ABD-Çin hattında gerilimi artıran iddia: ABD Temsilciler Başkanı Pelosi Tayvan'ı ziyaret edecek mi?
ABD Temsilciler Meclisi Pelosi'nin Çin'in itirazlarına rağmen, Asya gezisinin bir parçası olarak Tayvan'ı ziyaret etme ihtimali Washington-Pekin hattında gerilim yarattı. Şimdi merak edilen Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret edip etmeyeceği değil, ziyaret ederse ne olacağı. Tayvanlı medya kuruluşu Liberty Times'a göre, Nancy Pelosi'nin yerel saatle 22.20'de Songshan Havalimanı'na inmesi bekleniyor
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etme olasılığı ABD ve Çin arasındaki gerginliği artırdı. Tayvanlı medya kuruluşu Liberty Times'a göre, Nancy Pelosi'nin yerel saatle 22.20'de Songshan Havalimanı'na inmesi bekleniyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, Pelosi'nin olası Tayvan ziyaretine ilişkin, "ABD, Tayvan kartını oynamamalı. Eğer ABD yanlış davranışlarda bulunursa negatif sonuçların sorumluluğunu alacağını varsayıyoruz." dedi.
Dün üst düzey bir Tayvanlı hükümet yetkilisi CNN'e verdiği demeçte, Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret edeceğini söyledi. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada ise Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesinin doğal bir hak olduğu ifade edildi.
Şimdi soru, Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret edip etmeyeceği değil, ziyaret ederse ne olacağı. Pelosi gerçekten Tayvan'a giderse 25 yıl içinde ilk kez bir meclis başkanı Tavyan'a gitmiş olacak. Bu ziyaret, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından artan gerilimle Batı'yı bir arada tutmaya çalışan ABD Başkanı Joe Biden'ı zorlayabilir.
PEKİN UYARDI
30 yılını sık sık Çin'i eleştirerek geçiren Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etme ihtimali ortaya çıktığında Pekin, seyahatin gerçekleşmemesine karşı uyarıda bulundu. Biden, ABD ordusunun bu gezinin iyi bir fikir olmadığını söyledi, ancak kendisinin seyahati yasaklama yetkisi yok.
Tüm bunların ardından Çin, Tayvan'ın hava savunma tanımlama bölgesine eşi görülmemiş sayıda jet gönderdi. CNN'de yer alan habere göre, ne Çin ne de ABD, ziyaretin onları doğrudan bir askeri çatışmaya sürüklemesine izin vermek istemiyor.
ÇİN'İN BM DAİMİ TEMSİLCİSİ: EGEMENLİĞE ZARAR VERECEK
Diğer yandan Tayvanlı yetkililer, yurt dışından gelecek ziyaretçilere kapılarının açık olduğunu dile getirdi.
Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Zhang Jun, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesinin Çin’in egemenliğine zarar vereceğini söyledi.
BM Güvenlik Konseyi ağustos ayı dönem başkanlığının Çin’e geçmesi dolayısıyla basın toplantısı düzenleyen Zhang, Pelosi’nin Hint-Pasifik temasları çerçevesinde Tayvan ziyareti ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Zhang, Pelosi’nin olası Tayvan ziyareti için, "Böyle bir ziyaret, Çin'in egemenliği ve toprak bütünlüğü ile Tayvan Boğazı'ndaki barış ve güvenliğin sarsılmasına yol açacaktır ve Pekin ile Washington arasındaki ilişkileri baltalayacaktır." ifadelerini kullandı.
Pelosi’nin ziyaretinin Çin için büyük bir tehlike ve provokasyon oluşturacağını ve bunun için kararlı önlemler alacaklarını belirten Zhang, ABD’yi ülkesinin toprak bütünlüğüne saygı duymaya davet etti.
Zhang, "Tayvan, ülkemin herhangi bir ülkeyle ilişkilerinde kırmızı çizgidir. Bu konuda kati bir tavır alıyoruz ve ülkemizin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini savunmak için mümkün olan her şeyi yapmaya kararlıyız." dedi.
ÇİN - TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine, Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti.
1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
*Haberin görselleri Associated Press tarafından servis edilmiştir.
