Avrupa'da sokak hayvanları: Hayvanları en iyi şekilde koruyan ülkeler hangileri?
Türkiye'de tasmasız bir şekilde sokakta bulunan iki Pitbull köpeğinin küçük bir kıza saldırması sonucu ülke gündeminde hayvan hakları konusu geniş yer buldu. Türkiye'de bunlar yaşanırken, Avrupa'da bu konuya ilişkin sıkı tedbirlerin alındığı görülüyor. Avrupa'da sokak hayvanlarına nasıl bakılıyor? Hangi ülkeler hayvanları en iyi şekilde koruyor? Habertürk'ten Merve Elmacı'nın haberi...
Türkiye'de tasmasız bir şekilde dolaştırılan iki Pitbull köpeğinin küçük bir kız çocuğuna saldırmasıyla sahipsiz sokak hayvanları ülke gündeminde geniş yer buldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sokak hayvanlarıyla ilgili açıklaması dikkati çekerken, İçişleri Bakanlığı da sokak hayvanları konulu genelge yayınladı.
Türkiye'de tüm bunlar yaşanırken, Avrupa ülkeleri bu konuda önlemlerini sıkıca almış görünüyor. Peki Avrupa'da sokak hayvanlarının durumu nasıl? Hayvanlar en çok hangi ülkelerde korunuyor?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünyada 200 milyonu aşkın sokak köpeği olduğu tahmin ediliyor.
Avrupa Birliği içinde 2007 yılında imzalanan Lizbon Anlaşması ile hayvanlar 'hassas varlıklar' olarak tanımlandı ve çiftlik hayvanlarının korunmasına yönelik düzenlemeler yapıldı. Ancak hayvanlara kötü muameleye karşı Avrupa'da ortak bir yasa yok; her ülkenin kendi ceza sistemi var.
Hollanda Hayvanları Koruma Derneği - ilk hayvan koruma kurumu - 1864'te Lahey'de kuruldu. Ülkede o zamanlardan beri köpeklere tasma ve ağızlık takma zorunluluğu gibi kurallar getirildi.
2019 yılında ülkede yürürlüğe giren uygulamayla Hollanda, sokaklarında köpek bulunmayan ilk ülke oldu. "Gerçekten Hollanda sokaklarında köpek bulunmuyor mu?" sorusunu yönelttiğimiz Hollanda’da hayvan haklarının korunmasına ilişkin faaliyet gösteren Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG) isimli sivil toplum kuruluşu, "Gerçekten sokaklarda köpek yok" açıklamasında bulundu.
Diğer yandan Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı Hayvan Hakları Sözcüsü Lisa Gaster, bu uygulamanın nasıl hayata geçirildiğini anlattı.
Haberturk.com'a açıklamalarda bulunan Gaster şöyle konuştu;
"Hollanda'da sokak köpeği yok çünkü hemen bir yerde fark ediliyorlar, yakalanıyorlar ve bir barınağa götürülüyorlar. Belediyeler, sokak köpeklerine (veya kedilerine) en az iki hafta bakmakla yasal olarak sorumlu. İki hafta sonra sorumluluk barınaklara geçiyor.
Sokak köpekleri (veya kediler) onları fark eden insanlar tarafından rapor ediliyor ve bulunan hayvan uzman bir kişi tarafından barınağa götürülüyor.
Hayvanların nasıl tutulması gerektiğine dair kurallar koyan genel bir 'hayvan refahı' yasamız var. Ayrıca 2013 yılında köpek sahiplerinin köpeklerine çip takma zorunluluğu getirildi. Çipi olan köpek, dolaşmaya çıkarsa veya kaybolursa çip sayesinde hızlıca bulunuyor. Ancak çipi yoksa da insanlar sayesinde bu sorun çözülüyor." dedi.
LICG tarafından yapılan açıklamada ise bu uygulamanın hızlı bir şekilde adapte edilmediği ifade edildi. Açıklamada, "Hollanda’da insanların köpekler hakkında düşünme biçimini değiştirmek uzun yıllar aldı. Hala sokaklarda kedilerimiz var ancak onlar köpekler gibi sahipsiz dolaşabildikleri için sokakta kedi görmek yaygın bir durumdur" denildi.
