Hareketsizlik hastalıklara davetiye çıkarıyor

Lütfi ERDOĞAN / HT GAZETE

Sağlık Bakanlığı, “Türkiye Fiziksel Hareket Rehberi 2014” raporunda, hareketsiz kalmanın hangi hastalıklara yol açtığını ortaya koydu. Rapor çerçevesinde gerçekleştirilen “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması”na göre 6-11 yaş grubu çocukların yüzde 58’i düzenli (günde 30 dakika veya daha fazla süreli) egzersiz yapmıyor. Bu yaş grubunda TV, bilgisayar, internet, ev ödevi ve ders çalışmak için hareketsiz geçirilen ortalama günlük süre 6 saat. 12-14 ve 15-18 yaş gruplarında hiç egzersiz yapmayanların oranı yüzde 44, bu oran 19-30 yaş grubunda yüzde 69, 31-50 yaş grubunda yüzde 73, 75 yaş üzeri grupta yüzde 83’e kadar yükseliyor. Rehberde hareketsizliğin etkileri şöyle anlatıldı: Kalp-damar: Kalbin kan pompalama gücü azalır. Kalp hastalıkları ve kalp yetmezliği riski artıyor. Solunum: Soluk alıp verme kapasitesinde azalma, öksürme ve balgam çıkarma yaşanıyor. Kas ve iskelet: Yağ kitlesinde artış, kas ve kuvvette azalma, eklemlere binen yük ve eklem hasarında artış oluyor. Bağışıklık: Fiziksel olarak aktif olmayanlarda enfeksiyon görülme ihtimali daha fazla. Sinir Sistemi: Hareketsiz olanlarda depresyon olasılığı ile uyku sorunu daha fazla görülüyor.

Yürüyüş yapmanın 13 temel faydası

Günlük hayatımızda devamlı bir yerlere yürüyoruz ve spor yapmak için olmasa da spor aktivitelerinin en eskisini farkında olmadan sürekli gerçekleştiriyoruz.

Planlı ya da plansız aslında spor bir şekilde hayatımızın içinde. Peki, 'daha planlı ve daha düzenli spor yapmaya zaman bulamıyorum' derken, zaman geçtikçe vücudunuzun direncinin ne kadar düştüğünün ve oluşabilecek risklerin farkında mısınız?

Yürüyüş kan dolaşımına yardımcı olurken, kalp-damar hastalıkları riskini azaltır.

Kalp kası dâhil, pek çok vücut kasını kuvvetlendirerek, kasların daha etkin çalışmalarını sağlar. -

Kan basıncını düzenler.

- Şişmanlık riskini azaltır.

- Sindirimi kolaylaştırır.

Egzersiz sırasında ve sonrasında metabolizmayı uyarır. -

Koordinasyona olumlu etki yapar. -

Eklem ve kasların esnekliğini artırarak, bel ve boyun ağrılarını hafifletir.

- Kemiklerin kuvvetlenmesine yardımcı olur.

- Dayanıklılığı artırır.

Uykusuzluğu azaltır, rahatlamaya yardımcı olur.

Vücudun mutluluk hormonu olan endorfin salınımını sağlar.

- Yaşlanma sürecini geciktirerek, genç görünüm sağlar.

Her yıl 3.2 milyon kişiyi öldürüyor!

Hareketsiz yaşam her yıl 3,2 milyon can alıyor.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Halk Sağlığı Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hilal Özcebe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, her yıl 3-9 Eylül tarihlerinin Halk Sağlığı Haftası olarak kutlandığını söyledi.

Bu yılın teması olarak büro çalışanlarının hareketsiz yaşamına dikkat çekildiğini ifade eden Özcebe, son yıllarda hareketsizliğin sağlık açısından çok büyük tehdit olduğunu vurguladı.

Özcebe, yetersiz fiziksel aktivitenin birçok hastalığın gelişmesinde etkisinin bulunduğunu, bu nedenle önemli bir halk sağlığı sorunu olarak görüldüğünü söyledi.

"Dünyada her üç erişkinden birinin yeterince hareket etmediği ve her yıl 3,2 milyon insanın fiziksel hareketsizlik nedeniyle öldüğü bilinmektedir" dedi.

Özcebe, fiziksel hareketsizliğin, kalp ve damar hastalıkları, kanserler ve şeker hastalığı gibi bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı olarak hem ölümlere hem de yaşam kalitesinin düşmesine yol açtığının altını çizdi.

Özcebe de Türkiye'de pek çok kişinin büro tipi yerlerde çalıştığını, buna bağlı olarak hareketsizliğin arttığını belirtti.

Büro çalışanlarında hareketsiz yaşamın yanı sıra çalışma pozisyonuna bağlı olarak boyun, omuz, bel, diz, el bileği ve parmak kas ve eklemlerinde yakınmalar ortaya çıktığını anlatan Özcebe, şunları kaydetti:

"Hareketsiz kalma ve aynı hareketleri yapma sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Büro çalışanlarının günlük egzersizlerini yapmasının yanı sıra gün boyunca bazı hareketleri yapması bu tür sağlık sorunlarının görülmesini önleyecektir."

Spor Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yardımcı Doçent Nazan Koşar, büro çalışanlarının her saat başı egzersiz için birkaç dakikasını ayırması önerisinde bulundu.

Koşar, asansöre binmek yerine merdiven çıkılarak 5 kat daha fazla kalori yakılabildiğini dile getirdi.

