Wagner liderinin uçağı düştü

ROSAVİATSİYA: DÜŞEN UÇAK "MNT-AERO" ADLI ŞİRKETE AİTTİ

Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı'dan yapılan yazılı açıklamada da kazanın nedenlerini soruşturmak için özel bir komisyonun kurulduğu belirtildi.

Düşen Embraer 135 tipi özel jetin MNT-Aero” adlı taşımacılık şirketine ait olduğu bilgisine yer verilen açıklamada, soruşturmanın sürdüğü kaydedildi.

Rus haber ajansı RİA Novosti’nin Rusya Acil Durumlar Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, uçağın enkazında 8 kişinin cesedine ulaşıldığı belirtildi.

Öte yandan, Wagner’e yakınlığıyla bilinen bazı Telegram kanallarında, uçağın Rus ordusuna ait savunma sistemleri tarafından düşürüldüğü öne sürüldü.

Rusya Acil Durumlar Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Moskova’dan St. Petersburg’a giden özel uçağın Tver bölgesinde düşmesi sonucu 10 kişinin öldüğü bildirilmişti.

Prigojin, beraberindeki paralı savaşçılarla 24 Haziran'da Rus yönetimine karşı silahlı isyan başlatmıştı. İsyan, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun araya girmesiyle sona ermişti.

RUSYA ACİL DURUMLAR BAKANLIĞI: 10 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

Rus Haber Ajansı Rıa: Uçağın düştüğü alanda 8 kişinin cansız bedeni bulunduğunu duyururken Rusya Acil Durumlar Bakanlığı da 3 mürettebat dahil 10 kişinin hayatını kaybettiğini ve bölgede çalışmaların sürdürüldüğünü ifade etti.

BEYAZ SARAY: BAŞKAN BIDEN BİLGİLENDİRİLDİ

Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada ABD Başkanı Joe Biden'in Rusya'daki uçak kazasıyla ilgili olarak bilgilendirildiği belirtildi.

ABD BAŞKANI JOE BIDEN: ŞAŞIRMADIM

ABD Başkanı Joe Biden, olayla ilgili olarak yaptığı ilk açıklamasında "Prigojin'e ne olduğunu bilmiyorum ama şaşırmadım" ifadelerini kullandı. Biden sözlerini şöyle sürdürdü: Bu tür olayların arkasında Putin'in olmadığı pek yoktur...

FEDERAL HAVA TAŞIMACILIĞI AJANSI: ÖZEL KOMİSYON KAZAYI ARAŞTIRACAK

Federal Hava Taşımacılığı Ajansı'nın Tver bölgesinde yaşanan olayla ilgili olarak konuyu araştırma üzere özel bir komisyonun kurulacağını açıkladı.

Açıklamada şunlar kaydedildi:

Özel olarak oluşturulmuş bir komisyon, Embraer-135 (EBM-135BJ) uçağıyla yaşanan kazanın koşullarını ve nedenlerini araştırmaya başladı. Uçak, iş taşımacılığı konusunda uzmanlaşmış MNT-Aero LLC'ye aitti. Uçak Moskova - St. Petersburg güzergahında uçuyordu, uçakta yedi yolcu ve üç mürettebat vardı.Komisyon, mürettebat eğitimi, uçağın teknik durumu, uçuş rotasındaki meteorolojik durum, sevk hizmetleri ve yer telsiz ekipmanı çalışmaları hakkında gerçek materyaller toplamaya başladı. Bu aşamada uzmanların ayrıca "kara kutu" kayıtlarının daha sonraki kod çözme ve analizleri için yerleşik objektif kontrol araçları bulmaları gerekecektir.

WAGNER GRUBU İSMİNİ KRİZ BÖLGELERİNDEKİ ROLÜYLE DUYURMUŞTU

Rus ordusunu kendilerine saldırı düzenlemekle suçlayarak Rus yönetimine isyan başlatan Wagner grubu, kuruluşundan bu yana Afrika'dan Orta Doğu'ya kriz bölgelerindeki rolüyle gündeme gelmişti.

Şirketinin Kremlin Sarayı'na yemek sağlaması nedeniyle "Şef" lakabıyla anılan zengin iş adamı Yevgeniy Prigojin ve eski Rus istihbarat subayı Dmitry Utkin'e ait güvenlik şirketi Wagner grubu, 2014'te Donbas ihtilafında Rusya destekli ayrılıkçıları desteklemek için kuruldu.

