Edebi akımlar ve özellikleri: Edebi akımlar özellikleri, temsilcileri ve konu anlatımı

Aynı görüşe ve aynı sanatsal bakış açısına sahip olan sanatçı ya da yazarların bir araya gelerek, önceden belirlenen birtakım ilkeler doğrultusunda eserler meydana getirmesiyle edebi akımlar oluşmaktadır. Oluşmasında toplumsal ya da bilimsel gelişmelerin belirleyici olduğu edebi akımlar nelerdir? Öne çıkan edebi akımlar ve temsilcileri kimlerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 14.03.2023 - 16:31 Güncelleme: 14.03.2023 - 16:31

Ortak bir estetik anlayışı ve sanat görüşünün bir sonucu olarak ortaya çıkan, kültürel ve estetik bazı özeliklere sahip olan edebi akımlar kısaca şifrelemesi nasıldır? Konuyla ilgili araştırmalar gerçekleştiren öğrencilerin de faydalanması adına edebi akımlar konu anlatımı formatına olarak hazırladığımız yazımızı sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…

Edebi Akımlar Nelerdir?

Dünya tarihinde öne çıkmış olan belli başlı edebi akımlar şu şekilde sıralanabilir:

REKLAM

Sınavlara hazırlanan öğrencilerin edebi akımlar hususunda merak ettikleri konulardan bir tanesi de edebi akımlar kısaca şifreleme yöntemidir. Yukarıda sıralanan edebi akımlardan en çok sorulan ilk altısının akılda kolay kalması için kodlaması ‘’KaRaRıN PaRiS’’ şeklinde yapılmaktadır.

Edebi Akımlar ve Temsilcileri

Klasisizm

Klasisizm akımında akıl ve sağduyu en önemli ölçüttür.
Hayaller ve duygusallık akıl yolu ile denetim altına alınır. Aklın denetiminden geçmeyen hiçbir duygu eserde yer alamaz.
Sanatçının görevi, tabiatı akla uygun bir biçimde taklit etmektir. Tabiatı taklit etmek, insanın değişmeyen, akıl ve irade gibi temel öğelerini anlatmaktır.
Klasisizmde konu önemli değildir. Önemli olan konunun işleniş biçimi ve anlatımdır. Bu yüzden, anlatımda mükemmellik amaçlanır.
Anlatımda sokak dili değil, seçkin çevrelerin dili yalın bir biçimde kullanılmıştır.
Az sözle çok şey anlatmak hedeflenmiştir.
Sanatta sıkı kuralların bulunması ve bunlara uyulması gerektiğine inanan klasikler, üç birlik adı verilen yer-zaman-olay kuralının doğmasına neden olmuşlardır.
Klasisizm akımının öne çıkan temsilcileri; François de Malherbe, Pierre Conhielle, Jean de La Fontaine, John Milton ve Moliere olarak ifade edilebilir.

Romantizm

REKLAM

yüzyılda klasisizme tepki olarak doğmuş bir akımdır.
Jean-Jack Rousseau romantizm akımın öncüsü olarak kabul edilmiştir.
Konular Hristiyanlıktan, tarihten ve günlük yaşamdan alınmıştır.
Duygulara ve hayallere önem verilir.
Romantizmde sanat toplum içindir görüşü benimsenmiştir.
Tabiat önemsenmiş, gözlem ve tasvire önem verilmiştir.
Voltaire, Shakespeare, Victor Hugo romantizm akımın önemli temsilcilerindendir.

Realizm

Realizm akımında gerçekler ön plandadır. Realist sanatçılar, eserlerinde yaşamın gerçeklerini anlatmışlardır.
Realizm akımı; olaylar ve kişiler karşısında tarafsız bir tavır takınmıştır.
Realizmde, gerçek hayatın anlatılması esas olduğu için realistlerin eserlerinde toplumun sıradan kişilerine rastlanır.
Realizmde biçim güzelliğine önem verilir, dilde ve anlatımda süsten, özentiden kaçınılır.
Realizmde roman ve hikâye ön plana çıkmıştır.
Stendhal, Balzac, Ernest Hemingway bu akımın öne çıkan temsilcilerdendir.

