HT Gastro
Keşfet

Taş gibi sert yoğurt yapmanın incelikleri

Marketten aldığınız yoğurda güvenmiyor, yıllardır çiğ sütle evde kendi yoğurdunuzu kendiniz mi yapıyorsunuz? Benim 16 yıldır yaptığım gibi... Cevabınız evet ise bu haber tam size göre.

Giriş: 19.11.2024 - 01:41 Güncelleme: 19.11.2024 - 02:29
Haberler Gastro Keşfet Yoğurttaki katkı maddeleri nelerdir, sert yoğurt nasıl mayalanır?

Hazır olarak aldığınız en güvenilir yoğurtta bile katkı maddesi olduğunu biliyorsunuz ama evde yaptığınız cıvık ve ekşi olduğu için marketten almaya devam ediyorsunuz. Kim bilir belki bu haber bu durumda bir değişiklik yaratabilir. Önce yoğurtta nasıl katkı maddeleri kullanılıyor referanslarıyla bir göz atalım, ardından ne yaparsanız evde yaptığınız yoğurt taş gibi sert ve lezzetli olur, ona geçelim.

Yoğurttaki katkı maddeleri neler?

Gıda katkı maddelerinin süt endüstrisinde kullanılması, gelişen teknolojinin getirdiği değişik üretim teknolojilerinden ve buna bağlı olarak tüketici beğenisinin çeşitlilik kazanmasından doğdu. Gelişen üretim teknikleri sayesinde süt sektöründe verim artışı, kayıpların minimize edilmesi, ürün kalitesinin arttırılması ve değişik formüllü yeni süt ürünleri yapılabildi. Amaç sağlıklı ve ekonomik bir beslenme biçimi sağlamasının yanısıra kullanılan katkı maddelerinden doğabilecek riski de önlemekti.

Yoğurtta kullanılan katkı maddelerinde bazıları şöyle; yağ ikame maddeleri, stabilizörler, tatlandırıcılar ve meyveler, yapay tatlandırıcılar, koruyucular ve mineraller, vitaminler, yağ asitleri.

Yağı alınmış süt ne anlama geliyor?

Süt yağının her gramı 9 kcal enerjiye sahiptir. Yoğurdun toplam enerji (kalori) içeriği sütün yağ içeriği yansıtır. Geleneksel yoğurt %3-4, konsantre yoğurt ve koyun yoğurdu % 7-8 yağ içerir.

Son yıllarda tüketicinin bilinçli beslenme isteği ve sağlık sorunları nedeniyle, enerji içeriği azaltılmış yani yağı alınmış yoğurt tüketimi hızlı bir şekilde artıyor. Süt yağı; kolay sindirilebilirdir, ürünün kıvamını ve tadını geliştirir. Yağın, enerji özelliğinin yanında yoğunluk, dayanıklılık, aroma ve renk oluşumuna da etkisi büyük.

Katkı maddeleri devreye giriyor

Yani yağ miktarının azaltılması yoğurdu yoğurt yapan pek çok şeyi engeller. Bu amaçla yağsız süt ürünlerinin üretiminde yağ ikame maddeleri yani stabilizatör kullanılıyor. Yağın yerine geçen bu maddeler, gıdaların kalori miktarını düşüren, düşük yağ oranının neden olduğu bazı kusurları önleyen ürünler. Yoğurt üretiminde kullanılacak olan süte; agar, karragenin, sodyum metil selüloz, pektin, aljinatlar, nişasta ve jelatin gibi stabilizör maddeler ekleniyor. Türk Gıda Kodeksi Fermente Sütler Tebliğine göre yoğurtlarda, meyveli ve aromalı yoğurtlar hariç, katkı maddesi ilave edilmesine izin verilmez. Ancak denetim yetersizliği nedeniyle üreticiler kullanım sınırlarına dikkat etmeksizin ürünü albenili göstermek, lezzetini arttırmak, raf ömrünü uzatmak ve kusurları gizlemek gibi pek çok nedenle gıda katkı maddelerini bilinçsizce kullanıyor.

Yoğurtta natamisin kullanımı

Yoğurtta stabilizör olarak nişasta ve jelatin, koruyucu madde olarak natamisin gibi bazı katkı maddeleri kullanılabiliyor. Natamisin gıdalarda küf ve maya gelişimine engel olurken, bakteriler üzerinde etkili olmayan bir antibiyotik. Türkiye'de yapılan bir araştırmada marketlerde satışa sunulan 14 ulusal, 6 yerel üretim yapan toplam 20 farklı markadaki yoğurt örnekleri incelenmiş, 5 yoğurt örneğinde natamisin kullanıldığı, koliform bakteriye rastlanan 4 yoğurt örneğinden 1 tanesinde koliform bakteri sayısının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiş. Süte göre daha kolay sindirilebilen yoğurdun, bünyeleri normal insanlara göre daha hassas olan bebek, yaşlı ve hastaların beslenmesinde kullanıldığında natamisin gibi bir koruyucu kullanılmış ise fayda yerine zarar verebileceği unutulmamalı.

