Anesteziyi keşfeden diş doktoru Horace Wells'in trajik öyküsü
Gittiği bir konferansta anestezi fikrini bulan diş doktoru Horace Wells, keşfini senelerce kabul ettirmeye çalıştı. Ancak bunu yaparken önce mesleğini daha sonra da akıl sağlığını kaybetti. Harika bir buluşun sonu büyük bir trajedi ile bitti.
- 1
Hartford, Connecticut'ta diş hekimliği yapan Horace Wells, 1845 yılında bir öğretim görevlisinin nitröz oksit gazını (gülme gazı) açıkladığı bir konferansa katıldı. Ardından eğitim görevlisi birkaç dinleyiciyi gazın etkisi altına aldı ve herkesin eğlenmesi için zıplamalarına izin verdi.
Hatta biri, bacağını yaralamasına rağmen acıyı hissetmemişti. Bu, Wells'in aklında hemen bir ışık yaktı ve bu gazın anestezi olarak kullanılabileceğini düşündü ve deney için gönüllü olmaya karar verdi.
- 2
Ertesi gün Wells, gaz etkisi altındayken dişlerinden birini çektirdi ve hiçbir şey hissetmedi. Hemen diğer hastalara prosedürü sunmaya başladı ve tekniğin diş hekimliği topluluğu tarafından tanınmasını sağlamaya çalıştı.
- 3
Wells, eski bir öğrencisi olan Dr. Morton'un bağlantısını kullanarak Boston Tıp Derneği'nde diş anestezisini göstermek için bir toplantı düzenledi. Ancak anesteziyi gerektiği gibi kullanamadı ve ilk gönüllü, diş çekimi sırasında ciddi bir ağrı hissetti. İkinci bir gönüllü öne çıkmadı ve Wells gösteri salonunda yuhalandı.
Sahte ve şarlatan olarak damgalanan Wells, ciddi bir şekilde depresyona girdi ancak başkalarına anestezi tekniğini öğretmeye devam etti. Arkadaşları, keşfinin patentini alması için onu teşvik etti. Hâlihazırda iki patent sahibi olan Wells, "Hayır. Anestezi soluduğumuz hava kadar serbest olsun” dedi.
-
- 4
Wells diş hekimliğinden ayrıldı ancak anestezi denemelerine devam etti. Daha sonra, Wells'in öğrencisi Dr. Morton hastalardaki ağrıyı ortadan kaldırmak için eter kullandığında diş anestezisini icat ettiği için övgü aldı ve Dr. Morton vakit kaybetmeden keşfinin patentini aldı.
Bu durum ikili arasında bir rekabete dönüştü. Bunun üzerine, ABD hükümeti, İç Savaş sırasında yaralananlar üzerinde kullanmak için anesteziyi bulana büyük bir ödül vereceğini açıkladı.
- 5
Bu, ikili arasındaki kavgayı daha da büyüttü; hatta en sonunda hükümet ödülü geri çekti. Keşfini bir türlü kabul ettiremeyen Wells, anestezi ile daha fazla deney yapmak için New York'a taşındı. Kloroform ile deneyler yapmaya başladı. Artık diş hekimi olmadığı için sadece kendi üzerinde deney yapabildi ve kısa sürede maddeye bağımlı hale geldi.
- 6
21 Ocak 1848 yılında, bir doz klofoform aldıktan sonra sokaktaki bazı hayat kadınlarının üzerine bir şişe sülfürik asit attı. Wells sokakta neredeyse linç ediliyordu ama kurtarıldı ve yargılandı. Hapis cezasına çarptırıldıktan sonra kloroformun etkisindeyken arter damarını keserek 33 yaşında intihar etti.
Anestezinin başlangıcıyla ilgili tartışmalar ölümünden sonra da devam etse de Horace Wells anestezi ilkesini keşfettiği için 1864'te American Dental Society ve 1870'de American Medical Association tarafından tanındı.
Kaynak: Horace Wells Club, Harvard Üniversitesi, Cedar Hill Foundation, Linda Hall Library
-
