Ege'de zorlu süreç 4 Nisan'da başlıyor
AB ile varılan anlaşmanın ardından sığınmacı akınının durdurulması süreci başladı. 25 Türk gözlemci Ege adalarına gitti. 4 Nisan'da geri kabuller başlıyor. HABERTÜRK süreçle ilgili merak edilenleri araştırdı
Bahar BAKIR / GAZETE HABERTÜRK
Türkiye, 20 Mart sonrası Yunanistan’a giden Suriyeli ve 3. ülke vatandaşlarını 4 Nisan’dan itibaren geri alacak. 25 göç uzmanı, 5 Yunan adasında geçen cumartesiden bu yana inceleme yapıyor. “Bire bir” formülü çerçevesinde Türkiye, AB’ye gönderilecek 25 bin Suriyelinin tüm işlemlerini tamamladı. 5 soruda Türkiye ile AB vize mutabakatı şöyle işleyecek:
1- TÜRKİYE, SURİYELİLERİ VE 3. ÜLKE VATANDAŞLARINI GERİ ALIRKEN SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Yunanistan, Suriyeli göçmenleri ülke içine yerleştirerek adaları boşalttı. 20 Mart’tan itibaren Yunanistan’a gidenler Türkiye’ye yollanacak. Bunu kontrol etmek için Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nden 25 kişilik uzman bir ekip Yunanistan’ın Midilli, Sakız, Sisam, İstanköy ve İleryoz adalarında görevlendirildi. Frontex görevlileri de adalara konuşlandırıldı. Göç uzmanları, Türkiye’ye gönderme sırasında koordinasyonu da sağlayacak. Göçmenler kayıt altına alındıktan sonra Suriyeliler ile üçüncü ülke vatandaşları ayrılacak. Göçmenlerin Türkiye’ye feribotla yapacakları yolculuğun masraflarını AB karşılayacak.
2- TÜRKİYE’YE GELEN SURİYELİ VE 3. ÜLKE VATANDAŞLARININ AKIBETİ NE OLACAK?
Türkiye’deki Adana, Antalya, Aydın, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, İzmir başta olmak üzere 15 geri gönderme merkezinin 3 bin kişilik kapasitesi bulunuyor. İhtiyaç artacağından 12 yeni geri gönderme merkezi yapılacak. Suriyeli sığınmacılar kamplara ya da akrabalarının yanına yerleştirilecek. Üçüncü ülke vatandaşlarının, kayıtları alınacak. Uluslararası korumaya ihtiyacı olmayanlar ülkelerine uçakla gönderilecek. Ülkesine geri dönmek istemeyen veya farklı türde korumaya ihtiyacı olanlar için BM Mülteciler Yüksek Komiserliği aracılığıyla iltica başvuruları alınacak.
3- AB İLE UZLAŞILAN ‘BİRE BİR’ FORMÜLÜ NASIL İŞLEYECEK?
Türkiye’nin aldığı her Suriyeli mülteciye karşılık AB de Türkiye’den bir mülteci alacak. AB, bunun için aylık 6 bin kotası getirdi. AB’nin bu uygulamayı istemesinin asıl sebebi, yasadışı göçü önlemek, kontrollü göçmen almak. Bu çerçevede AB, Türkiye ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile işbirliği yapacak. AB “seçmece” yapamayacak. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği refakatsiz çocuklar, hastalar, yaşlılar, kadınlara öncelik verecek. AB, üye ülkeler arasında uygulayacağı kota ile bu mültecileri alacak ve yerleştirecek. Örneğin, bir hafta içinde bin göçmen alındı, aynı hafta AB’ye bin Suriyeli göçmen gönderilecek.
4- AB’NİN YILLIK 72 BİN KOTASI AŞILIRSA TÜRKİYE NASIL DAVRANACAK?
72 bin kotası dolduğunda, Türkiye alımları durduracak. Aynı şekilde AB’nin de yeni bir düzenleme yapması bekleniyor. AB’nin yeni veya ek kota koyması gündeme gelebilecek. Göç İdaresi, 25 bin Suriyeliyi AB’ye göndermeye hazır. 4 Nisan’dan itibaren bire bir formülü devreye girdiğinde bu mülteciler peyderpey AB ülkelerine gönderilecek. Suriyeliler ilticada bulunmuşsa, zorla geri gönderilmeyecek. BM ve Yunanlı görevliler bu kişilerle özel mülakatlarda bulunarak durum tespiti yapacak.
5- AB ÜLKELERİNE YASADIŞI YOLLARDAN GİDİŞ AZALACAK MI?
2013 yılında Türkiye üzerinden AB’ye yasadışı olarak giden kişi sayısı 25 bin 121 iken, bu sayı 2015’te 888 bin 457’ye ulaştı. Bunların yüzde 56’sı Suriyeli iken yüzde 24’ü Afgan, yüzde 10’u Iraklı, yüzde 3’ü Pakistanlı, yüzde 3’ü İranlı, yüzde 1’i Faslı. Türkiye ve Yunanistan’ın denizde alacağı tedbirlerin yanı sıra, NATO gemilerinin Ege’deki gözlem ve keşifleri sayesinde sayının azalması bekleniyor.
KAÇAK GEÇİŞLER AZALDI
Türkiye ile AB arasındaki sığınmacılara ilişkin anlaşmanın pazar günü yürürlüğü girmesinin ardından Ege Denizi’nden Yunanistan’a yasadışı geçişler azaldı. Daha önce günde ortalama 3 bin kişi yakalanırken, bu rakam dün 250’nin altında indi. Sığınmacıların umut yolculuğu öncesi geçici olarak kaldığı Basmane semtindeki oteller de boşaldı.
VİZE İÇİN 4 MAYIS SON TARİH
Vize serbestisi çerçevesinde 72 kriterden 35’i karşılandı. Kalan 37 kriterin 4 Mayıs’a kadar tamamlanması gerekiyor. Çünkü bu tarihte AB Komisyonu, Avrupa Konseyi’ne vize serbestisi kararı almak için son vize raporunu sunacak.
