Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Habertürk'e konuştu

Kırım'la ilgili bir soruya cevap veren Zelenskiy şu değerlendirmelerde bulundu: Tüm dünya liderleri Kırım'ın Ukrayna'nın olduğunu düşünüyor. Hiçbir şekilde geri adım atmayı düşünmüyoruz, onlara Kırım toprağını vermek istemiyoruz. Biz Kırım'daki durumu diplomatik yollarla çözmenin önemli olduğunun altını çizdik. Hala Ukrayna'nın konumu bu şekilde...

Zelenskiy, konuşmasının sonunda Türkiye'den gelen İHA ve SİHA'larla ilgili olarak şunları aktardı: Bu dronlar için öncelikle teşekkür etmek istiyorum Türkiye'ye. SİHA'lar önemli rol üstlendi. Tam kapsamlı işgalin, saldırının başlangıcında. Şu anda bence istatistiklerden bahsetmenin zamanı değil, taktiklerden bahsetmenin doğru zamanı değil bence.

Ukrayna lideri Zelenskiy, Habertürk Diplomasi Editörü Sena Alkan'ın özel röportajında verdiği yanıtların ana başlıkları şöyle:

"RUSYA'YI KİEV'DEN PÜSKÜRTTÜK"

"Öncelikle geldiğiniz için teşekkürler. Bu 24 saatlik bir seyahat oldu. Kiev'e gelenler bana göre gerçekten kahraman. Kiev'e gelerek bizim ülkemizi destekliyor insanlar.

Bizim ordumuz gerçek kapasitesini ve önemli yetkinliklerini ortaya koydu. Rus güçlerini bu bölgede püskürttük. Ruslar Ukrayna'yı işgal etmeye çalışmıştı. Kiev'e girmede başarılı olamadılar. Pek çok kez denediler. Bomba altındaydı kent. Ancak biz onların başarılı olmasına izin vermedik. Kiev'e girmelerine izin vermedik.

Kiev topraklarının çoğu artık Rus güçlerinden arındırılmış durumda. Ukrayna güvenlik güçleri ve ordu çalışmalarını sürdürüyor. Burada amacımız 'Rus grupları kaldı mı' bunu anlayabilmek. Tamamen arındırılmasını istiyoruz.

Bizim ordumuz son derece güçlü ve yetkindi. Onların geri çekilmesine ve yeniden konuşlanmasına etkimiz oldu. Donbass bölgesi için mücadele etmeyi sürdürecek Ruslar.

"BENZER KATLİAMLAR GÖRÜYORUZ"

Ne yazık ki durum şu; biz giderek daha fazla benzer katliamlar görüyoruz. Aynı zamanda Ukrayna halkını itibarsızlaştırmaya çalışıyorlar. Gelen bilgilerin itibarını düşürmeye çalışıyorlar. Pek çok katliam yaşandı ve bu katliamlar haberlere yansımadı. Buça'da toplu mezar ortaya çıktı. Pek çok sivil katledildi. Yetişkin, çocuklar katledildi. Çocukların askeri hedef olarak herhangi nedenle görülmesi söz konusu olmamalı.

"RUSÇA KONUŞAN NÜFUS RUSYA İLE İLGİLİ HER ŞEYDEN NEFRET EDİYOR"

Biz pek çok ceset gördük, elleri bağlı, organları eksik, gözleri bağlanmış cesetler vardı. Pek çok kurban söz konusu. Bu saklayamayacağınız bir şey. Bilgileri saklayamazsınız. Bir fikirle ortaya çıktılar; "Neonaziler yaptı" dediler. Ne derlerse desinler hiçbir şekilde yaptıklarını haklı ve mantıklı gösteremezler. Yaptıklarını haklı çıkartamazlar. Böyle bir söylemle ortaya çıktılar, "Neonaziler var" dediler. "Burada Ruslarla ilgili sorunlar da var" dediler."

