Antakya nasıl yeniden ayağa kalkar? Ortak Akıl-Antakya Platformu’nun raporu yanıt aradı
6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyük yıkıma yol açtığı yerlerden Antakya'nın yeniden ayağa kaldırılması için bir değerlendirme raporu yayınlandı. Ortak Akıl-Antakya Platformu tarafından hazırlanan raporda çalışmalardaki eksikliklere dair tespitler ile öneriler yer aldı
Türkiye’nin dünyaca tanınmış mimar, şehir ve bölge planlama uzmanlarının, sosyolog, psikolog ve arkeologlarının, bürokrasi, hukuk, iletişim, televizyon ve yayın dünyasından isimlerinin gönüllülük esasıyla bir araya gelerek kurduğu Ortak Akıl-Antakya Platformu, Antakya’nın yeniden ayağa kaldırılması için bir değerlendirme raporu yayınladı.
“Antakya’nın Yeniden İhyası için Yürütülen Planlama ve İmar Faaliyetlerine Dair Kısa bir Değerlendirme” başlığı ile yayınlanan raporda, uzman isimlerin depremin üzerinden geçen bir yıllık sürece dair ortak değerlendirmesiyle birlikte, 6-20 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş ve Samandağ depremleri sonrası büyük yıkıma uğrayan şehirlerimizin, yerel halkın da katılımcı olacağı sağlıklı bir planlama izlenerek, tarihi ve kültürel doku göz önüne alınarak nasıl yeniden canlandırılabileceğine dair önemli sorular ve öneriler yer alıyor.
Bir sivil platform olarak çalışmalarına başlayan ve Temmuz 2023’te dernek haline gelen Ortak Akıl-Antakya Platformu tarafından hazırlanan rapor, depremin üzerinden geçen sürede gelinen noktanın değerlendirilmesine, eksiklerin tespit edilmesine ve büyük bir yıkıma uğrayan Antakya’da devam eden belirsizliğin bir an önce giderilmesine dair bir çağrı niteliği taşıyor. Raporda 17 Kasım 2023’te duyurulan Rezerv Alan kararı ve burada uygulanacak pilot proje ile ilgili tartışmalar da yer alıyor.
Ortak Akıl-Antakya Platformu tarafından hazırlanan raporda öne çıkan başlıklar şöyle;
Emre Arolat, Murat Tabanlıoğlu, Prof. Dr. Ece Ceylan Baba ve Levent Erden’in öncülüğünde kurulan ve danışmanlığını Prof. Dr. İlhan Tekeli’nin üstlendiği Ortak Akıl Antakya Platformu’nun 22 Ocak 2024 tarihinde yayımlanan ve deprem sonrası bir yıllık sürecin değerlendirildiği raporunda tespit edilen eksiklikler ve öneriler özetle şöyle:
Planlama ve Koordinasyon ciddi bir sorun: Sahada etkin ve yaygın iletişimi sağlayacak koordinasyon ofisleri kurulmalı ve planlama çalışmalarını yürütmelidir.
Şehirliler etkin rol almalı: Depremden etkilenen şehirliler, planlama süreci ve yeniden imar faaliyetlerine “pasif hizmet alan depremzedeler” pozisyonunda bırakılmamalı, onlara söz hakkı verilmeli.
Uzmanlara görev verilmeli: Yeniden inşa çalışmaları için önceliğin yerel aktörlere verilmesi gerekiyor. Önce yerelde talep oluşmalı, ardından koşullara göre taleplerin nasıl gerçekleştirileceği konusunda tasarımcı ve uzman desteği sağlanmalıdır.
Standartların en hızlı şekilde belirlenmesi gerekiyor: Deprem sonrası yeniden planlama sürecinde olası bir afetin, bir daha böyle bir yıkıma neden olmaması için inşaat kalitesi yükseltilmeli ve bu da katı yönetmeliklerle somutlaştırılmalı.
Etaplama yapılmalı: Planlamanın en zor kısmının yol haritasını belirlemek olduğunu unutmadan, tek hamlelik çözümler yerine süreç etaplara bölünmeli ve her aşama için açıkça ilan edilen hedefler konmalı.
Kaynak tahsisi konusu: Yerelde somut sonuçlar doğuracak aktörlere, kamunun koyacağı standartlara ve yeniden inşa modeline uymak koşuluyla kaynakların dağıtılması konusu ele alınmalı.
