Fransa'da aşırı sağ önde: "Macron'un erken seçim kararı kendi sonunu getirdi" Şimdi ne olacak?

FRANSIZ BASINI: ERKEN SEÇİM KARARI KENDİ SONUNU GETİRDİ

Fransız basını Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın açık farkla ilk sırayı alması üzerine, 9 Haziran'da Ulusal Meclis'i fesheden Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un erken seçim kararıyla kendi sonunu getirdiği değerlendirmesinde bulundu.

Fransa seçimlerinin ilk turunda ilk sonuçlar aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisini her üç kişiden birinin oyunu aldığını gösterirken Fransız basını Macron'un Meclis'i feshetme kararının kendi görevi ve partisinin geleceği üzerindeki etkilerine değindi.

Challenges dergisinin "2024 genel seçimleri: Kral Macron'un saltanatının sonu" başlıklı haberinde, Macron'un Ulusal Meclis'i feshederek kendi düşüşünü tetiklediği kaydedildi.

Haberde, Macron'un eski Başbakanı Edouard Philippe, mevcut Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire ve İçişleri Bakanı Gerald Darmanin'in Macron'un düşüşünü daha da hızlandırdığı belirtilerek "Bu genel seçimler, Macronculuk saltanatının sonunu imzalayabilir." ifadesine yer verildi.

Le Monde gazetesi, ilk sonuçlara göre seçimin ilk turunda iktidarın, rakipleri aşırı sağ ve solcuların gerisinde kalmasını "Mağlup olan Macron cephesi, üçüncü sıraya yerleşti" başlığıyla duyurdu. Gazete, bir diğer haberinde, seçimin ilk turunu 4. bitiren merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) partisinin ülke genelinde güç kaybettiği değerlendirmesini yaptı.

Fransız Le Figaro gazetesi de "Genel seçimler: Macron'un kaybettiği bahis" başlığıyla geçtiği haberde, Macron'un merkezdeki "blokunun" yok olma riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Haberde, "Avrupa (Parlamentosu) seçimleri tokadından 3 hafta sonra Elysee'de yine bir mağlubiyet gecesi." ifadesi kullanıldı.

MACRON'UN İTTİFAKI 3. SIRADA

Sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi İttifakı ise yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Cumhuriyet İçin Hep Birlikte" ittifakı ise yüzde 20 civarında oyla üçüncü sırada bulunuyor. Peki şimdi ne olacak?

Fransa'da aşırı sağ yarışı önde götürüyor Haberi Görüntüle

İKİ TURLU SİSTEMİN KURALLARI NELER?

Guardian'ın haberine göre, ilk turda ulusal meclisteki 577 sandalyeden birini kazanabilmek için bir adayın kullanılan oyların yüzde 50'sinden fazlasını, yani kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 25'ini temsil etmesi gerekiyor.

Bu genellikle nadiren gerçekleşiyor, ancak 2024 seçimlerindeki yüksek katılım nedeniyle sayı keskin bir şekilde 80'e kadar yükseldi.

Bir seçim bölgesinde hiçbir aday bunu başaramazsa, en yüksek puanı alan iki kişi ve toplam kayıtlı seçmenlerin en az %yüzde 2,5'ini toplayan herkes ikinci tura kalacak. Bu turda en çok oyu alan aday seçilir.

GENELLİKLE NASIL İŞLİYOR?

İki turlu sistem oldukça orantısız ve daha büyük partileri destekliyor. Örneğin yüzde 65'lik bir katılımda yüzde 12,5'lik engel, partilerin ikinci tura geçebilmek için seçmenlerin neredeyse yüzde 20'sinin desteğini alması gerektiği anlamına geliyor.

Son parlamento seçimlerinde katılım buna kıyasla önemli ölçüde düşüktü; bu da hemen hemen her seçim bölgesinde ikinci tura yalnızca iki adayın çıktığı ve üç veya dörtlü seçimlerin sayısının çok düşük olduğu anlamına geliyor.

BU SEÇİMİN FARKI NE?

Kayıtlı seçmenlerin tahminen yüzde 69'unun Pazar günü oy kullandığı düşünülürse, rekor sayıdaki seçim bölgesindeki seçmenler teoride 7 Temmuz'da üçlü bir yarışla karşı karşıya kalabilir; bu da belki de tüm sandalyelerin yarısına denk gelebilir. Ipsos, Pazar günü 285 ile 315 arasında üç yönlü yarışma öngörüyor.

Teorik olarak, üç veya dörtlü yarışmalar ilk turda en fazla oyu alan partinin (bu seçimlerde büyük ölçüde RN) lehine sonuçlanmalı çünkü muhalefetin oyu bölünmüş durumda. Ancak pek çok "üçgen" yarışma bu şekilde kalmıyor.

"ÜÇGEN" YARIŞLARDA NE OLUR?

Yakın zamana kadar, eğer RN üçlü bir yarışta sandalye kazanacak gibi görünüyorsa, ikinci ve üçüncü sıradaki partiler kimin adayın yarıştan çekileceğini belirlemek için pazarlık yapıyordu.

Ancak bu stratejinin başarılı olması için hem ana akım partilerin adayları geri çekmeye istekli olması, hem de seçmenlerin merkez soldaki seçmenlerin merkez sağdaki bir adayı desteklemesi ve bunun tersinin de geçerli olması gerekiyor.

BU SEFER NE OLACAK?

Partilere gelince, dört partili sol-yeşil NFP ittifakının üst düzey isimleri (radikal sol Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) lideri Jean-Luc Mélenchon da dahil) tüm seçim bölgelerinde RN'nin ilk sırada yer alacağını söyledi. Eğer bir NFP adayı üçüncü sıradaysa, NFP adayı geri çekilecektir.

Macron'un kanadı, adaylarının benzer bir konumda ne yapacakları konusunda çok daha az netti; cumhurbaşkanı ve parti liderleri, her iki rakip ittifakı da "aşırı" olarak nitelendirdi.

Pazar günü Başbakan Gabriel Attal üçüncü sıradaki adayların kenara çekilmesi gerektiğini söyledi ve şu ifadeler kullandı; "Ulusal Birlik'e (RN) tek bir oy bile gitmemeli."

Seçmenler için işler daha da karmaşık. Geçen hafta yapılan bir Ipsos anketi, NFP seçmenlerinin yüzde 87'sinin RN'yi engellemek için oy kullanmaya istekli olduğunu, ancak Together seçmenlerinin yalnızca yüzde 62'sinin oy kullandığını ortaya çıkardı.

Guardian'da yer alan habere göre, durum son derece belirsiz ve ikinci turda yarışacak gerçek adaylar netleşene kadar belirsiz kalacak. Meclisteki sandalyelerin yarısına kadarının potansiyel olarak üçlü yarışmaya dönüşmesiyle, RN karşıtı bir "Cumhuriyetçi cephe"nin oluşması muhtemel. Ancak bu noktada da partiler arası işbirliği ve seçmenlerin seçime katılma isteği önemli olacak.

*Haberin görselleri Associated Press tarafından servis edilmiştir.