Natüralizm

Natüralizmde dil, halkın konuştuğu sade bir şekilde kullanılır.
Natüralistler, pozitif bilimlerle sanatı birleştirmeye çalışır.
Sokak hayatı edebi eserlerde ele alınmıştır. Dışarıdaki çirkinlikler, olumsuzluklar, dışlanmış kişiler konu olarak işlenmiştir.
Argo sözcüklere bolca yer verilmiş sokak dili edebiyata o zamana dek görülmedik bir biçimde girmiştir.
Tasvirlere ayrı bir önem veren sanatçılar, güçlü tasvirler yapmışlardır.
Realistlerdeki biçim güzelliği, üslup kaygısı natüralistlerde yoktur. Fakat natüralistler de halkın kolayca anlayabileceği yalın ve anlaşılır bir dil kullanırlar.
Emile Zola ve Guy de Maupassant natüralizm akımının önemli temsilcilerindir.

Parnasizim

REKLAM

Parnasizm sadece şiirde görülen bir akımdır ve şiirde realizm olarak görülür tarif edilmiştir.
Bu sanat akımında sanat için sanat anlayışı benimsenmiştir.
Antik Yunan ve Roma mitolojisine büyük bir hayranlık barındırmaktadır.
Nesnelerin dış görünüşü aktarılmıştır.
Şiirde ölçü kafiye ritim ahenk gibi biçim güzelliğine büyük önem verilmiştir.
Theophile Gautie ve François Couppe öne çıkan temsilcilerdendir.

Sembolizm

Sembolizmde dış dünyayı sembollerle anlatmak esastır.
Sembolistler, şiirde müzik unsuruna önem verirler, hatta müziği şiirin amacı hâline getirirler.
Şiire lirizm egemendir.
Şiir, düşüncelere değil; duygulara seslenmelidir çünkü şiir bir şey anlatmak için yazılmaz.
Şiirde anlam kapalılığı olmalıdır, buna göre şiirden herkes kendine göre bir yorum çıkarmalıdır.
Sembolizm akımının önce çıkan temsilcileri; Baudelaire ve Puşkin’dir.

Sürrealizm

Empresyonizm

REKLAM

Ekspresyonizm

Fütürizm

Dadaizm

REKLAM

Kübizm

Egzistansiyalizm

Edebi Akımlar İle İlgili Çıkmış Sorular

REKLAM

A) Klasisizm

B) Romantizm

C) Realizm

D) Natüralizm

E) Sürrealizm

Buna göre J. J. Rousseau’nun hangi hareketin öncülüğünü yaptığı ileri sürülebilir? (2011)

A) Klasisizm

B) Realizm

C) Romantizm

D) Natüralizm

E) Empresyonizm

yüzyılın toplumlarda yarattığı travma ve güvensizlik hislerinin bir neticesi olarak ortaya çıkan bu akım, aklı reddederek hayal ve ötesini işlemeyi amaçlar. Sanatın pek çok alanında özellikle şiirde etkili olan bu akımın savunucularına göre akıl yoluyla kurulmuş sistemler ve düşünce biçimleriyle, bilinçaltının ortaya çıkması mümkün değildir. Bu yüzden akıl perdelemesinden kurtulup içinden geldiği gibi anlatmak, her türlü estetik ve ahlaki kaygıdan sıyrılıp düşüncelerini sağaltmak bu akımı benimseyen sanatçıların en önemli dayanağıdır. Sanatçılar bunu yaparken de rüyanın gücünden, daha önce ihmal edilen çağrışım biçimleri ve çıkarsız düşünceden yararlanarak tarif edilmesi ve anlaşılması zor imge, dil ve biçimlere başvurur.

Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerden hangisidir? (2022)

A) Egzistansiyalizm

B) Dadaizm

C) Sembolizm

D) Sürrealizm

E) Empresyonizm

Haberi Hazırlayan: Türker Üner