Kabataş'ın yeni iskelesinde 'Martı' kalktı, şimdi ne olacak? Ne zaman açılacak?

.png

İstanbul trafiğini rahatlatmayı amaçlayan "Martı Projesi" olarak bilinen "Kabataş Meydan Düzenlemesi ve Transfer Merkezi" inşaatı, ilk kazmanın vurulduğu 2016 yılı ağustos ayından bu yana gündemden düşmedi. Tartışmaların odağında ise 'Kanatları açık martı' figürü yer aldı. İnşaatın deniz kısmındaki iskeleleri hızla belirirken, 23 Mart 2018'de Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'ndan kara bölümüne henüz izin çıkmadığı için çalışma durdu. Ardından ihale iptali gündeme geldi. Proje inşaatı 25 Mart'ta gerçekleştirilen yeni ihale ile kaldığı yerden devam etti. Yer altındaki kazılarla ilgili Anıtlar Kurulu'nun devreye girmesiyle bir kez daha projenin iptali gündeme geldi. İBB Meclisi'nde de tartışılan konuya son noktayı geçen yıl ekim ayında İBB Başkanı Mevlüt Uysal koydu. Uysal, projenin iptal edilmediğini sadece 'Martı' formundaki iskele figürünün iptal edildiğini söyledi.Başkan Uysal'ın 3.5 ay önce akıbetini açıkladığı projenin detayları ortaya çıktı. İBB tarafından revize edilen projeye göre, 'Martı' formunda tasarlanan iskele kaldırılırken, klasik terminal binalar inşa edilmesine karar verildi. Geçici terminal binası bitme aşamasına gelirken, turnikeler de yerleştirilmeye başlandı.

2005'TE TASARLANDI, 2016'DA BAŞLADI

2005 yılında Mimar Hakan Kıran tarafından tasarlanan projeye daha sonra metro ilavesi kararı verildi. Projeye ilk kazma 11 Ağustos 2016'da vuruldu. Mart 2017'de karada inşaat çalışmaları devan projenin durdurulduğu iddia edildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), günde 1 milyon yolcunun faydalanacağı "Kabataş Meydan Düzenlemesi ve Transfer Merkezi" projesiyle ilgili çalışmaların kurul tarafından durdurulduğu iddiasının doğru olmadığını açıkladı. İBB açıklamasında, "Tarihi yapıların zarar gördüğü ve çalışmaların kurul tarafından durdurulduğu haberleri doğru değildir. Haberde iddia edildiği gibi ilgili kurul çalışmayı durdurmamıştır. Koruma Kurulu, tarihi yapılar hasar görüyor şeklindeki iddialara istinaden inceleme yapılmasını istemiştir. Vakıflar İl Müdürlüğü yerinde tespit yaparak, kurula 'zarar olmadığına dair' rapor sunmuştur. Kurul 'gerekli tedbirler alınarak iş devam edebilir' kararı almıştır. Projenin 2008 yılı itibariyle kurul onayı vardır" ifadelerine yer verildi.

TOPBAŞ: "SİLÜETİ KAPATMASI SÖZ KONUSU DEĞİLDİR"

Projede AVM yer alacağı ve silüeti bozacağı yönündeki tartışmalara ilişkin açıklama ise eski İBB Başkanı Kadir Topbaş'tan geldi. Projenin hayata geçirildiği konuşan Kadir Topbaş, projenin 2005 yılında tasarlandığını, 2008 yılında Koruma Kurulu'nda plan ve tasarımının onaylandığını aktardı. Topbaş, 2009 yılında projenin Cityscape Ödülüne aday olduğunu ve 2010 yılında en iyi aktarma merkezi ödülünü aldığını anlattı. Projenin 2011 yılında Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ve plan onayının alındığını kaydetti. Topbaş, "Projede AVM veya bu tarz başka binalar yer almamaktadır. Martı şeklindeki iskele alanı sadece bin 300 metrekaredir. Tüm alan, yeşil alanla birlikte 100 bin metrekareden fazladır. İskele alanının yüksekliği 9,5 metredir. Silüeti kapatması söz konusu değildir. Arkadaki set yüksekliğinde, Dolmabahçe Camisi'ne 340 metre, Fındıklı Molla Çelebi Camisi'ne ise 190 metredir. Taşıyıcı olarak beton hiç kullanılmayacak, tamamen transparan olacak. Altta ve üstte geçiş alanlarında büfe, pastane, gazete, çay kahve satışı gibi yolcuların ihtiyaçlarını karşılayacak üniteler yer alacaktır. Bu üniteler aynı zamanda alanın ve mekanın yaşamasını sağlamak amaçlıdır" dedi.

KARA BÖLÜMÜNDE ÇALIŞMA DURDU

İskelelerin betonarmekısımları 2017 yılında tamamlandı. Yaklaşık 650 metre boyunca denize kazıklar çakılarak kıyı kısmı deniz üzerinde yaklaşık 20 metre genişletildi. Projede yer alan 4 iskelenin yapılması için de denize yüzlerce kazık çakıldı. Deniz tarafında çalışmalar tamamlanırken, geçen yıl şubat ayında çalışma Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'ndan kara bölümüne henüz izin çıkmadığı için durdu. İBB yetkilileri, projenin iptalinin söz konusu olmadığını, kara tarafında ise kurul onayı beklendiğini açıkladı.

UYSAL İHALEYİ İPTAL ETTİ

Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'nun kara bölümünde yürütülecek çalışmaları henüz izin vermediği için 24 Şubat 2018'de duran proje ve inşaat çalışmaları bir ay sonra yeni bir engelle karşılaştı. 2018yılı sonunda tamamlanması planlanan projenin 'Müşavirlik ve mühendislik işi' ihalesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal tarafından iptal edildi.

