İsveç'in NATO'ya katılımı ile Rusya'nın tutumu ne olur?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girişinin "anlamsız bir adım" olduğunu belirterek, Rusya'nın Finlandiya sınırına askeri yığınak yapacağını açıklaması ve “Egemenliğinin tehdit edilmesi durumunda Rusya nükleer silah kullanmaya hazır" sözleri dünyanın bir anda nükleer silahlara ve nükleer savaşa odaklanmasına yol açtı.

Küresel güç mücadelesi içinde elinde nükleer silah bulunduran ülkeler gerçekten böyle bir çılgınlığa ve nükleer savaşa girişirler mi? Bütün dünyanın kâbusu olan soru bu!..

ABD Milli İstihbarat Direktörlüğü İstihbarat Komitesi'nin 5 Şubat tarihinde yayımladığı Yıllık Tehdit Değerlendirmesi Raporu'nda nükleer silah kullanımına ilişkin oldukça çarpıcı değerlendirmeler yer alıyor. Türkiye de nükleer silah kullanımını ulusal güvenlik tehdidi parametrelerinin başında tutuyor.

Orta Doğu'daki sarsılmaz müttefiki İsrail'in nükleer silah kapasitesinden hiç söz etmeyen, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya’da sivillerin üzerine atom bombası atmaktan kaçınmayan ABD, ulusal güvenlik politika belgesinde, nükleer silahlarla ilgili şu tespitleri yapıyor:

RUSYA YETENEKLERİNİ GELİŞTİRECEK

Rusya, nükleer silah yeteneklerini geliştirmeye devam edecek; en büyük ve en çeşitli nükleer silah stokunu elinde tutacak. Moskova, ABD ve NATO'ya karşı olası bir çatışmada caydırıcılığı sürdürmek ve hedeflerine ulaşmak için nükleer yeteneklerini gerekli görüyor ve bunu Rusya Federasyonu'nun nihai garantörü olarak değerlendiriyor.

Rusya'nın savaş alanında hızlı ve kesin zaferler elde edememesi, Ukrayna'nın Rusya içindeki saldırılarıyla birleştiğinde, Putin'in nükleer silah kullanabileceği endişelerini artırmaya devam ediyor. 2023'te Putin, Minsk'in uzun süredir devam eden talebine yanıt olarak nükleer silahları Belarus'a taşıma isteğini kamuoyuna duyurdu.

Moskova, ABD füze savunmasını delmek veya atlatmak amacıyla uzun menzilli nükleer kapasiteli füzeler ve su altı atış sistemleri geliştirmeye devam edecek. Rusya, nükleer veya konvansiyonel savaş başlıkları taşıyabilen geniş ve çeşitli stratejik olmayan sistemlerini genişletiyor ve modernleştiriyor; çünkü Moskova, bu tür sistemlerin düşmanları caydırmak, potansiyel düşmanlıkların tırmanmasını kontrol etmek ve ABD ve Müttefik konvansiyonel güçlerine karşı koymak için seçenekler sunduğuna inanıyor.

Rusya, beyan edilmemiş bir kimyasal silah programını sürdürüyor ve son yıllarda en az iki kez kimyasal silah kullandı: 2020'de Rus muhalefet lideri Aleksey Navalny'ye ve İngiltere vatandaşı Sergey Skripal'e karşı dördüncü nesil ajanlar olarak da bilinen Novichok sinir gazlarıyla suikast girişiminde bulundu.

İRAN'IN NÜKLEER GİRİŞİMLERİ

İran şu anda test edilebilir bir nükleer cihaz üretmek için gerekli olan temel nükleer silah geliştirme faaliyetlerini üstlenmiyor. Ancak 2020'den bu yana Tahran artık herhangi bir JCPOA sınırıyla sınırlandırılmadığını belirtti. İran nükleer programını büyük ölçüde genişletti, UAEK izlemesini azalttı ve eğer isterse nükleer cihaz üretme konusunda kendisini daha iyi konumlandıracak faaliyetler üstlendi.

İran nükleer programını müzakere gücü oluşturmak ve algılanan uluslararası baskıya yanıt vermek için kullanıyor. Tahran, ABD'nin JCPOA taahhütlerini yerine getirmesi ve IAEA'nın olağanüstü güvenlik önlemi soruşturmalarını kapatması halinde JCPOA limitlerini eski durumuna getireceğini söyledi. Tahran, az miktarda yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum harmanladı ve üretim oranını Haziran'dan Kasım 2023'e kadar önemli ölçüde düşürdü.- İran, uranyum stokunun boyutunu ve zenginleştirme seviyesini artırmaya, gelişmiş santrifüjler geliştirmeye, üretmeye ve işletmeye devam ediyor. Tahran, eğer isterse silaha uygun uranyumu hızla üretebilecek altyapı ve deneyime sahip.

İran muhtemelen nükleer programına yönelik ek yaptırımlara, saldırılara veya kınamalara yanıt olarak daha gelişmiş santrifüjler kurmayı, zenginleştirilmiş uranyum stokunu daha da artırmayı veya uranyumu yüzde 90'a kadar zenginleştirmeyi düşünecektir.

