Süt içtikten sonra şişkinlik mi yaşıyorsunuz? Laktoz intoleransınız olabilir!

LAKTOZ İNTOLERANSI NEDİR?

Laktoz intoleransı, sindirim sisteminin süt ürünlerindeki şeker olan laktoza karşı gösterdiği reaksiyondur. Laktozu parçalamak için gerekli olan laktaz enziminin eksikliğinde, sindirim rahatsızlıkları meydana gelir. Dünya genelinde yetişkinlerin %65’i, laktozu tam olarak sindiremez.

Laktoz malabsorpsiyonu yaygındır ve ince bağırsakta laktozun parçalanamaması durumudur. Her laktoz malabsorpsiyonu olan kişi laktoz intoleransı yaşamasa da, laktoz intoleransı olan herkes malabsorpsiyon sorununa sahiptir.

LAKTOZ İNTOLERANSININ BELİRTİLERİ

Laktoz intoleransı olan kişilerde süt ürünleri tüketiminden sonra şişkinlik, gaz, mide ağrısı, ishal, mide bulantısı ve mide krampları gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Bu semptomlar, sindirilmemiş laktozun kalın bağırsağa ulaşması sonucu meydana gelir. Yiyeceklerin kalın bağırsağa ulaşması genellikle 6 ila 10 saat sürer ve belirtiler bir veya iki gün sonra ortaya çıkabilir.

LAKTOZ İNTOLERANSINI TETİKLEYEN GIDALAR

Laktoz, çoğu süt ürününde bulunur ve bazı yiyeceklerde daha yüksek oranlarda olabilir. Taze süt ve krema gibi ürünler daha fazla laktoz içerirken, sert peynirler daha az miktarda içerir.

Laktoza çok hassas olan kişiler, küçük miktarlara bile tepki gösterebilir. Ayrıca laktoz, işlenmiş gıdalarda ve bazı ilaçların bileşiminde de bulunabilir.

LAKTOZ İNTOLERANSININ NEDENLERİ

Laktoz intoleransının temel nedeni, laktaz enziminin eksikliğidir. Laktaz, laktozu daha küçük moleküllere parçalayarak emilmesini sağlar. Bebeklik döneminde doğal olarak üretilen laktaz, birçok kişide yaşla birlikte azalmaya başlar. Genetik faktörler de laktoz intoleransı riskini artırabilir.

LAKTOZ İNTOLERANSININ TÜRLERİ

Dört farklı laktoz intoleransı türü vardır:

Birincil Laktoz İntoleransı: Laktaz üretiminin zamanla azalması sonucu oluşur.

İkincil Laktoz İntoleransı: İnce bağırsakta meydana gelen yaralanma veya hastalık nedeniyle ortaya çıkar.

Doğuştan Laktoz İntoleransı: Genetik bir bozukluk sonucu doğumdan itibaren var olur.

Gelişimsel Laktoz İntoleransı: Erken doğumda ince bağırsak yeterince gelişmediğinde görülür.

LAKTOZ İNTOLERANSININ TANISI VE TESTLERİ

Laktoz intoleransını belirlemek için bazı testler yapılabilir. Bunlar arasında hidrojen nefes testi, kan şekeri testi ve dışkı asitliği testi bulunur.

Nefes testi, laktozun sindirilemediğini ve bağırsakta gaz üretildiğini gösterir. Kan şekeri testi, laktoz tüketiminden sonra kan şekerinin yükselmemesi durumunda intoleransı işaret eder.

TEDAVİ VE YÖNETİM

Laktoz intoleransının kesin bir tedavisi olmasa da, semptomlar yönetilebilir. Laktaz takviyeleri ve laktozsuz diyet uygulamak en yaygın yöntemlerdir. Ayrıca laktik asit bakterileri gibi probiyotiklerin kullanımı, laktoz toleransını artırabilir.

Diyetle yönetim stratejileri, kişinin laktoz eşiğini belirlemesine yardımcı olur. Bazı kişiler belirli süt ürünlerini tolere edebilirken, diğerleri tamamen laktozsuz ürünlere yönelmek zorunda kalabilir.

LAKTOZ İNTOLERANSININ UZUN VADELİ ETKİLERİ

Laktoz intoleransı, hayati tehlike oluşturmasa da, beslenme açısından bazı riskler taşır. Süt ürünlerinden uzak durmak, kalsiyum ve D vitamini eksikliklerine yol açabilir.

Bu durum, özellikle büyüme çağındaki çocukların kemik gelişimi için önemlidir. Takviyeler veya süt dışı gıda kaynakları ile bu besin ihtiyaçlarının karşılanması önerilir.

ALERJİ İLE FARKI NEDİR?

Laktoz intoleransı, süt proteinlerine karşı bir alerji değildir. Süt alerjisi, bağışıklık sisteminin süt proteinine karşı verdiği bir tepkidir ve anafilaksi gibi ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Laktoz intoleransı ise sadece sindirim sisteminde rahatsızlığa yol açar ve hayati tehlike oluşturmaz.

LAKTOZ İNTOLERANSI GEÇER Mİ?

İkincil laktoz intoleransı, bağırsakların iyileşmesi durumunda geçebilir. Ancak birincil ve doğuştan laktoz intoleransı kalıcıdır. Buna rağmen, bazı kişiler zamanla semptomlarında azalma yaşayabilir.

Kaynak: Mayo Clinic, Cleveland Clinic