YENİ İHALEYLE DEVAM ETTİ

Projeye ilişkin bir iptal kararı da Mayıs 2018'de Ankara 17. İdare Mahkemesi'nin kararı üzerine Kamu İhale Kurulu'ndan (KİK) geldi. İBB'nin aralarında Kabataş Meydan Düzenlemesi Projesi'nin de bulunduğu 391 kısımlık mega yol-kavşak ihalesi iptal edildi. İptal edilen ihaleler vakit kaybetmeden yenilendi. İBB, yarım kalan işlerin ivedi olarak tamamlanması amacıyla 25 Nisan 2018'de yeni bir ihale açınca, Kabataş'ta yola kaldığı yerden devam edildi.

'İPTAL' İBB MECLİSİ'NDE GÜNDEME GELDİ

Proje, 12 Eylül 2018'de İBB Meclis toplantısının gündemine getirildi. İBB Meclis toplantısında gündem dışı söz alan Ulaşım ve Trafik Komisyonu'nun CHP'li üyesi Yunus Can, Martı Projesi'nin iptal edildiğine ilişkin haberlerin yayımlandığını hatırlatarak, Meclis üyelerine bilgi verilmesini istedi. Can'ın projenin yer altındaki bölümlerinin yapılmaması halinde bölgede zaten yoğun olan trafiğin çok daha karmaşık bir hal alacağını belirtmesi üzerine konu tartışıldı.

YETER: 'YÜZEY KISMI DEĞİŞTİRİLDİ'

Meclis üyelerine hitap eden İBB Ulaşım ve Trafik Komisyonu Başkanı Mahmut Yeter, projenin iptal edilmediğini ancak bazı bölümlerinde revizyona gidildiğini anlattı. Yeter, "Anıtlar Kurulu yer altındaki kazıların Müzeler Müdürlüğü ile birlikte yapılmasını önerdi. Arkeolojik çalışmalar, neredeyse elle çalışma seviyesine indiği için oradaki çalışmamızın ucu açık bir zamana yaymak zorunda kalacaktık. Onun için Martı Projesi'nin etrafındaki yerleri yapmakla beraber oradaki deniz hattını kestik... Proje devam etmektedir. Projenin sadece yüzey altında kalan kısımları açıkladığım gerekçelerden dolayı süresini belirsiz bir zamana kadar öteleyeceği için yüzey ile ilgili kısımları değiştirilmiştir. Söz konusu yerde yapılan proje değişiklikleri plan değişikliği gerektirmemektedir" dedi.

MARTI'NIN AKİBETİNİ UYSAL AÇIKLADI

Kadir Topbaş'ın 22 Eylül 2017'de istifasıyla boşalan İBB Başkanlığı görevine seçilen Mevlüt Uysal, aylardır süren 'iptal' tartışmalarına son noktayı koydu. Uysal, geçen yıl ekim ayında yaptığı açıklamada, Kabataş projesinin iptal olmadığını, 'Martı' figürünün iptal edildiğini söyledi. Uysal, "Kabataş aslında transfer merkezi olarak planlanmış bir yer. Şu anda denizdeki yapılar bitti. 2019 başı itibariyle vatandaşımız hizmet almaya başlayacak. Martıfigürü çok tartışıldı. Yolcu salonları martı figürü ile biraz daha ebatları büyüyor. Kabataş'ta Martı projesi iptal değil, martı figürü iptal, yolun yer altına alınması iptal" dedi.

MARTI'NIN YERİNE NE GELECEK?

İBB Başkanı Mevlüt Uysal'ın 3.5 ay önce son durumunu açıkladığı ‘Kabataş Meydan Düzenlemesi ve Transfer Merkezi Projesi’ne ilişkin detaylar da ortaya çıktı. İBB'nin revize ettiği projeye göre, artık çalışmada 'Martı' formunda tasarlanan iskele olmayacak. Kaldırılan 'Martı' figürlü yolcu salonu yerine Osmanlı tarihi ve geleneksel mimariden esinlenen klasik terminal binaları inşa edilecek. Anıtlar Kurulu'nun yeraltı kısmıyla ilgili kazıların Müzeler Müdürlüğü ile birlikte yapılmasını önermesi nedeniyle çalışmaların uzayacağı gerekçesiyle yeni düzenlemede trafiğin yeraltına alınmasından da vazgeçildi.

TURNİKELERYERLEŞTİRİLİYOR

Revize edilen projede ilk etapta şehirlerarası bir adet terminal binası ve şehir hatları kullanımı için 2 iskele hizmet verecek. Proje bittiğinde deniz seferleri için 3 adet terminal binası olacak. 20 bin metrekare meydanın altına yapılacak 2 katlı otopark çalışması ise 2020’de tamamlanacak. Yeni projeyle hayata geçecek transfer merkezi, deniz ulaşımı, Kabataş-Mahmutbey Metro hattı, Taksim-Kabataş Füniküler hattı ve Kabataş-Bağcılar Tramvay hattı ve otobüs hatlarına entegre olacak. Deniz ulaşımının en kısa sürede devreye alınması amacıyla ilk etapta 700 metrekare büyüklüğünde geçici iskele binasının konstrüksiyon işleri tamamlandı. Dış cephe kaplama ve çatı izolasyon işleri sürüyor. Yeni iskelenin turnikelerinin montajı ise 15- 20 Şubat tarihleri arasında tamamlanacak. Terminal binası ve turnikelerin tamamlanmasıyla Kabataş'ta deniz ulaşımının bu ay sonuna kadar başlaması bekleniyor.

Read more!