Bayram kalp, böbrek ve diyabet hastalarına zehir olmasın
Uzun ramazan ayı bitiyor ve özlemle beklenen Şeker Bayramı yaklaşıyor. Bayramı sağlık açısından kâbusa çevirmemek için yapılması gerekenler neler? Kronik hastalığı olanlar nelere dikkat etmeli? Sağlıklarıyla ilgili sorunu bulunmayanlar istedikleri her şeyi yiyebilir mi? İşte yanıtlar...
Ceyda ERENOĞLU / GAZETE HABERTÜRK
“Şeker Bayramı şeker tadında ama şekerden uzak geçsin” diyor uzmanlar. Ramazan ayında kalp ve diyabet hastalığı ile yüksek tansiyonu olan hastaların oruç tutmaları, bayram sırasındaysa klasik yeme alışkanlıklarından uzaklaşılması sağlığı olumsuz etkileyebiliyor. Sağlıklı beslenme prensipleri tüm topluma yönelik olsa da özellikle kronik hastalığı bulunanların beslenmelerine daha fazla özen göstermeleri gerekiyor. Bayram ziyaretleri sırasında en büyük problem; glisemik indeksi yüksek hamur işleri, bol şekerli ve mısır şurubuyla tatlandırılmış içecekler, aşırı tuz koyularak hazırlanmış yiyecekler, aşırı tuzlu et kavurmalarından kaynaklanıyor. Uzmanlar bayramda sağlıktan olmamak için alınması gereken tedbirleri anlatıyor.
AŞIRI YEMEK GÖĞÜS AĞRISI YAPABİLİR
İç Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Oktay Olmuşçelik, “Özellikle dini bayramlarda (ramazan ve kurban) şeker ve kırmızı et ağırlıklı öğünler hazırlanıyor. Bayramlarda öne çıkan sağlık sorunları arasında; aşırı tüketime (tuzlu ve şekerli gıda) bağlı olarak meydana gelen göğüs ağrıları, tansiyon yükselmeleri, kan şekerinde ani yükselme ve düşüşler bulunuyor. Değişik yerlerde vücudun alışık olmadığı farklı gıdaları tüketmek bağırsak enfeksiyonlarına davetiye çıkarabiliyor. Bu dönemde bulantı, kusma ve ishalle seyreden sorunlar tüm aile fertlerini etkileyebileceği için bayram tatili kâbusa dönüşebiliyor.
AŞIRI TUZ VE ŞEKERDEN KAÇININ
Bayramda yemek yapılırken aşırı şeker ve tuz kullanımı sağlıkta bozulmaya yol açan en önemli etkenler arasında bulunuyor. Katı yağ kullanımının sıklaşması da önemli hatalardan sayılıyor. Ramazan Bayramı’nın yaz mevsimine denk gelmesi nedeniyle gıdaların saklanma koşullarına da özen gösterilmesi gerekiyor. Ramazan Bayramı’nda aşırı yüksek kan şekeri ile diyabet hastaları, Kurban Bayramı’ndaysa aşırı yüksek tansiyon ve hipertansiyon hastalarının acil servis başvurularında hissedilir bir artış oluyor. Kalp krizleri de artış gösteren sağlık sorunları arasında bulunuyor.
BUNLARA DİKKAT!
■ Diyabet hastaları özellikle Şeker Bayramı’nda kendilerine sunulan tatlıları yemekten kaçınmalıdır.
■Kurban Bayramı’nda hem diyabet hem de hipertansiyon (kalp-damar veya kalp yetmezliği olanlar dahil) hastalarının aşırı tuzlanmış yağlı etler nedeniyle hipertansiyon atağı veya kalp krizi geçirme riskleri olduğu unutulmamalıdır.
■ Gut hastalığı olanlar ürik asitten zengin (kırmızı et, sakatat, vb) gıdalar nedeniyle atak yaşayabilir.
■ Böbrek yetmezliği olan kişiler aşırı tuz tüketirlerse vücutlarında ödem gelişebilir ve solunum sorunu yaşayabilirler.
BAYRAMDA RİSK TAŞIYANLAR
■ Diyabet (şeker) hastaları
■ Hipertansiyon hastaları
■ Kalp yetmezliği ve kalp damarlarında tıkanıklık olanlar
■ Kronik böbrek yetmezliği olanlar
■ Gut hastaları
AŞIRI ÇAY VE KAHVE TANSİYON NEDENİ
KARDİYOLOJİ Uzmanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, “Ramazan döneminde kontrolden çıkan beslenme alışkanlığıyla birlikte şeker oranı ciddi derecede yükseliyor ve şekerdeki bu yükselmeler kalp krizlerini tetikleyebiliyor” diyor. Prof. Dr. Boztosun’a göre aynı durum kolesterol için de geçerli. Bayramda aşırı tüketilen çay ve kahve kalple ilgili birtakım problemlere yol açıyor. Fazla çay kahve tüketimi; çarpıntı, sinirlilik hali ve tansiyon bozukluklarına neden olduğu için özellikle kalp hastaları tarafından ölçülü tüketilmesi, aşırı miktarda tüketimden kaçınılması öneriliyor.
GÜNDE 2-2.5 LİTRE SIVI TÜKETİN
NEFROLOJİ Uzmanı Doç. Dr. Numan Görgülü, “Ramazan Bayramı’nda öğünlerde az yiyip hava sıcaklığını da göz önüne almak ve günde en az 2-2.5 litre sıvı tüketmek gerekir” diyor. Böbrek yetersizliği olan hastaların eğer diyalize girmiyorlarsa günde 2 litre su içmeleri öneriliyor. Kan şekeri ve potasyum oranları normal olan kişiler meyve suyu tüketip karpuz gibi sulu meyveleri tercih edebiliyor. Diyalize girenler içinse sıvı kısıtlaması gerekiyor. Diyabeti olan böbrek hastalarına da şekerli gıdalardan uzak durmaları öneriliyor. Doç. Dr. Numan Görgülü bunun nedenini, “Şeker dengesi bozulduğunda böbrekler bu durumdan olumsuz etkilenir” sözleriyle açıklıyor.