Jelatin nasıl elde ediliyor?

Krem peynir, çikolatalı süt, kremalar, donmuş tatlılarda olduğu gibi yoğurtta da stabilizör olarak kullanılan jelatin, başka stabilizatörler ile birlikte kullanıldığında yoğurda jöle gibi sert pürüzsüz bir yapı verir. 2022 verilerine göre başlıca jelatin kaynaklarından biri domuz derisi. Toplam jelatin üretiminin %46'sını domuz, %29,4'ünü sığır derisi, %23,1'ini ise domuz ve sığır iskeleti oluşturur. Araştırmalardaki bulgulara göre yoğurtta jelatin kullanılması durumunda tüketici etikette yazılarak bilgilendirilmiyor. Türkiye’de jelatin üretimi oldukça az olmasına rağmen yılda 5000 ton jelatin tüketildiği tahmin ediliyor.

Meyveli ve meyve aromalı yoğurtlarda karbonhidrat kökenli tatlandırıcılardan sakkaroz, invert şeker, fruktoz, glikoz (dekstroz), glikoz/galaktoz şurubu, sorbitol, yapay tatlandırıcılardan aspartam, asesulfam-aspartam karışımı, sakarin, siklamat, sukraloz kullanılıyor.

Evde kendi yoğurdunu yapanların en büyük derdi

Yukarıda okuduklarınızdan sonra yoğurdunuzu evde kendiniz yapmak isteyebilirsiniz. İlk bebeğim doğduğunda doktorumun bana ilk tavsiyesi olan yoğurdunu evde kendin yap demesinden beri, yani 16 yıldır, marketlerden yoğurt almıyorum ve kendim yapıyorum. İlk zamanlarda bir türlü kıvam tutturamayıp cıvık yapıyordum. Ama artık bu konuda tavsiye verebilecek kadar tecrübe edindim.

İşte taş gibi sert yoğurt yapmanın 11 püf noktası...

  • Maya çok az olmalı. 5 kg süte 1 tatlı kaşığı yoğurt mesela. Ne kadar az maya, o kadar sert ve lezzetli yoğurt yapıyor.
  • Ortalama 7 saat beklerse yoğurt taş gibi oluyor. Lezzeti de muhteşem.
  • Yaz sıcaklarında tencereyi az sarmalayın. Yoğurt soğuyana kadar yoğurdun içinde yeteri kadar maya üremez. Bu da yoğurdu sulu yapar.
  • İnek sütü yerine keçi koyun ya da manda sütü tercih ederseniz daha sert kıvam olur. Çünkü bu saydıklarım içinde en az yağlı olan inek sütü. Yoğurttaki yağ, yoğurdu kıvamlı yapıyor. Ne kadar yağlı süt, o kadar sert yoğurt.
  • Cıvık yoğurt çabuk ekşir, yoğurt sert olursa daha geç ekşir. Ekşimeye yol açan bakteriler sulu ortamda daha çabuk ürer. Yoğurdu yaparken tuz eklerseniz ekşime süresi gecikir.
  • Kolay ve hızlı mayalamak istiyorsanız 1 tutam şeker de koyabilirsiniz.
  • Sütü, kaynadıktan sonra 10 dakika kısık ateşte kaynatmaya devam edin. Sütteki nemin bir kısmı bu şekilde buharlaşıp gider.
  • Süt ılıyana kadar bekleyin. Serçe parmağınız 6-7 saniye sütün içinde kalabiliyorsa doğru sıcaklığı buldunuz demektir.
  • Mayalık yoğurdunuzun içine bir tutam tuz ve şeker ilave ederek bir kasede karıştırın. Kaynış ve ılınmış sütten bu yoğurdun üzerine 2-3 yemek kaşığı ekleyin ve tekrar karıştırın. Bu karışımı tenceredeki sütün kaymağını bozmadan kenardan bırakın. Ve sütü, kaymağı deldiğiniz aynı kenardan yavaşça karıştırın.
  • Mayaladıktan sonra beze sarmadan evvel tencereye kapak kapamayın. Üzerine kapak yerine tel süzgeç ya da tülbent koyun öyle sarın. Tenceredeki nemin dışarı çıkması için kapağın açık olması iyi olur.
  • Yoğurt 7 saat sonra mayalandığında tencereyi buzdolabına gene kapağı açık şekilde bırakın ve 1 gece kapaksız bekletin. Bu da yoğurtta kalan son nemin uçmasını sağlar

Referanslar

*https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/gelatin

*https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11630/6039/10002599.pdf.pdf?sequence=1&isAllowed=y

*https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1495307

*https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/9781118481301#page=246

Bu içeriği paylaş
İLGİLİ İÇERİKLER