KUZEY KORE’NİN NÜKLEER SİLAHLARI

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, ABD'yi ve müttefiklerini tehdit eden nükleer ve konvansiyonel askeri yetenekleri takip etmeye devam edecek ve bu da bölgesel güvenlik ortamını kendi lehine yeniden şekillendirmeye çalışırken periyodik saldırgan eylemlere olanak sağlayacak. Kuzey Kore, neredeyse 20 yıldır süren ağır BM yaptırımları ve kendi kendine uyguladığı Kovid-19 tecridinin birleşiminden kaynaklanan en derin izolasyon döneminden çıktı. Bugün mali kazanımları, diplomatik desteği ve savunma iş birliğini artırmak amacıyla Çin ve Rusya ile daha güçlü ilişkiler sürdürüyor. Kim'in rejimin güvenliğinin ve ulusal gururun garantörü olarak gördüğü nükleer programından vazgeçmeye niyeti olmadığı neredeyse kesin.

Buna ek olarak, Kim muhtemelen Rusya ile gelişen savunma bağlarını, nükleer bir güç olarak uluslararası kabul görme hedefine ulaşmak için kullanabileceğini umuyor.- Kim, 2023'ün sonlarında Pyongyang'da üst düzey Çin ve Rus delegasyonlarını ağırladı ve Başkan Putin ile görüşmek üzere COVID-19 salgınının başlangıcından bu yana ilk yurtdışı gezisini yaptı. Bu toplantıdan bu yana Kuzey Kore muhtemelen diplomatik, ekonomik ve askeri imtiyazlar karşılığında Ukrayna ile çatışmayı desteklemek için Rusya'ya mühimmat göndermeye başladı.

ABD, Japonya ve Güney Kore arasındaki üçlü işbirliğinin güçlendirilmesine yanıt olarak Pyongyang, füze fırlatmaları ve nükleer misilleme tehdidinde bulunan söylemlerle ordusunun oluşturduğu tehlikeyi göstermeye çalıştı. Kuzey Kore, kısmen her iki ülkeyi de davranışlarını değiştirmeye zorlamak ve Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un Kuzey'e yönelik katı politikalarına karşı koymak amacıyla ABD-Güney Kore tatbikatlarına karşı koymak için füze fırlatmalarını ve askeri gösterilerini rutin olarak planlıyor. - Kuzey Kore, kitle imha silahları programı gibi rejimin önceliklerini finanse etmek için siber işçi hırsızlığı ve BM tarafından yasaklanan malların ithalatı ve ihracatı da dahil olmak üzere yasadışı faaliyetlere giderek daha fazla girişecek. Kim, ulusal güvenlik yapısının merkezini oluşturan ülkenin nükleer silah cephaneliğini genişletme konusunda kararlılığını sürdürüyor.- Kuzey Kore, 2022 ortasından bu yana Pungyye sahasındaki nükleer testlere yeniden başlamaya hazırlanıyor. Kuzey Kore CBW yeteneklerini sürdürüyor ve Pyongyang bu tür silahları bir çatışma sırasında veya alışılmadık veya gizli bir saldırıda kullanabilir.

DÜNYAYI BEKLEYEN NÜKLEER TEHDİT

Nükleer silah stoklarının ve dağıtım sistemlerinin genişlemesi, nükleer silaha sahip devletlerin dâhil olduğu artan bölgesel çatışmalarla birleştiğinde, nükleer silahların yayılmasını ve kullanımını önlemeye yönelik küresel çabalar açısından önemli bir zorluk teşkil ediyor. 2035 yılına kadar silah kontrolü çabalarının kapsamı ve karmaşıklığı, stratejik teknolojilerin sayısı ve bunlara sahip olan ülkelerin sayısı arttıkça değişecektir.

Çin ve Rusya, ABD füze savunmasını yenmek veya atlatmak için tasarlanan geleneksel olmayan silahlar da dâhil olmak üzere, bir dizi silah kapasitesinin büyütülmesi ve geliştirilmesi yoluyla ABD ile stratejik istikrarı sağlamaya çalışıyor.Kuzey Kore yedinci nükleer deneme yapma tehdidini sürdürüyor ve Pakistan ile Hindistan arasındaki gerilimin artma potansiyeli, nükleer gerilimin tırmanma riskini artırabilir.

Çin, nükleer duruşunu ABD ile stratejik rekabete göre yönlendirme konusunda kararlı olmaya devam ediyor çünkü bu ülkelerin liderleri mevcut yeteneklerinin yetersiz olduğu sonucuna vardı. Pekin, ikili gerilimin, ABD'nin nükleer modernizasyonunun ve Halk Kurtuluş Ordusu'nun (PLA) ilerleyen konvansiyonel yeteneklerinin ABD'nin ilk saldırı olasılığını arttırdığından endişe ediyor. Nükleer gücü büyüdükçe Pekin'in nükleer caydırıcılığına olan güveni muhtemelen Çin’in kararlılığını güçlendirecek ve geleneksel çatışmaları yoğunlaştıracaktır.

Çin muhtemelen 300'den fazla yeni ICBM silosunun inşasını tamamladı ve bu siloların en azından bir kısmını füzelerle yükledi.Çin muhtemelen ABD, müttefik ve ortak güçlerin yanı sıra sivil halk için de tehdit oluşturan kimyasal ve biyolojik savaş (CBW) ile ilgili yeteneklere sahiptir.

*Haberin görselleri ShutterStock tarafından servis edilmiştir.