Ayrıca İş yerinde görüşmelerin telefon yerine kişinin yanına gidilerek yapılması tavsiyesinde bulunan Koşar, "İş yerinde asansör yerine merdiven kullanılmalı, çay/kahve molası yerine yürüyüş molası verilmeli dedi.

Sağlıklı bir kalp için bunları yapın!

Kardiyovasküler hastalıklar, 25 yaş üzeri kadınlarda tüm kanserlerin toplamından daha fazla can alıyor.

Kalp krizi geçiren genç kadınların hayatını kaybetme riski, erkeklere oranla iki kat fazla.

Kendini koruyabilirsin. Hatta hemen, şu an başlamalısın!

Biraz Matematik Çalış Kolesterol (karaciğerinde üretilen ve kan hücrelerinde bulunan yapışkan bir madde) ve kalp hastalıkları arasındaki bağlantı uzun yıllardır biliniyor.

Ama total kolesterol seviyen sadece denklemin bir parçası. Asıl kilit nokta, ne kadarının "kötü kolesterol" olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve ne kadarının "iyi kolesterol" dediğimiz yüksek yoğunluklu lipoprotein

LDL, arter duvarlarında birikip plaklara sebep olabilir. Bu durum ise arterlerde zorlanma meydana getirip kan pıhtılaşması ve kalp krizi ile sonuçlanabilir.

Teksas Üniversitesi Southwestern Tıp Merkezi'nde yapılan bir araştırmaya göre, düşük LDL seviyesi, diğer risk faktörleri söz konusu olsa bile kalbi koruyor.

Öte yandan HDL adeta LDL'nin gazabından bedeni koruyan bir süper kahraman gibi çalışıyor.

İlaçlardan Korkma

Eğer kan tahlilinde kolesterolün yüksek çıktıysa, beslenme planında yapacağın değişiklikler ve egzersiz sana yardımcı olacaktır

Ancak değerlerin çok yüksekse, geç kalınmış ve sorun bu basit adımlarla çözülemeyecek kadar büyümüş olabilir

Böyle durumlarda doktorun sana statin diye bilinen, kolesterol düşüren bir ilaç verebilir.

Bu tarz ilaçlar karaciğerinin fazla kolesterol üretmesini engeller. Bazı doktorlar bu ilaçları verme konusunda tereddüt edebiliyor, özellikle de hasta, hayat tarzında yapacağı değişikliklerle sorunun üstesinden gelebilecekse.

Ancak son çalışmalar gösteriyor ki statin LDL seviyesini yüzde 40'a kadar düşürebiliyor, HDL seviyesini az da olsa yükseltiyor ve kalp krizi riskini yaklaşık yüzde 35 oranında azaltabiliyor.

Ağırlık çalış

Doktorlar eskiden kan basıncını arttırdığından ağırlık çalışmanın kalp için kötü olduğu kanısındaydı.

Ancak sonraki araştırmalar gösterdi ki ağırlık egzersizi hem kan basıncını düşürüyor, hem de vücudundaki yağları kasa çevirip daha fazla kalori yakmanı ve karın yağlarını eritmeni sağlıyor

Doktor Goldberg, düzenli ağırlık çalışmanın sadece yaşlanmayla bağlantılı kas ve kemik kaybını engellemekle kalmadığını,

aynı zamanda vücut yağlarını azaltıp dayanıklılığı arttırdığını söylüyor. Ve bunların hepsi kalp hastalıklarına yakalanma riskini düşürebiliyor.

Yediklerine dikkat et

Beslenmene çekidüzen vermeden yapacağın hiçbir egzersiz seni istediğin yere ulaştırmaz. Ancak bu, aç kalman ya da son moda bir diyet furyasına katılman gerektiği anlamına gelmiyor.

Doktor Hayes, "Hiçbir besin tek başına seni öldürmez ya da hayatını kurtarmaz. Doğru beslenme, çeşitli sağlıklı besinler içermeli" diyor.

En önemlisi, trans ve doymuş yağlardan uzak durman.

Avustralya'da yapılan bir araştırmaya göre, sağlıklı bireylere sadece bir kez verilen yağlı yemek bile dolaşım sistemini olumsuz şekilde etkiliyor ve HDL'nin koruyucu kalitesini düşürüyor.

Amerikan Kalp Birliği, tereyağı, yağlı süt, peynir ve et gibi doymuş yağ içeren besinlerden aldığın kalorinin, günlük kalori tüketiminin yüzde yedisini geçmemesini öneriyor.

Ayrıca tükettiğin trans yağ miktarı da yüzde biri geçmemeli.

Trans yağ çoğunlukla bisküvi, kraker ya da cips gibi işlenmiş ürünlerde bulunuyor.

Doğum Öncesi Kontrollerini Yaptır

Her sene yaklaşık 135 bin kadın hamileliğe bağlı diyabete yakalanıyor. Bu rahatsızlık, hamilelik hormonlarının yeterli insülin üretimini engellemesi ile ortaya çıkıyor.

Eskiden doktorlar bunun hamilelikle başlayıp, doğumdan sonra sona erdiğini düşünürdü

Ancak yeni araştırmalar gösteriyor ki bu hastalık hamilelikten sonra diyabete yakalanma riskini yüzde 50'ye çıkartıyor

bu da seni kalp hastalıklarına üç, yedi kat daha yatkın yapıyor.