Merkezi İtalya'da bulunan Save the Dogs kurumu ise, Türkiye'de yaşanan saldırılara benzer bir durumun Avrupa’da yaşanmadığını aktardı.
Kurum tarafından Habertürk'e yapılan açıklamada, "İtalya'da, özellikle Güney'de, köpek kulübeleri her zaman dolu ve devletin sokak köpeklerini kısırlaştırma ve azaltma politikası yok. İspanya gibi diğer ülkelerde, köpekler yarış için sömürülüyor ve daha sonra terk ediliyor. Kuzey Avrupa ülkelerinde durum çok daha iyi, aslında en büyük sahiplenme talepleri oradan geliyor.
Doğu Avrupa'da durum çok daha dramatik: Romanya'da, Türkiye’de yaşananlara benzer örnekler yaşanıyor." ifadeleri kullanıldı.
Almanya'da da Hollanda kadar olmasa da sokak köpeği görmek mümkün değil. Ülkedeki yasal düzenlemeye göre, sokakta sahipsiz hayvan bulan bir kişinin, barınağa, veterinere ya da polise bu durumu bildirmesi gerekiyor.
"Havyan Koruma Yasası" ile hayvanlara nasıl davranılacağı, hayvanların nasıl barınması gerektiği koruma altında.
Almanya'da evcil köpek besleyenler 72 ila 186 avro arasında köpek vergisi ödemek zorunda. Eğer köpek "tehlikeli" köpek türleri arasında yer alıyorsa bu vergi daha da yükselebiliyor.
Tehlikeli tür ya da dövüş köpeklerinin dışarıda dolaştırılırken ağızlık takılması ise mecburi.
Almanya’da 'geçerli' bir nedeni olmadığı sürece bir hayvanı öldüren ya da acı çektiren kişiler, 5 ila 25 bin avro arasında para cezasına ya da üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılıyor.
Sahiplerin, hayvanları sokağa bırakması yasak.
Fransa’da ise yasalar sadece evcil hayvanları koruyor. Evcil bir hayvana istismarda bulunan kişilere üç yıl hapis ile 45 bin euro’ya kadar para cezası veriliyor. Hayvanı sokağa terk etmenin cezası da aynı şekilde.
Hollanda'da yasalara göre bir hayvan sahibinin herhangi bir hayvanı istismar etmesi durumunda üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılır ve 16 bin 750 euro para cezası ile cezalandırılır.
İngiltere 2006 yılında Hayvanları Koruma Yasası ile hayvan sahiplenme kuralları belirlendi. Yasayla birlikte hayvanlara şiddet suçuna 6 aya kadar hapis cezası ve 20 bin sterlin para cezası uygulanmaya başlandı.
İsveç'te hayvan sahiplenmenin kuralları sıkı bir şekilde belirlenmiş durumda. Sahibinin evcil hayvanını ihmal etmesi durumunda, hayvan elinden alınabiliyor. Evde köpek bakıyorsanız, köpeği günde en az iki kere dışarı çıkarmanız gerekiyor.
Hayvanlara kötü muamele durumunda iki yıla kadar hapis cezası veriliyor.
Öte yandan Bolivya, sirklerde hayvan istismarını ve hayvanlara zarar verilmesini yasaklayan ilk ülke oldu.
2021 yılında The Swiftest tarafından düzenlenen Hayvan Hakları Endeksi'ne göre, hayvan hakları konusunda en iyi ve en kötü 67 ülkeyi içeren bir liste oluşturuldu.
Buna göre hayvanların en çok refah içinde yaşadığı ülke Lüksemburg. Lüksemburg'u sırasıyla İngiltere, Avusturya, Çekya, Belçika, Hırvatistan, İsveç, Hollanda, Bulgaristan ve İsviçre takip ediyor.
Bu Avrupa ülkeleri, temel olarak, hayvanların zulüm görmesini engelleyen, hayvanların acı çekebileceğini kabul eden düzenlemelere sahip oldukları için listenin başında yer alıyor. Ayrıca kürk için de belirli hayvanların yetiştirilmesi konusunda tam ve kısmi yasakları da var.
Öte yandan, ABD listenin 40. sırasındayken, Türkiye 44. sırada. Listenin en sonlarında ise, Azerbaycan, İran, Vietnam ve Çin yer alıyor.
