Enflasyon artmasın diye sigarada ÖTV düzeni değişiyor
Sigaraya yapılacak ÖTV zammı fiyatı zıplatıp enflasyonu yukarı çekmesin diye bu vergide köklü değişikliğe gidileceği öğrenildi. Sigarada oransal vergi yüksek olduğu için vergiye yapılan 1 liralık zam fiyatı 5.2 lira yukarı çekiyordu. Bu durum oluşmasın diye tıpkı yılbaşında olduğu gibi yüzde 57 olan nispi (oransal) verginin düşürülüp, 1 paket sigarada toplam 35,58 lira olan maktu ve asgari maktu verginin artırılacağı belirtiliyor. Böylece bu temmuz döneminde sigara şirketleri 10 lira yerine muhtemelen 5 lira zam yaparak ÖTV artışı kaynaklı maliyeti sigara fiyatına yansıtabilecek.
Sigara ve alkollü ürünlerde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kanun gereği Ocak ve Temmuz aylarında 6 aylık üretici fiyat endeksi (ÜFE) kadar artırılıyor. Haziran ayı enflasyon verilerine göre yıllık ÜFE artışı yüzde 50.09 ve 6 aylık ÜFE yüzde 19,49 seviyesinde gerçekleşti. Şu anda sigarada asgari maktu vergi sigara başına 1,4249 lira. 20 sigaralık pakette 28,5 lira yapıyor rakam. 6 aylık ÜFE'ye göre Hazine ve Maliye Bakanlığı yüzde 20'lik artış ile paket başına 34,2 lira asgari maktu vergi alacaktı. Sigarada ayrıca ikinci vergi olarak paket başına 4,8 lira da maktu vergi var. Bu tutar da yüzde 20 artışla 5,8 lira olacaktı. Sigaranın vergisinde bir şart daha var. Satış fiyatının yüzde 57'sinin asgari maktu vergiden (34,2 liraya yükseleceği varsayılıyordu) daha az olmaması gerekiyor. Böylece ÖTV açısından sigaranın perakende satışı 60 liranın altında olamayacaktı. Şu anda bu rakam 50 lira ve en düşük sigara fiyatı da 56 lira. 10 liralık vergi artışı direkt yansıtılırsa en ucuz sigara da 66 lira olacaktı.
YILBAŞINDA OLDUĞU GİBİ SİSTEM DEĞİŞECEK
İşte bu hesapla bir sigara markası da 10 liralık fiyat atışına gitti. Ancak sonra zam geri alındı. Zammın geri alınmasının nedeni ise bu 10 liralık zam enflasyonu olumsuz etkileyeceği için vergi daha doğrusu ÖTV sisteminin değiştirilecek olması. Tıpkı yılbaşında olduğu gibi. Peki yılbaşında ne olmuştu? Kısaca anlatalım: Asgari maktu ve maktu vergi tutarları artarken nispi vergi oranı yüzde 63'ten 57'ye indi. Düzenleme ile, sigara vergi sistemindeki enflasyonu olumsuz etkileyen mali çarpan 7,5'ten 5,2'ye düştü. Yani, 1 TL'lik bir maliyet artışı sigaraların perakende satış fiyatına 7,5 TL yerine 5,2 TL olarak yansımaya başladı. Şimdi edindiğimiz bilgilere göre bu yüzde 57'lik nispi vergi daha da aşağı çekilecek. Buna karşın 1 paket sigarada toplam 35,58 lira olan maktu ve asgari maktu verginin artırılacağı belirtiliyor. Böylece bu temmuz döneminde sigara şirketleri 10 lira yerine 5 lira zam yaparak ÖTV artışı kaynaklı maliyeti sigara fiyatına yansıtma şansını yakalayacak.
UCUZ İLE PAHALI SİGARA FARKI KALKIYOR
Sigaranın vergisinde iki tür yaklaşım söz konusu. Bunlardan ilki oransal verginin azaltılarak maktu vergilerin artırılması. Bu yaklaşım en ucuz ile en pahalı arasındaki fiyat farkını azaltıyor. Türkiye yıl başında nispi vergi oranını yüzde 63'ten yüzde 57'ye çekerek maktu vergiyi artırdı. Ancak bu yöntemin de özellikle yoksul vatandaşları ucuz sigara kullanımından kaçak sigaraya yönlendirebileceği ifade ediliyor. Tabi bu durum beraberinde satış tutarı ve vergi kaybını da getiriyor.
Diğer yöntem, yani oransal vergisinin yükseltilerek maktu verginin düşürülmesi ise vergi sisteminin getirdiği çarpan etkisi nedeniyle enflasyona olumsuz yansıyor. Vergiye yapılan her 1 liralık zam satış fiyatına şu anda 5.2 lira olarak yansıyor.