Gerçeklere bakalım, Ukrayna topraklarında savaş devam ediyor, toplu mezarlar ortaya çıkıyor. İkinci söylemleri "Rusça konuşan halkı savunuyoruz" diyorlar. Peki ne oluyor bu bölgede? Lütfen bunlara bakın. Burada mevcut duruma bakın lütfen. Burada çok fazla Rusça konuşan halk var. Sivil ölümleri söz konusu. "Biz sizi korumak için Ukrayna'ya giriyoruz" dedikleri kişileri öldürdüler. Şimdi Rusça konuşan nüfus Rusya ile ilgili her şeyden nefret ediyor.

Birkaç yıl önce ortak tarihleri vardı. Arada sınır söz konusuydu. Pek çok kişiye göre bu dostane, kardeşçe ilişkiydi. Ancak şimdi söz konusu değil. Yüzlerce kişi öldürüldü, çocuklar öldürdü, füzelerle saldırdılar. Çocukların ölümüyle ilgili bir şey söyleyemez. Ben Ukrayna'nın doğusunda dünyaya geldim. Benim ebeveynlerim Sovyet dönemindeydi. Şimdi Ukrayna'ya saldıranlara yanıt vermek için soracak olsaydınız, onları bu ölümlerden sorumlu tutardım, onları öldürürdüm derlerdi. Başka opsiyon söz konusu değil.

Lütfen Rus ordusu mensuplarının tavırlarına bakın. Öldürülenlere neler yapıldı? Muhaberede hayatlarını kaybedenlere nasıl davrandılar? Onları gömmediler bile, cesetlerini taşımadılar. Yalnızca geri çekilirken kaçtılar, askerlerinin cesetlerini arkada bıraktılar. Mallarını ele geçirip kaçtılar. Yol kenarlarında askerlerini ölmeye bıraktılar.

"UKRAYNA'NIN İŞGAL PLANI İÇİNDE OLAN HERKES SAVAŞ SUÇLUSU"

Bizim ordumuz ne yaptı? Bu kişileri hastanelere taşıdık, tıbbi yardım temin ettik. Acilde üç savaş kahramanı vardı. Bir Rus vardı. Ordu mensubu. Ona da tıbbi yardım temin edildi. İnsanlara bu şekilde davranıldı. Aynı zamanda kendi yoldaşlarını arkada, sokaklarda bırakarak geri çekildiler.

Bence Rus ordusu siyasi liderliği ve bu savaşı planlamaya katılan herkes bu emri veren herkes savaş suçu işledi bana göre. Yalnızca tek kişinin suçlu gösterileceği yargılanabileceği durumda karşı karşıya değiliz. Bu işin içinde yer alan herkesin şunu anlaması gerekiyor. Onların kararı, emri pek çok yapının, kuruluşun emriydi. Tek kişinin değil. Şimdi Buça'da vahşet resimlerini gördük.

"HER ŞEYİ ÖRTBAS EDEMEYECEKLER"

"Bence bizim başarılı biçimde insani yardımı Mariupol'e göndermemizden, tüm dünyanın burada yaşananı görmesinden korkuyor Rusya. Her şeyi temizleyene kadar kentte kontrolü ele geçirene kadar hiçbir şeyin görülmesini istemiyor. Mariupol şu anda cehennem gibi. Binlerce kişi ya öldürüldü ya da yaralandı. Ne yazık ki bu ölen ve yaralananların sayısı her gün artıyor. Bizim elimizde askeri personelimize ilişkin bilgiler var, muharebede öldürülen kişilere ilişkin. Sivillere ilişkin bilgiler yok elimizde ne yazık ki."

"Hayatını kaybedenlerin sayısına ilişkin net bilgimiz yok ne yazık ki. Durumu örtbas etmeye çalışıyorlar. Bu durumda insani tedariğini engellemeye çalışıyorlar. Her şeyi örtbas edemeyecekler. Binlerce kişiyi gömemeyecekler, saklayamayacaklar. Dünya gerçek durumu gördü. Bir Ukrayna kentine neler yapıldığını gördü."

