Adalarda fayton tarih mi oluyor? Başkan Gül noktayı koydu

ATLI FAYTONLAR ÇALIŞMAYA DEVAM ETTİ

İmza kampanyası başlatan Faytona Binme Atlar Ölüyor Platformu başta olmak üzere hayvanseverlerin tepkileri her geçen gün büyüdü. Toplanan imzalarla faytonların kaldırılması isteniyor. Ancak birçok sivil toplum kuruluşu ve hayvanseverin faytonların kaldırılmasına yönelik yaptığı girişimler aralıksız sürüyor. Atları kurtarmak adına düzenlenen kampanyalar sonucunda geçen yıl İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Adalar’da atlı faytonlar yerine elektrikli araçların çalışması için proje başlatıldığını açıklanmıştı. Araçların tanıtımı da yapılsa da aradan geçen bir yılda atlı faytonlar çalışmaya devam etti.

TBMM ARAŞTIRMA KOMİSYONU'NDAN İNCELEMEDE BULUNMUŞTU

Tartışmalar sürerken geçen temmuz ayında TBMM Hayvan Haklarının Araştırılması Komisyonu, Adalar'da ve Pendik'te faytonlara sürülen atların durumuna ilişkin incelemelerde bulundu. Komisyon Başkanı, AK Parti Tekirdağ Milletvekili Mustafa Yel ve üyeler, Adalar'da inceleme yaptı. Faytonlara sürülen atların durumunu yerinde gözlemleyen komisyon üyeleri, yetkililerden bilgi aldı. İncelemelerin ardından açıklamada bulunan Komisyon Başkanı Mustafa Yel, Adalar'da faytonlara koşulan atlar ile ilgili sorunlar yaşandığını, hayvanlara yapılan kötü muamelelerle ilgili aldıkları şikayetlere değindi. Mustafa Yel, "Adalar'da 100 yıldır bir kültür olarak özdeşleşmiş olan faytonculuğun bir sorun haline gelmiş olduğunu görüyoruz. Amacımız faytonların tamamen kaldırılması değil, şartlar düzeltildikten sonra azaltılmış sayıda faytonun bu bölgede çalışmasının turizm açısından uygun olacağını düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.

TARAFLARIN AYNI MASADA BULUŞTUĞU ÇALIŞTAY

Geçen ay da İBB ve Adalar Belediyesi'nce Adalar'daki ulaşım sorunlarını çözmek için Büyükada'da "Adalar Ulaşım Çalıştayı" düzenlendi. Adalar'daki ulaşım sorunlarının ele alınarak yol haritasının belirleneceği çalıştaya faytoncular, Adalar halkı, sivil toplum kuruluşları, hayvan dernekleri, üniversiteler, kanaat önderleri ve ilgili diğer tüm kurumlar katıldı. Çalıştayda konuşan Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül, "Biz, buranın İstanbul'da yapamadığımız yaya kültürünü, yayanın her türlü rahatlığını en iyi örneklendirebileceğimiz yer olmasını istiyoruz. Benim gönlüm önceliğin yayada olması. En azından adanın büyük bölümünde yürüme, yürüyüş ve yaya kültürünün genişletilmesi gerektiğini düşünüyorum" dedi. Adalar Kaymakamı Mustafa Ayhan ise, "Ulaşım master planına ihtiyacımız var. Ulaşım master planı ile de toplu ulaşım eylem planı olması gerekiyor. Eylem planı içerisinde sadece fayton ve at meselesi, akülü meselesi değil, entegre ulaşım sistemi çözümünü sağlamamız gerekiyor" diye konuştu.

İMAMOĞLU'NUN 'FAYTON' AÇIKLAMASI

İBB Başkanı İmamoğlu da, Habertürk TV'de Didem Arslan Yılmaz'ın moderatörlüğündeki Türkiye'nin Nabzı programında faytonların durumuna ilişkin soru üzerine şunları söylemişti: "Fayton meselesinde cesurca bugüne kadar yapılmayanı yaptık. Bir çalıştay yaptık. Günün sonunda başarılı çalışma ortaya çıktı. Şöyle bir prensip kararı verildi. Bir ada halkı faytondan memnuniyetini dile getirdi. Biz olaya oradaki hayvanların durumu üzerinden bakıyoruz. Şu an çalışma yapılıyor. Büyük oranda faytonun olmayacağı, çok minimum, simgesel, turistik olacağı çalışmalar vardı. Ben de orada atların çektiği zulmü görüyorum. İnsanlara söz verdik, bu sonbaharda bu iş bitecek dedim. Ekim ayında işi somutlaştıracağız. Atın sağlığını gözeten bir sistem kuracağız."

PEKİ FAYTONLAR KALKACAK MI? BAŞKAN GÜL AÇIKLADI

Şimdi herkes uzun süredir tartışmaların merkezinde olan Adalar'da faytonlara son verilip verilmeyeceğini merak ediyor. İşte bu sorunun cevabını Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül verdi. Habertürk Muhabiri Kübra Demir'e açıklamada bulunan Başkan Erdem Gül şunları söyledi:

"Bütün Türkiye'den ve İstanbul'dan bakınca konu fayton ama Adalar'dan bakınca aslında bu ulaşım meselesi. Biz geldiğimizde hakikaten bu konuyu bir bomba gibi kucağımızda bulduk. Çünkü geriye doğru zaman içinde burada iki dönem CHP'li belediye var. Ama büyükşehirde CHP olmayınca bu sorun kendi haline bırakılmış adeta bir çözümsüzlüğe doğru itilmiş. Sadece fayton değil; aslında bizim adalarımızda fayton resmi ulaşım aracı olarak görünüyor. Onun dışındaki ulaşım araçlarının tümü yasal nitelik taşımıyor. Örneğin buraya gelen herkesin bildiği küçük akülü araçlar var. Bunların hiçbiri resmi nitelik taşımıyor. Ama küçücük adada hem sayısı çoğalan fayton var ve bir de disipline olmaktan çıkarılmış atlar sorunu var. Hem diğer araçlar, bisiklet var. Doğrusu bizim açımızdan yayaların en özgür olması gereken adada neredeyse yayanın yürüyecek yeri kalmamış durumda. Bu nedenle biz ilk olarak bu en zor sorunu çözmek İBB ile birlikte adım attık. Bir ay önce bir çalıştay yaptık Büyükada'da. Faytoncular ve sivil toplum kuruluşları dahil konunun tüm taraflarını davet ettik ve konuştuk.

ADADA ULAŞIM SİSTEMİNİ DEĞİŞTİRİYORUZ

Üç aşağı beş yukarı şöyle bir nokta ortaya çıktı. Adada mevcut ulaşım sistemi bu şekilde sürdürülemez sonucu çıktı. Bu da şu demektir adadaki ulaşım sistemini değiştiriyoruz. Bunu da çok gecikmeden yani ekim ayında hızlanarak çok kısa bir sürede yeni ulaşım sistemine ilişkin adımlar atacağız. (Peki bu yeni sistemde faytonlar olacak mı?) Bu tabii çok tarafları olduğu ve geleneksel de bir sektör olduğu için çözümü en zor konulardan biri. Ama benim şu ana kadar hem Büyükşehir ile görüşmelerimiz hem buradaki çalışmalarımız şunu gösteriyor. Çok büyük ihtimalle bir ani değişiklik olmazsa faytonlar mevcut şekildeki gibi ulaşım, taşıma aracı olmaktan çıkarılacak. Eğer sonuçta atları da adadan çıkarmayalım gene de geleneksel ada fotoğrafından tam olarak çıkmasın gibi bir görüş ortaya çıkarsa bu da ancak sembolik turistik niteliği ile kalabilir, adaya turistik bir boyut katması şeklinde kalabilir.

YERİNE GELECEK ALTERNATİF KONUSUNDA NETLİK YOK

Ama biz dışarıdan gelecek misafirlerimizi ve adadaki hemşehrilerimizi başka bir ulaşım aracıyla taşıyacağız. Yerine bir alternatif geliştirilecek demektir bu. Bunun çalışmaları yine Büyükşehir ile birlikte sürüyor henüz yerine gelecek alternatif konusunda bir netlik yok o yüzden şimdiden söyleyemiyorum. Ama asla motorlu araç olmayacak. Adaya motor sokmamamız gerekir. Adada yapılaşma olmaması gibi motorunda asla olmaması gerekir. Ama diyelim ki yeni bir toplu taşıma sistemi getirirsek bu gene elektrikli olabilir ama az sayıda çok insan taşıyan bir araç olması gerekir. Tamamen kendi tasarımımı ya da görüşmelerdeki olasılıkları anlatıyorum. Henüz net bir modeli kağıt üzerinde görmediğimiz için. Böyle bir sistemi geliştirmemiz gerekir. Ama bu yapılırken de hem bir yandan faytoncularla hem ada halkıyla hem sivil topluk kuruluşlarıyla hem İstanbul'dan adaya gelip gidenlerle görüşmelerimizi sürdürüyoruz.

GÖZ GÖRE GÖRE BU SEKTÖR BU DURUMA GETİRİLMİŞ

Faytoncularla da görüşüyorum. Hem onların bir odası var. Oda başkanı ve yönetimiyle de görüşüyorum. Yönetim olmadan bizzat bu işten ekmek parası kazanan kardeşlerimizle de görüşüyorum. Evet onların da talebi var ama bu şu demek yıllar içinde bu atların ve sektörün daha insana yakışır düzeyde geliştirilmesi için hiçbir çaba sarfedilmemiş ve göz göre göre bu sektör bu duruma getirilmiş. Biz her gün sosyal medyada ya da ulusal medyada neyle karşı karşıya kalıyoruz; ada atları işkence yeri mi gibi. Ve bir takım abartılı suçlamalarla karşı karışayız.

KALACAKSA YENİ BİR YATIRIM YAPMAMIZ GEREKİYOR

Bu birazda buradaki geleneksel sektörün hem kamu hem yerel yönetimler hem de hepimiz tarafından kaderlerine terk edilmesi sonucu oluşmuş bir şey. Kendileri de aynı şekilde işlerine bir çeki düzen verememişler. O yüzden ben bu şekilde sürdürülemez diyorum ama atlar daha az düzeyde, azaltılarak da olsa adada sembolik düzeyde kalacaksa yine veteriner, ahırlar, kendi eğitimleri, çünkü kendilerinin eğitimi de gerekiyor. Bunların tamamı dahil yeni bir yatırım yapmamız gerekiyor. Yeni imkanlar ve lojistik destek vermemiz gerekiyor. Çok sıkı bir şekilde günlük denetlememiz gerekir, Asla hayvanlara eziyet denilebilecek görüntülere izin vermememiz gerekir ve mutlaka sürücülerin bugünden daha iyi bir eğitim düzeyine gelmeleri zorunlu"