Mensuplarının çoğunu hükümlülerin oluşturduğu Wagner grubu, Ukrayna'nın dışında Suriye'deki iç savaş da dahil olmak üzere Orta Doğu ve Afrika'daki çeşitli çatışmalara asker gönderdi.

İngiliz istihbaratı, Ukrayna'da aktif olan Wagner birliklerinin sayısını 50 bin olarak verirken bu, Rusya'nın toplam gücünün dörtte birini oluşturuyor.

Rusya'nın Ukrayna'nın bazı bölgelerinde kontrolü sağlamasında önemli rol oynadığı öne sürülen Wagner, "savaş suçları" ve insan hakları ihlalleri yapmakla da suçlanıyor.

Teknik olarak özel askeri şirketler (PMC) faaliyetlerine katılarak Rus yasalarını ihlal eden Wagner, ABD tarafından da "önemli bir ulus ötesi suç örgütü" kabul ediliyor.

DÜNYA, WAGNER'İ KIRIM'IN İLHAKI SIRASINDA TANIDI

Dünya, Wagner'i Kırım'ın ilhakı sırasında tanıdı. Kurulduğu 2014'te Afrika ve Orta Doğu'da faaliyet gösteren gizli bir örgüt olan ve yaklaşık 5 bin savaşçıya sahip olduğu düşünülen Wagner, o zamandan bu yana önemli ölçüde büyüdü.

Ukrayna-Rusya ihtilafına ilk olarak 2014'te Rusya'nın Kırım Yarımadası'nı yasa dışı ilhak etmesiyle dahil olan Wagner, dünya çapında adını bu adımıyla duyurdu.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasının üzerinden bir aydan biraz daha uzun süre geçmesinin ardından Wagner'in paralı askerleri, 28 Mart 2022'de Ukrayna'da konuşlandırıldı.

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'ne göre Ukrayna'daki askerlerinin yaklaşık yüzde 80'i hapishanelerden çekilirken Wagner Grubu'nun, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki Bahmut kentini ele geçirmesinde etkili olduğu ifade edildi.

Öte yandan, Rus yasalarına göre bu tür özel askeri şirketler (PMC) yasa dışı iken grup, teknik olarak PMC faaliyetlerine katılarak Rus yasalarını ihlal ediyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby de Wagner'in Ukrayna'da kullanılmak üzere Kuzey Kore'den silah satın aldığını belirtmişti.

AFRİKA'DAN ORTA DOĞU'YA UZANAN ALANDA FAALİYET GÖSTERİYOR

Wagner grubunun Mali, Madagaskar, Mozambik, Sudan, Burkina Faso, Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde de faaliyet gösterdiği kaydediliyor.

ABD Askeri Akademisi West Point'teki Terörle Mücadele Merkezinden yayımlanan raporlara göre, Wagner grubu, Ukrayna'nın dışında bölgesel çatışmalara katıldı ve Rusya'nın nüfuzunu yaydığı birçok Afrika ve Orta Doğu ülkesinde de faaliyet yürüttü.

Öte yandan Wagner grubu, Suriye iç savaşında Esed yönetimini desteklemek için 2015'te asker gönderdi.

Libya'da, ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter kuvvetlerini destekleyen Wagner grubuna bağlı paralı askerler de bulunuyor.

Orta Afrika Cumhuriyeti'nde ise elmas madenlerinin korunması için davet edilen Wagner grubunun, Sudan'daki altın madenlerinin de güvenliğini sağladığı düşünülüyor.

Mali hükümeti ise Wagner grubunu ülkedeki silahlı gruplara karşı kullanıyor.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezinden Wagner Grubu uzmanı Catrina Doxsee, Wagner grubunun, ABD yaptırımları gibi mali cezalara karşı savunmasız ülkelerin doğal kaynaklarıyla finansmanını sağladığını öne sürdü.

Wagner'in altın madenciliği ve kaçakçılığı da yaptığını kaydeden Doxsee, bu yöntemlerle Batı yaptırımlarının etkisini azaltmaya çalıştığını söyledi.

SAVAŞ SUÇLARI VE İNSAN HAKLARI İHLALLERİ İDDİALARIYLA DA GÜNDEMDE

Diğer yandan, birçok ülkede faaliyet yürüten Wagner paralı askerlerinin, savaş suçları ve insan hakları ihlalleri yaptığı iddiaları da gündemde yer alıyor.

