Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı! Kronolojik sıralama ile kısaca Atatürk'ün hayatına dair bilgiler
Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı ve yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk, 20. yüzyılın en önemli askeri ve siyasi liderlerinden bir tanesi olarak kabul edilmektedir. Gerek askeri alanda gerekse de bir devleti kurup yönetme safhasında elde etmiş olduğu başarılarla, yeni cumhuriyeti, dünyanın en saygın devletleri arasında sokmayı başarmış olan Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı nasıldır? Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatına dair bilgiler ne şekildedir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Trablusgarp Savaşı’ndan Balkan Savaşlarına, 1. Dünya Savaşı’ndan Kurtuluş Savaşına kadar birçok ayrı savaşta ve cephede mücadele etmiş olan Mustafa Kemal Atatürk’ün biyografisi nasıldır? Mustafa Kemal Atatürk’ün biyografisi hakkında da bilgiler edinebileceğiniz içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…
Mustafa Kemal Atatürk’ün Hayatı
1881 yılında Selanik’te dünyaya gelen Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi annesi ise Zübeyde Hanım’dır. Zübeyde Hanım ve Ali Rıza Efendi’nin 6 çocuğundan dördüncüsü olan Mustafa Kemal, öğrenim hayatına, önce annesinin de isteğiyle Hafız Mehmed Efendi Mahalle Mektebi’nde başlamış ancak daha sonra, bu okuldan memnun olmaması sebebiyle babası tarafından Şemsi Efendi Mektebi’ne verilmiştir.
1893 yılında babası Ali Rıza Efendi’nin vefat etmesi üzerine eğitim hayatına ara vermek zorunda kalan Mustafa Kemal, annesi ile birlikte dayısının Langaza’daki çitliğine gitmiş ve yaklaşık 5 ay kadar burada kalmıştır.
5 ay süren çiftlik hayatından sonra yeniden Selanik’e dönen Mustafa Kemal, ortaokul eğitimini almak üzere önce Selanik Mülkiye Rüşdiyesi’nde daha sonra da annesinden gizli olarak sınavlarına girdiği Selanik Askeri Rüşdiyesi’nde eğitimine devam etmiştir. Kendisine matematik öğretmeni tarafından Kemal adının verilmesi de bu askeri ortaokulda gerçekleşmiştir.
Ortaokul eğitiminden sonra lise eğitimini almak için Selanik’ten ayrılan Mustafa Kemal, Manastır’a gitmiş ve buradaki Manastır Askeri İdadisi’nde eğitimi tamamlamıştır. Burada özellikle Tarih ve Edebiyat derslerinden oldukça etkilenen Mustafa Kemal, aynı zamanda Fransızca olan yabancı dilini geliştirme fırsatı da yakalamıştır.
Lise eğitiminden sonra yüksek öğrenimini tamamlamak için İstanbul’a gelen Mustafa Kemal; önce İstanbul Harp Okulu’na girerek 1902 senesinde buradan teğmen olarak mezun olmuş, daha sonra ise girdiği Harp Akademisi’nden 1905 yılında kurmay yüzbaşı olarak mezun olmuştur.
Öğrenim hayatı bittikten sonra ilk olarak Şam’da bulunan 5. Ordu’da stajını tamamlayan Mustafa Kemal; buradaki görevinin tamamladıktan sonra önce Manastır’da bulunan 3. Ordu karargahına daha sonra ise 3. Ordu Selanik 2. Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı’na atanmıştır. Mustafa Kemal’in, 31 Mart Ayaklanmasını bastırmak için Harekât Ordusu ile birlikte İstanbul’a hareket etmesi de bu görevde iken gerçekleşmiştir.
1911 senesinde gönüllü olarak Trablusgarp Savaşı’na katılan Mustafa Kemal, burada Tobruk ve Derne bölgesinde savaştıktan sonra; Balkan Savaşları’na katılmış ve 1913 yılında Edirne’yi Bulgarlardan geri almıştır.
1914 yılında yarbay olduktan sonra kendi isteğiyle 1. Dünya Savaşı’na katılan Mustafa Kemal, Tekirdağ’da kurulacak olan 19. Tümen Komutanlığı’na atanmış ve Çanakkale Savaşı’nda büyük bir kahramanlık ile İtilaf güçlerinin Çanakkale’yi geçmelerine engel olmuştur. Çanakkale Savaşı’nın ardından 16. Kolordu Komutanlığına atanan Mustafa Kemal, Kafkas Cephesinde görevlendirilmiş ve bu dönemde Muş ile Bitlis’in Ruslardan geri alınmasını sağlamıştır.
1. Dünya Savaşı’nın ardından imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası, 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a çıkan Mustafa Kemal burada Türk Kurtuluş Savaşı’nın fitilini ateşlemiş ve sırasıyla Erzurum ve Sivas Kongrelerini toplayarak vatanın kurtuluşu içi izlenecek yolları belirlemiştir. 1919 yılında Ankara’ya gelen Mustafa Kemal, 23 Nisan 1923 tarihinde açılan TBMM’nin meclis ve hükümet başkanlığına seçilmiştir.
1919 ile 1922 yılları arasında süren Kurtuluş Savaşı neticesinde Türk milletini bağımsızlığa kavuşturan Mustafa Kemal; önce 1922 yılında saltanatı kaldırmış daha sonra ise yeni Türk devletinin yönetim şeklini Cumhuriyet olarak belirlemiştir.
Bu tarihten itibaren Türkiye Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mustafa Kemal; sosyal, siyasi, ekonomik ve hukuki nitelikleri olan bir dizi inkılapları gerçekleştirerek, bu yeni cumhuriyeti ve toplumu çağdaş bir devlet ve medeniyet haline getirmiş; Türkiye Cumhuriyeti’nin dünyanın saygın devletleri arasına sokmuştur.
