Küresel enflasyon rekor kırdı
Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgın döneminde gerileyen ekonomiler aşı sonrası hızla toparlanırken enerji fiyatlarındaki artış ve tedarik zinciri sorunlarıyla birlikte küresel ekonomi yüksek enflasyonla boğuşuyor. ABD'de son 39 yılın, Almanya'da son 30 yılın Euro Bölgesi'nde son 25 yılın ve OECD ülkelerinde 24, Türkiye'de ise 19 yılın zirvesine çıktı. Çin'de de fabrika çıkış fiyatları 26 yılın en yükseğine tırmandı
Küresel ekonomik görünüm salgın sonrası gerilemenin ardından 2021'de toparlanırken beraberinde yükselen enflasyonu da getirdi.
Salgın kaynaklı tedarik zinciri problemleri normalleşme sonrası artan tüketici talebini karşılamakta zorlanırken dünya genelinde fiyat artışları yaşanıyor.
Enerji başta olmak üzere hızlanan fiyat artışları sadece enflasyonla mücadelenin odak noktası olan gelişmekte olan ülkeleri değil gelişmiş ekonomileri de zorluyor. Dünyanın tedarik zinciri üssü olan ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin'deki fabrika çıkış fiyatları 26 yılın zirvesine çıkarken ABD ve AB başta olmak dünya genelinde enflasyonist baskılar arttı ve pek çok ülkede son dönemin en yüksek enflasyon oranları kaydedildi.
ABD'de salgından önce Aralık 2019'da yüzde 2.3 seviyesinde olan yıllık enflasyon, salgının yoğun şekilde hissedilmeye başlandığı Mart 2020 itibarıyla düşüşe geçmiş ve Mayıs 2020'de yüzde 0.2'ye kadar gerilemişken açıklanan son rakamlarla ABD TÜFE yüzde 6.8 ile son 39 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. ABD Merkez Bankası (Fed) genişlemeci para politikası uygularken geçici olarak nitelediği enflasyon artışını geçici olarak tanımlamaktan vazgeçti.
Avrupa'da ise euro para birimine geçilmesinden bu yana en yüksek tüketici enflasyonu yaşandı. Eurostat'ın son verilerine euro bölgesinde yıllık enflasyon 4.9'a ulaşırken 1997 yılından bu yanan tutulan veride rekor kaydedildi. Almanya'da son 30 yılın en yüksek enflasyon seviyesi görüldü. AB'den ayrılan İngiltere'de de enflasyon yüzde 5.1'e geldi. İngiltere’de tedarik zinciri sorunu ve enerji fiyatındaki artışın yanı sıra Brexit sonrası kalifiye işçi ihtiyacı için göç sorunları da enflasyon artışını besledi. OECD ülkelerinin ortalaması da yüzde 3.5'a çıkarken son 24 yılın en yüksek seviyesi kaydedildi.
Rusya'da da 2020'nin sonlarında başlayan enflasyon artışı devam ederken, enflasyonun yüzde 8'i aşmasıyla Devlet Başkanı Vladimir Putin, enflasyonun ciddi bir sorun olduğuna dikkati çekti.
Ürünlerin fiyatlarındaki küresel artışın bazı gelişmiş ülkelerin aşırı yumuşak para politikaları nedeniyle yaşandığını belirten Putin, enflasyona karşı etkin önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
Son verilere göre, diğer gelişmekte olan ülkelerden Brezilya'da enflasyon yüzde 10,7, Meksika'da yüzde 7,4, Güney Afrika'da yüzde 5,5 ve Türkiye'de yüzde 36.08 seviyesine yükseldi.
Asya ülkeleri ise emtia lojistiğindeki belirgin sorunlardan etkilenmezken yükselen enflasyona daha az maruz kaldı. Asya ekonomisinin öne çıkan ülkelerinden Japonya'da enflasyon oranı yüzde 0,6 olurken, Malezya'da yüzde 2,9, Güney Kore'de yüzde 3,7 ve Hindistan'da yüzde 4,91 oldu.