Ocak ayında paralı asker birliğinden firar ettikten sonra Norveç'e sığınma talebinde bulunan eski bir komutan, Ukrayna'da savaş suçlarına tanık olduğunu iddia etti.

Ukraynalı savcılar, üç Wagner Grubu paralı askerinin Nisan 2022'de Rus birliklerinin yanı sıra Kiev yakınlarında sivilleri öldürüp işkence yaptıkları iddiasında bulundu.

Bunun yanı sıra, Alman istihbaratı, Wagner paralı askerlerinin Mart 2022'de Buça'da sivilleri de katletmiş olabileceğini açıkladı.

ABD Savunma Bakanlığından (Pentagon) 2020'de yapılan açıklamada, Wagner grubunun bir Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ettiğine ve "sivillerin güvenliğini dikkate almadan Lübnan'ın Trablusşam kenti ve çevresindeki sivil bölgelere kara mayınları ve el yapımı patlayıcılar yerleştirdiğine" dair kanıtların bulunduğu belirtildi.

BM ve Fransız hükümeti, Wagner paralı askerlerini, Orta Afrika Cumhuriyeti'nde sivillere tecavüz ve soygun yapmakla suçladı.

WAGNER LİDERİ RUS KOMUTANLARLA GERGİNLİK YAŞAMIŞTI

Wagner'in kurucusu Prigojin, son aylarda defalarca Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'yu ve Ukrayna'daki ordunun başı Valery Gerasimov'u "beceriksizlikle" ve Ukrayna'da savaşan Wagner birimlerini kasten yetersiz ikmalle suçlamıştı.

Rusya Savunma Bakanlığı, isim vermeden Ukrayna'daki "gönüllü oluşumların" haziranın sonuna kadar kendisiyle sözleşme imzalaması gerektiğini söylemişti.

Bu hareket hükümetin Wagner üzerinde daha fazla kontrol elde etme girişimi olarak görülmüştü.

Wagner'in kurucusu Prigojin, 23 Haziran Cuma günü, Rus ordusunu Wagner'e saldırı düzenlemekle suçlayarak karşılık vermekle tehdit etmiş ve Rus yönetimine isyan başlatmıştı.

Federal Güvenlik Servisi (FSB) "silahlı isyan" suçlamasıyla ceza davası açmıştı.

Rusya Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada ise Wagner'in kamplarına saldırı düzenlendiği yönündeki iddialar yalanlanmıştı.

İKİ AY ÖNCE İSYAN GİRİŞİMİ

Prigojin, Haziran ayında sadece 24 saat süren isyana liderlik ettiğinden beri kamuoyu önünde çok az göründü.

Yaklaşık 5.000 Wagner askeri, Rusya'nın güneyindeki Rostov-na-Donu kentinin kontrolünü ele geçirmiş ve ordu liderliğini ortadan kaldırma amacıyla Moskova'ya doğru hareket etmişti.

Ancak Prigojin, Belarus lideri Alexander Lukaşenko'nun arabuluculuğunda Kremlin ile yapılan müzakerelerin ardından ilerleyişini durdurdu.

İsyanı sona erdirmeye yönelik bir anlaşma kapsamında Prigojin'e yönelik suçlamalar düşürüldü ve kendisine Belarus'a gitmesi teklif edildi.

Wagner ile Rusya Savunma Bakanlığı arasında Ukrayna’daki savaşın gidişatı konusunda halkın gözü önünde bir çekişme yaşanmıştı. Prigojin, defalarca bakanlığı grubuna mühimmat sağlamamakla suçladı.

Prigojin, Wagner grubunu 2014 yılında kurduğunu söylüyor. Sabıka kaydı olan zengin bir iş insanı olan Prigojin, Kremlin'e yemek hizmeti sağladığı için "Putin'in şefi" olarak anılıyor.

Wagner'in 2014 yılında Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçı güçleri desteklemeye başladığı ve Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesine yardım ettiği düşünülüyor.

Ukrayna'daki savaştan önce Wagner'in tahminen 5.000 savaşçısı vardı; bunların çoğu Rusya'nın elit alaylarından ve özel kuvvetlerinden eski askerlerdi.

Ancak Prigojin, geçen Haziran ayında yaptığı açıklamada, Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana sayının 25.000 savaşçıya yükseldiğini söylemişti.