocuk hızlı bir şekilde aracı kullanıyor. Ona 6 ceza puanı veriliyor. Çocuk 18 yaşından küçük ve ileride ehliyet alınca bu ceza puanları kayıtlara geçecek deniliyor."
"DÜZENLEMEYE BİSİKLET GİBİ YANSIDI"
Hem yönetmeliği hem de e-scooter kullanımı için ehliyet gerekliliği tartışmalarını Habertürk’e değerlendiren İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Çetin Büyükçınar da, “E-scooterları kullanacak kişilerin mutlaka bir eğitimden geçmesi ve ehliyet gibi bir yetkinlik belgesiyle bu araçları kullanmaları gerekiyor” dedi.
‘TASLAKTA EHLİYET ZORUNLULUĞU VARDI’
"Aslında hazırlanan taslak tam olarak yönetmeliğe yansımadı” diyen Büyükçınar, şunları kaydetti:
“Yansısaydı aslında bu kaza olmayabilirdi. Teklif edilen taslakta ehliyet zorunluluğu vardı. Ancak bu yönetmeliğe yansımadı. Taslak ayrıca 15 yaşını bitirmiş ve 16 yaşından gün almış kişilerin bu aracı kullanmasını sağlıyordu. Bu geçti ve şu anda yasal anlamda da bu şekilde. Hız limitleri 50 km'yi aşan yol kesimlerinde kullanılmamasıyla ilgili bir uygulama vardı. Bu da geçti ve çok yerinde bir uygulama. Bunun dışında ne yazık ki herhangi bir kask, gözlük, dizlik gibi bir koruyucu giysinin kullanılması ile alakalı bir kısım yönetmeliğe yansımadı. Bu bir eksiklikti. Çünkü bisiklet hükmünde ele alındı. Motosiklet şeklinde değerlendirilse gündeme gelirdi. E-scooterlar hayatımızın içinde artık yoğunlaşmaya başladı. Bunu engelleyemeyiz. Scooterlar kolay bir yöntem, tercih edilen bir yöntem."
‘HIZ KONUSU DA TEKRAR DÜZENLENMELİ’
“Bence çıkan yönetmeliğe bazı eklemeler yapılabilir. Örneğin otomobil kullanan herkes scooter kullanabilmeli. Çünkü bir trafik eğitiminden geçti bu kişiler. Yaşları küçük olan yani 16 yaşında alınabilen A1 grubu ehliyeti olanlar da scooter kullanılabilir. Yani bilinçsiz kullanılmaması noktasında benim kanaatim bu yönde. Ayrıca bu araçların en makul hızları 18-20 km parametresi içinde. Bu kilometreyi geçtikten sonra yol tutulumu ile alakalı kontrol kayıpları söz konusu olur. Bu açıdan hız konusu da tekrar düzenlenmeli diye düşünüyorum. Ana arterlerde de kullanılmamalı. Çünkü yayaların arasında da gidenler var. Tabi en önemlisi burada herhangi bir kazaya karşı en azından kask ve dizlik şartı getirilmeli. Öte yandan bazı kiralama şirketlerinin internet sitelerinde kullanım yaşını 14 olarak ifade edenler var. Bu noktada bu şirketlerin de scooterların kullanma talimatlarını güncellemesi gerekiyor. Benim en önemli gördüğüm nokta, scooterları kullanacak kişilerin mutlaka bir eğitimden geçmesi, dolayısıyla bir ehliyet yani yetkinlik belgesiyle bu araçları kullanması gerekiyor.”
