ROP hastalığı kör edebilir
Türkiye'de 2011'de yaklaşık 21 bin prematüre bebek "ROP hastalığı" riskiyle doğdu
CEYDA ERENOĞLU/HTGAZETE
Bebekte prematüre doğumun neden olduğu göz hastalığına ‘‘prematüre retinopatisi’’ (ROP hastalığı) adı veriliyor.
ZAMANINDA MÜDAHALE ŞART
Prematüre doğan bebeklerde; katarakt, göz tansiyonu, şaşılık gibi göz hastalıkları daha sık görülüyor. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç Dr. Hüseyin Yetik, “Zamanında yapılan müdahaleyle körlük önlenebilir. Ancak tedavisi yapılmayan hastalık, ömür boyu kalıcı körlük nedenidir” diyor.
Prematüre bebeklerde prematüre retinopatisinin (ROP hastalığı) görülme oranı; prematüreliğin süresine, bebeğin yoğun bakımda kalıp kalmadığına ve oksijen, antibiyotik, antifungal gibi tedaviler alıp almadığına göre yüzde 0.2-100 arasında değişiklik gösteriyor.
Doç. Dr. Hüseyin Yetik, “Örneğin 25 haftalık 600 gram ağırlığında doğmuş bir prematüre bebekte bu hastalık yüzde 100’e yakın bir olasılıkla görülecektir” diyor. Genel olarak ise doğduktan sonra 28 günden fazla hastanede kalan prematüre bebeklerde bu oranın yüzde 16 olduğu ifade ediliyor.
HASTALIK GÖZÜN İÇİNİ SARIYOR
Prematüre bir bebek neredeyse retina tabakası hiç gelişmemiş halde dünyaya geldiği için doğduktan sonra bu tabakaları kendisi üretmek zorunda kalıyor. Ağ tabakasını normal şekilde geliştirebilen bebekler görme yetisini kazanıyor. Ancak bebekte tabakaların üretiminin normal olarak yapılamaması “ROP hastalığına” yol açıyor.
Böyle bir bebekte göz retina tabakasının damar üretimi önce duraklama gösteriyor, ardından kontrolden çıkarak damarlar gözün içini adeta bir sarmaşık gibi dolduruyor. Bu durum gözlerde körlüğe neden oluyor.
Damarların kontrolden çıkacağının fark edildiği anda yapılan hekim müdahalesi ile görme yetisi kurtarılabiliyor.
1 HAFTADA OLUMLU SONUÇ
Tedavi, ROP hastalığının derecesine göre değişiklik gösteriyor. En başarılı tedavinin zamanında yapılan göz içi ilaç enjeksiyonu olduğu belirtiliyor. Genellikle tek doz uygulamayla tedavi sağlanıyor. Tedavi yapıldıktan sonra hastanın yakın takibine devam ediliyor ve yaklaşık 4 ay içinde tümüyle normal bir retina gelişimi sağlanıyor. Tedavinin olumlu sonuç verdiğine dair ilk belirti 1 haftada kendini gösteriyor.
Eğer hastalık ilaç tedavisinin etkili olabileceği erken aşamaları geçmişse lazer tedavisi yapılabiliyor. Bazı durumlarda hem ilaç hem lazer tedavisi birlikte uygulanıyor. İlaç ve lazer tedavisine cevap vermeyen vakalarda ise gözün içini saran anormal damar ve zarların ameliyatla temizlenmesi gerçekleştirilebiliyor. Ancak ameliyatın başarı şansının çok düşük olduğu ifade ediliyor.
BU BEBEKLERE GÖZ MUAYENESİ ŞART
- 32 hafta ve öncesinde doğan prematüre bebekler.
- 1500 gram ve daha düşük ağırlıkta doğanlar.
- Doğum sonrasında kalp, akciğer gibi sistemik sorunları olanlar.
- Yenidoğan uzmanı doktorun göz tarama muayenesini gerekli gördüğü bebekler.