"TÜRKİYE ÖNEMLİ ROL OYNUYOR"

"Bizim tüm fırsatları değerlendirmemiz gerekiyor. Amacımız diyalog oluşturabilmek. Diyalog olmadan durum zor. Savaşı durdurmak mümkün olmayacak diyalog olmadan. Yine de pekçok lider var dünyada aracılık yapmaya çalışan. Arabuluculuk yapmaya çalışan. Türkiye ve Türkiye'nin lideri de bu kişilerden biri. Bu aracılık rolünü pekçok açıdan üstleniyor. Türkiye'nin bize yardım ettiğini görüyoruz. Şu an yaralıların Marupol kentindeki yaralıların tahliye için çalışıyoruz. Türkiye önemli rol üstleniyor. Türk gemileri tahliye için kullanılıyor. Şu an canlı operasyonlar devam ettiği için daha fazla d etay veremeyeceğim. Bizim müzakereleri sürdürmemiz gerekli. Amacımızın vatandaşlarımızın hayatlarını korumak olması lazım."

"TÜRK LİDERLİĞİNE GÜVENİYORUZ"

"Bu toplantıdan bahsetmişken, Ukrayna ile bu ülkeler arasındaki görüşmelerden bahsederken güvenlik garantörü olarak yer almak istedi. Ortak toplantılar henüz gerçekleşmedi.Biz bazı devletlerin temsilcilerinden garantiler aldık. Biz bu toplantılara ev sahipliği yapmaya hazırız dediler. Bazı ülkeler garantör olmak için gönüllü olduklarını söyledi. ABD, İngiltere, Türkiye, Polonya, Almanya, Fransa, İsrail bu ülkelerden bazıları. Bunun için hazır olduklarını söylediler. Toplantılar sırasında güvenlik garantilerinin neler olduğunu konuşacağız. Garantiler netleşecek. Ardından Rusya ile görüşmeler gelecek. Biz Türkiye'nin tam desteğine güveniyüoruz. Türk liderliğine güveniyoruz."

"RUSYA İLE TOPLANTIYA OTURACAĞIZ"

"Eğer Türkiye Ukrayna'nın yerine olsaydık onları desteklerdik. Biraz zaman alabilir ama çok uzun süre bekleyemeyiz. Şu an savaş içindeyiz ve bizim halkımız ölüyor. Kesinlikle bu toplantıyı en kısa sürede yapmamız gerekiyor. Ardından Rusya ile toplantıya oturacağız. Biz tam desteğine güveniyoruz Türkiye'nin. Aynı zamanda Türk liderliğinin desteğine de güveniyoruz. Biz zaten Türkiye de bu durumda olsa yardım ederdik."

"Çözüm net aslında. Bükreş referandumu yasal belgeydi. Eğer güvenlik ihlali olursa ne yaşanacak bunun belgelerde yazması gerekiyordu. Aynı zamanda güvenliği ihlal edenin nasıl yalnız kalacağının da belgelerde yazılması lazım. Ukrayna'ya ne tür yardımlar yapılacak ve ihlal eden ülkeye ne tür yaptırımlar uygulanacak? Bu ülkenin şirketleri nelere maruz kalacak. Bu yasal belgelerde yer almalı."

"RUSYA KATLİAM İÇİN GEREKÇE BULMAYA ÇALIŞTI"

"İlgili ülkelerin parlamentolarında oylanması gerekiyor. Kabul edilmesi gerekiyor. Muhtemelen bir başka ülkenin güvenliğini ihlal etmeyi düşünmezdi ruhsat böyle bir durum olsaydı. Hatta belki böyle bir eyleme geçmeyi planlamazdı bile. Bu ülkenin nüfusu da bir başka ülkeye saldırırsak başına ne geleceğini anlardı. Bugün bizim bu trajik örneği, ülkemizde yaşanan örneği göz önünde bulundurmamız lazım. Ancak böylece diğer ülkeler bundan ders alabilirler. Bir başka ülkenin toprak bütünlüğünü ihlal etmeyi planlayan ülkeler geri adım atabilirler, yalnız kalacaklarını bilmeliler."

"Rusya bir gerekçe bulmaya çalıştı. Bu toplu katliam için. Sivilleri öldürdü. Dolayısıyla böylebir söylem geliştirdiler. Aynı zamanda 20 binden fazla kişinin Rus askerinin zaten öldüğüne bakacak olursak; durum farklı gelişti. Putin'in beklediğinin aksine gelişti."

