BES'te 81 milyar liralık büyük dönüşüm
3 yıl önce 77 milyar lira olan gönüllü Bireysel Emeklilik Sistemi fonlarına yatırılan tasarrufların toplamı 130 milyar liralık artışla 207 milyar liraya çıkarken en büyük artış 56 milyar lirayla altın fonlarında oldu. Eurobond içeren yabancı para fonlarındaki artış da 25 milyar lirayı buldu. 2018'de fonların yüzde 30'u değişken yüzde 15.3'ü tahvil fonlarındayken bu oranlar sırasıyla yüzde 23 ve 5,3'e indi. Buna karşılık yüzde 9.8'lik yer tutan altın fonunun oranı yüzde 31'e yüzde 15,6'lık birikimi barındıran Eurobond fonu yüzde 17.3'e ulaştı.
Yıllardır hisse senedi piyasasına çok yüz vermeyen vatandaş eskiden olduğu gibi Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fonlarında da altın ve dövizde usta manevralar yapmayı bildi. Altın fiyatlarının yüzde 196 ve dövizdeki artışın yüzde 159 olduğu son 3 yılda BES yatırımcıları da özellikle tahvil bono fonları ile değişken fonlardan çok kazandıran altın ve dövizli fonlara geçti.
56 MİLYAR LİRALIK YÜKSELİŞ
3 yıl önce 77 milyar lira olan gönüllü Bireysel Emeklilik Sistemi fonlarına yatırılan tasarrufların toplamı 130 milyar liralık artışla 207 milyar liraya çıkarken en büyük artış 56 milyar lirayla altın fonlarında oldu. Eurobond içeren yabancı para fonlarındaki artış da 25 milyar lirayı buldu. 2018'de fonların yüzde 30'u değişken yüzde 15.6'sı tahvil fonlarındayken bu oranlar sırasıyla yüzde 23 ve 5,3'e indi. Buna karşılık yüzde 9.8'lik yer tutan altın fonunun oranı yüzde 31'e yüzde 15,6'lık birikimi barındıran Eurobond fonu (döviz içeren yabancı para fonu) yüzde 17.3'e ulaştı. 130 milyar liralık BES tasarrufunun 35,7 milyar lirası kurdaki yükselişten yararlanmak isteyen vatandaşlar tarafından yabancı para fonlarına park etti.
HİSSE FONU YERİNDE SAYDI
Bireysel Emeklilik Sistemi kurulurken amaçlardan birisi olan fonların hisse senetleri piyasasına yönlenmesi amacı ise kısmen gerçekleşti. 2018'de 4 milyar lira hisse fonlarına giderken bu rakam şimdi 11.6 milyar liraya ulaştı. 2018'de toplam birikimin yüzde 12.6'sının biriktiği ve diğer fonlara göre daha az getiri sağlayan likit fonların toplam içindeki oranı yüzde 6.5'e geriledi. Yine getirisi düşük olan standart fonların toplam içindeki oranı da yüzde 9.5'ten yüzde 4.8'e indi. Standart fonlarda 10.8 milyar lira bulunuyor.
2003 yılında uygulanmaya başlanan ve 2013 yılında getirilen Devlet Katkısı uygulaması ile birlikte cazibesi artan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 2021 yılı sonunda, 13,3 milyon katılımcıya ve yaklaşık 250 milyar fon büyüklüğüne ulaştı. Yakın zamanda yapılan değişiklik ile devlet katkısı oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi. Ayrıca getirilen yeni düzenleme ile birlikte, artık katılımcılar ödeyecekleri katkı paylarının yıllık brüt asgari ücreti aşan kısmı için de takip eden yıllarda devlet katkısı alabilecekler. Yapılan önemli değişikliklerden birisi de katılımcıların nakit ihtiyacını karşılamak üzere sistemden çıkmak zorunda kalmadan birikiminin yüzde 50’sine kadar olan tutarı çekebilme imkanına sahip olmasına imkan tanınması.
