Toplu ulaşımda sosyal mesafe nasıl korunacak! İBB yeni normal için ne planlıyor?

İyi ama biz ne yapacağız? Bu işin içinden nasıl çıkacağız? Bu soruları İBB'ye sordum. İBB'den çarpıcı bilgiler aldım. Örneğin Osmanbey metro istasyonunda 17.30-18.30 arasında sosyal mesafe kuralı uygulanırsa kuyruk 6 km olur. Peki ne yapılacak? Ben sordum, İBB yanıtladı...

'VARSA ARAÇ, YOKSA SEFER VE PERSONEL SAYISI ARTTIRILACAK'

* Normalleşme adımları çerçevesinde İstanbul’da toplu ulaşım da yavaş yavaş normale dönecek. Peki ama özellikle metrobüs ve metroda sosyal mesafe nasıl korunacak?

İstanbul il sınırları içerisinde toplu bilet entegrasyonu olan (raylı sistemler, otobüsler, deniz ulaşımı) ulaşım türlerinin tümünde; sefer planlamaları, yolcu hareketlilik verileri ilgili otorite ve işletmeler bazında analiz edilerek salgın döneminde alınan geçici kararlarla örtüştürülmekte ve buna göre planlama yapılmaktadır.

Bilet entegrasyonuna dahil olmayan ulaşım sistemlerinde ise (minibüs, servis, taksi, taksi dolmuş) ilgili otoriteler, alınan kararları bu sistemleri kullanan taşımacıların bağlı oldukları odalara iletmektedir.

Tüm bu taşıtlarda, fiziksel mesafeyi ve araç içi yolcu yoğunluğunu dikkate alan uyarı tabelaları, boş/dolu koltuk belirleyicileri, anonslar ve stickerlar aracılığıyla önlem alınmaktadır. Tahmini yolculuk senaryolarının üstünde bir yolculuk öngörülmesi durumunda anlık geri dönüşler ile varsa araç sayısı, yoksa sefer ve personel sayısı arttırılarak yeni ihtiyacın giderilmesine çalışılmaktadır.

'MAKSİMUM KAPASİTE İLE BİLE MÜMKÜN GÖRÜNMEMEKTEDİR'

* Örneğin en yoğun metrobüs istasyonlarından olan Zincirlikuyu, Cevizlibağ, Şirinevler gibi duraklarda pik saatlerde durakta aynı anda kaç kişi oluyor? Aynı sorun şu an İngiltere'de de gündemde. Metro duraklarında sosyal mesafe korunduğunda kuyruğun diğer durağa kadar uzanacağı tartışılıyor İngiltere'de. Bizde de durum farksız değil. Bu yoğun duraklarda sabah 08.00'de ve 18.00'de örneğin kaç kişi aynı anda durakta oluyor ve sosyal mesafe korunduğunda bu kuyruk istasyonu aşar. İBB’nin bu sorun için bir modellemesi var mı?

Metrodan örnek verelim. Normal bir günde Osmanbey istasyonundan 17.30-18.30 saatleri arasında 7 bin kişi metroları kullanırken pandemi sonrası getirilen kısıtlamalarla maksimum 3 bin kişilik talep karşılanabilecek. Bu durumda 4 bin kişinin sosyal mesafe kurallarına göre istasyon dışında beklemesi gerek, bu da 6 km’lik bir kuyruk anlamına gelmektedir.

Bu nedenle pandemi sonrası Valilik tarafından belirlenen kapasite ile maksimum çalışma düzeninde bile müşterilerin sorunsuz taşınması mümkün görünmemektedir.

'BU ÖNLEMLER HALKIMIZ ADINA UYGUN OLACAKTIR'

* Bayramdan sonra normalleşme sürecinde metrobüs ve metro istasyonları için çalıştığınız bi simülasyon var mı? Duraklara sayıyla yolcu alınması vs. gündeme gelir mi?

Tabii ki bu süreçte senaryolar çalışıyor ancak mevcut düzenlemelerle kapasitenin karşılanması mümkün görünmüyor. Bu kapsamda aşağıda da belirtilen kimi ve daha fazlası önlemlerin alınması halkımız adına daha uygun olacaktır.

Yetkimiz dahilinde olan önlemler alınacaktır, diğer talep ve önlemler Valiliğimiz ile paylaşılmıştır.

• Mesai başlangıç ve bitiş saatlerine alternatifler getirilerek pik saatlerin genişletilmesi

• Evden çalışmanın teşvik edilmesi.

• 65 yaş üstü vatandaşların otobüs kullanmasının yasaklanması ya da belirli saatlerde müsaade edilmesi.

• Okulların kapalı olduğu dönemde öğrencilerin belirli saatlerde otobüs kullanmasına müsaade edilmesi.

• Yoğun duraklarda sosyal mesafeyi sağlayıcı yer işaretleri kullanılması ve bu alanların maksimum kapasitede kullanılabilmesini sağlayıcı tedbirler alınması.

* Şu anda İstanbul’da toplu taşıma (metrobüs, metro, otobüs) hangi kapasiteyle çalışıyor? Normalleşmede kapasite planlaması nasıl olacak?

Toplu bilet entegrasyonu olan raylı sistem ulaşım türünde pandemi öncesi M2 Yenikapı-Hacıosman Metro hattındaki 8'li dizi bir trenin kapasitesi bin 900 iken, pandemi sonrası getirilen kısıtlamalarla 492'ye düştü. Otobüsler içinde bir araçta 14 oturan, 7 ayakta olmak üzere maksimum 21 yolcu taşınabiliyor.

Mevcut durumda 5 bin 27 araç ile toplamda 830 bin 592 kişiyi (indi-bindi sayısı göz ardı edilerek) alınan karara göre taşıyabiliyoruz. Normalleşme süreci ile idari izinlerin kaldırılması halinde 5361 araç ile 47 bin 911 sefer ile İstanbul Valiliği İl Hıfzıssıhha Meclisi Kararının değişmemesi ve ek bir düzenleme yapılmaması durumunda anlık 112 bin 582, günlük 1 milyon 6 bin 131 kişilik kapasite sağlanabilecektir.