"KIRIM TOPRAĞINI VERMEK İSTEMİYORUZ"

"Bizim diyaloğa ihtiyacımız olduğunu söyleyelim. Kırım konusunda diyaloğa ihtiyacımız var. Rus güçleri Kırım'ı ilhak ettiğinde, 2014'de bu konuyu müzakere etmeyeceğiz, uluslararası platformlara taşımayacağız dediler. Biz diyalogla bu sorunu çözmek istiyoruz. Kırım Ukrayna toprağıdır. Uluslarararası hukukta bu şekilde yer alıyor.

"Tüm dünya liderleri Kırım'ın Ukrayna'nın olduğunu düşünüyor. Hiçbir şekilde geri adım atmayı düşünmüyoruz, onlara Kırım toprağını vermek istemiyoruz. Biz Kırım'daki durumu diplomatik yollarla çözmenin önemli olduğunun altını çizdik. Hala Ukrayna'nın konumu bu şekilde."

"TÜRKİYE'YE İHA'LAR İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUZ"

"Bu dronlar için öncelikle teşekkür etmek istiyorum Türkiye'ye. SİHA'lar önemli rol üstlendi. Tam kapsamlı işgalin, saldırının başlangıcında. Şu anda bence istatistiklerden bahsetmenin zamanı değil, taktiklerden bahsetmenin doğru zamanı değil bence."

"Ailemle ilişkim devam ediyor, daha fazla detay vermek istemiyorum. Uyku konusunda uyumak için zaman bulmaya çalışıyorum. Kendimi korumaya çalışıyorum doğru kararları alabilmek için. Sanırım 5 saatt uyuyorum. Gün içinde farklı kişilerle biraraya geliyorum. Kararlar almamız gerekiyor. Farklı görüşmeler yapıyorum. Diyaloglar farklı gelişiyor. Gözlerimi açarak onları dinliyorum, bazen de dinlenmeyi tercih ediyorum tabii ki..."

RÖPORTAJIN ARKA PLANI

Habertürk'ten Hülya Hökenek'in sorularını yanıtlayan Sena Alkan, röportajın arka planına ait şu bilgileri verdi:

Kiev'e gelmek upuzun bir yolculuktu. Önce Varşova'ya gittik.20 saatliktren yolculuğu ile Kiev'e ulaştık.Sabah saatlerinde konakladığımız otelden Zelenskiy'in olduğu yere gittik. Orası bir karargah olmuş. Zeleneskiy oradan yönetiyor. Bir yere kadar kendi aracımızla gittik. Daha sonra Ukrayna Devlet Başkanlığı protokol yetkilileri aldı. Oraya girmek ayrı sıkıntıydı. Tamamen aranıyorsunuz. Bizde de çok fazla ekipman vardı. Hepsi tek tek arandı. Başkanlık kompleksine girdiğmizde ışıklar kapalıydı, el fenerleri ile Ukrayna askerleri bize yol gösteriyordu. Her tarafta barikatlar vardı. Kameraman arkadaşlarımız görüntü alıp alamayacaklarına sordu. Askerler izin vermedi. El fenerleri ile yer yer birakatlaardan geçtik. Daha sonra bir üst kata çıkarıldık. Zeleneskiy röportalarını daha önce sığınakta yaptığını fark etmiştim. Bu sefer ortam daha farklıydtı. Bunun spesifik nedeni var mı diye sordum. Biz yola çıkarken Kiev kurtarılmıştı. Acaba bir sembol olarak mı bu röportajı veriyor diye düşündük. Çok spesifik bir nedeninin olmadığını söyledi. İçeriye geldiğinde çok yorgundu. Ben Türkiye'ye yaptığı ziyareti takip etmiştim. Çok yorgun ve bir nebze yaşlanmış görünüyordu. Bize ne kadar sürede geldiğimizi sordu. 20 saat deyince çok uzun yolculuk dedi. Zaman zaman gözleri doldu, öfkelendi. Buça'daki sivillere ilişkin saldırıyla ilgili konuştu. 1 saatim vardı. Tüm sorularımı soramadım ama kaydadeğer bütün soruları sormaya çalıştım. İlk kez Türk basınına röportaj verdi.