1934 yılında çıkartılan Soyadı Kanunu ile birlikte TBMM tarafından kendisine Atatürk soyadı verilen Mustafa Kemal, özel hayatında ise 1923 yılında Latife Hanım ile evlenmiş ve bu evlilik 1925 yılına kadar sürmüştür. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk Afet, Sabiha, Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye, Zehra isimli kızları ve Mustafa isminde bir erkek çocuğu evlat edinmiştir.
1937 yılından itibaren sağlığı bozulmaya başlayan Atatürk, son günlerini İstanbul’da doktorların gözetimi altında geçirmiş ve 10 Kasım 1938 Perşembe günü sabah 9’u 5 geçe Dolmabahçe Sarayı’nda hayatını kaybetmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Hayatı Kronolojik Sıralama
Bu ara başlığımız altında yukarıda vermiş olduğumuz Atatürk’ün biyografisini kronolojik sırayla inceleyebilirsiniz:
1881: Mustafa Kemal Atatürk, Selanik’te dünyaya geldi.
1888 – 1893: Eğitim öğretim hayatına başlayan Mustafa, önce Hafız Mehmed Efendi Mahalle Mektebi’ne ardından da Şemsi Efendi Mektebi’ne gitmiş ve ilk okulu burada bitirmiştir.
1893: Mustafa Kemal annesinden gizli olarak Selanik Askeri Rüşdiye’si sınavlarına girmiş ve bu sınavları kazanarak bu okulda ortaokul eğitimini almaya başlamıştır.
1896: Lise eğitimi için Manastır Askeri İdadisi’ne girmiştir.
13 Mart 1899: Selanik’ten ayrılarak İstanbul’a gelen Mustafa Kemal İstanbul Harp Okulu girmiş ve buradan teğmen rütbesi ile mezun olmuştur.
10 Şubat 1902: Harp Okulu’ndan sonra Harp Akademisi’nde öğrenim gören Mustafa Kemal, 1905 yılında buradan kurmay yüzbaşı olarak mezun olmuştur.
11 Ocak 1905: Merkezi Şam'da bulunan 5. Ordu’da göreve başladı.
1906: Mustafa Kemal arkadaşlarıyla birlikte, Şam'da "Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni" kurdu.
1909: 3. Ordu’ya bağlı olan Selanik Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı’na atandı. Aynı yıl, İstanbul'da, 31 Mart Olayı oldu. Mahmut Şevket Paşa komutasındaki Hareket Ordusu, Selanik'ten İstanbul'a yürümeye başladı. Mustafa Kemal, bu ordunun kurmay başkanı idi.
13 Eylül 1911: İstanbul'da bulunan Genelkurmay Karargahı’nda görevlendirildi.
5 Ekim 1911: Trablusgarp Savaşı’na katılarak özellikle Tobruk'ta ve Derne'de İtalyan işgalcilere karşı mücadele etti.
27 Kasım 1911: Mustafa Kemal, Trablusgarp'ta bulunduğu sırada binbaşı oldu.
8 Ekim 1912: Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine Bolayır'da kurulan kolordunun harekât şubesi müdürlüğüne atandı.
1913: 2. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin Bulgarlardan geri alınmasını sağladı.
1914: Yarbaylığa terfi etti.
1915: Çanakkale Savaşları’nın kazanılmasında oldukça etkin oldu.
1916: Tuğgeneralliğe terfi etti.
16 Mart 1616: Komutanlığına atıldığı 16. Kolordu ile birlikte Diyarbakır’a gitti. Ruslara karşı Kafkas Cephesi’nde savaştı
1917: Yıldırım Ordular Grubu’nun emrinde bulunan 7. Ordu Komutanlığına atandı. 1. Dünya Savaşı Filistin Cephesi’nde İngilizlere karşı savaştı.
1918: Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasının ardından İstanbul’a döndü.
1919: 9 Ordu Müfettişliğine atandı ve 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıktı.
28 Mayıs 1919: Havza genelgesini yayınlayarak Kurtuluş Savaşı’nı başlattı.
1919: Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongreleri ile Türk Kurtuluş savaşının amacını, yönetimi belirledi.
27 Aralık 1919: Ankara’ya geldi.
23 Nisan 1920: Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
1921: Yunan işgal kuvvetlerine karşı 1. İnönü, 2. İnönü ve Sakarya Meydan Muharebeleri kazanıldı.
1922: 26 Ağustos’ta başlayan Büyük Taarruz 30 Ağustos günü, Yunanların kesin mağlubiyetiyle sonuçlandı.
9 Eylül 1921: Türk ordusu İzmir’e girdi ve İzmir, Yunan işgalinde kurtuldu.
11 Ekim 1922: İtilaf Devletleri ile Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
24 Temmuz 1923: Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
29 Ekim 1923: Cumhuriyet ilan edildi.
1923 – 1938: Cumhuriyetin ilan edilmesinin ve yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesinin ardından büyük bir restorasyon dönemi başladı. Eğitim, hukuk, ekonomik ve sosyal hayat olmak üzere birden fazla alanda bir dizi inkılaplar gerçekleştirildi ve bu yeni cumhuriyetin muasır medeniyetler seviyesine çıkması için büyük çaba sarf edildi. Gerçekleşen bu devrimler ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti; dünyanın en saygın devletlerinden biri haline geldi.
1938: 10 Kasım 1938 sabahı Mustafa Kemal Atatürk hayatını kaybetti.
