Okul çağındaki çocuğun öğrenmesi gereken 5 temel beceri

Sosyal ilişkilerde iletişim becerileri son derece önemlidir. Bunların hemen hepsini sonradan kazanırız ve önce okul sonra iş hayatımızda, kişisel ilişkilerimizde ise ömrümüz boyunca taşırız. Sosyal becerileri küçük yaşta kazanmak ise hem daha kolaydır hem de alışkanlık haline gelmeye açık olur. Yaş ilerledikten sonra bazı yetenekleri geliştirmek daha zor hale gelir.

Henüz okul çağına başlarken, küçük ve basit taktiklerle en temel 5 beceriyi öğrenmelerine yardımcı olabiliriz.

1- Samimi bir gülümseme

Neden önemli? Girdiğimiz ortamlarda samimi, içten ama sakin bir gülümseme hem özgüven belirtisi hem de bulunduğu ortamdan memnuniyet duymanın göstergesidir.

Nasıl öğreteceğiz? Çocuklarımıza öncelikle gülüşleri ve anlamlarını öğretebiliriz. Çok mutlu olunca nasıl gülüyoruz, mahsustan mutluymuşuz gibi nasıl gülümsüyoruz, çok komik bir şeye nasıl gülümsüyoruz? Her gülümseme şeklinin bir anlamı olduğunu öğrenerek başlayabilirler. Ardından aynı gülümsemeleri taklit ederek çocuğa şu soruya sorabiliriz: Böyle yapan biriyle arkadaş olmak ister miydin? Çocuk hızlıca hem kendi gülümsemesinin nasıl olacağını hem de çevresinden ne beklemesi gerektiğini öğrenecektir.

2- Beden dili

Neden önemli? Bedenimizle duygularımızı, düşüncelerimizi ortaya koyarız. Güven, üzüntü, heyecan, çekingenlik… Aynı şekilde karşımızdaki insanları da beden dilleri üzerinden okuruz. Çocuklarımıza bunu nasıl kullanacaklarını öğrettiğimizde girdikleri topluluklarda kendilerini hem ifade edebilirler hem de rahat hissederler.

Nasıl öğreteceğiz? Bir DVD film açın, çizgi film olmasın, gerçek karakterler oynasın. Sesi kapatın ve çocuğunuza ekrana gelen her bir karakterin nasıl hissettiğini tahmin etmesini söyleyin. Eğer yazma biliyorsa bunları not ettirin. 10-15 dakikalık tahmin oyununun ardından aynı bölümü sesli olarak oynatın, tahminlerinin tutup tutmadığını karşılaştırın. İnsanların bu duygularının ne anlama geldiği üzerine sohbet edin. İkinci bir yöntem ise çocuğunuza hiç konuşmadan, ağzını kıpırdatmadan bir şey istemesini söyleyin, parka gitmek gibi. Ya da bir senaryo kurun, çok hasta olduğu için okula gitmek istemediğini anlatmaya çalışsın.

3- Göz kontağı

Neden önemli? Göz kontağı kurmak her zaman çok kolay olmaz ancak özgüven ifadesi olduğu kadar karşı tarafa saygı belirtisidir. İlişkilerin daha sağlam temeller üzerine kurulmasını sağlar.

Nasıl öğreteceğiz? Çocuğumuza bizimle ya da kardeşiyle 15 saniye göz kontağı kurmasını anlatabiliriz, göz kırpmak serbest ancak bakışını karşısındakinin gözlerinden ayırmasın. Çocuk, göz kontağı kurduğu kişiyle arasında güven duygusunun oluştuğunu hemen fark edecektir. Bunu bir oyuna çevirebilir, saat kurabilirsiniz.

Aynı oyunu tersine de çevirebilirsiniz. Çocuğunuza bir şeyler anlatmasını, söz gelimi bugün neler yaptığını söyleyin. Ardından hiç göz kontağı kurmadan etrafla ilgilenerek dinliyormuş gibi yapın. Bu durumda neler hissettiğini sorun ve insanlarla konuşurken neden bunu yapması gerektiğini anlamasını sağlayın.

4- Dinlemek

Neden önemli? Konuşan birini dinlemek ve bunu ona göstermek, iletişim sanatının önemli parçasıdır. Dinleyerek karşımızdaki insanları yakından tanıyabilir, anlattıklarının önemli olduğunu hissettirebiliriz.

Nasıl öğreteceğiz? Hem göz kontağı kurmak hem de beden dili öğretirken aynı zamanda dinlemenin önemini de anlatmış oluyoruz. Bunlara ek olarak dinleme becerisinin diğer önemli başlıklarını da anlatmamız gerekir, soru sormak, onaylamak ve dinlerken yüz mimikleri ile düşüncelerimizi göstermek. Bunun için kullanılacak yöntemlerden biri hikaye anlatmaktır. Çocuğunuza daha önce duymadığı, eğlenceli ve küçük detaylar içeren bir hikaye okuyun, bu sırada birden bire durup hikaye ile ilgili bir soru sorun. Aktif olarak anlatılanı dinlemeyi ve dinlediğinden soru sormanın önemini anlayacaktır.

5- Saygı

Neden önemli? Saygıyı çocuklarımıza hep kendisinden büyüklere karşı nasıl davranacağı şeklinde öğretiriz. Ancak yaşıtlarına ve kendinden küçüklere de saygılı davranmalıdır. Bu zamanla öğrenilen bir kavramdır ve neyin saygılı neyin saygısızca olduğunu tam olarak öğrenmesi biraz süre gerektirir.

Nasıl öğreteceğiz? Saygı konusunda öğrenilmesi gereken pek çok başlık vardır. Kendisinden büyüklere asla direkt isimle hitap etmemek, amca ve teyze gibi sözcükleri kullanmak günlük hayat içinde karşılaştığımız durumlarda anlatabileceğimiz bilgilerdir. Ayrıca yeni tanışılan kişiyle el sıkışmak, tanıştığına memnun olduğunu belirtmek, selamlama ve vedalaşma kelimelerini kullanmak (merhaba, hoşça kal vs), tebrik etmek, özür dilemek ifadelerini ne zaman söyleyeceğini bilmek gibi uzunca bir liste söz konusudur. Çocuğa bu durumla karşılaştığı anda nasıl davranacağını göstermek faydalı bir yöntem olacaktır.