Sakarya nerede, hangi bölgede? Sakarya'nın nüfusu kaç, ilçeleri ne? İşte Sakarya'da gezilecek yerler...
Yemyeşil doğası ve bereketli topraklarıyla Türkiye'nin hem doğa turizmi hem de tarım havzası olarak öne çıkan şehirlerinden biri de Sakarya ilidir. Fındık yetiştiriciliği ile öne çıkan şehirlerden biri olan Sakarya aynı zamanda Türkiye'nin en kalabalık 22. şehri olma özelliğini de taşır. Peki, Sakarya nerede, hangi bölgede? Sakarya'nın nüfusu kaç, ilçeleri ne? İşte Sakarya'da gezilecek yerler...
SAKARYA NEREDE, HANGİ BÖLGEDE?
Sakarya, Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde yer alır.
Sakarya'nın kuzeyinde Karadeniz, batısında Kocaeli, Bursa, doğusunda Düzce ve güneyinde de Bolu ile Bilecik bulunmaktadır. Sakarya Nehri, Sakarya'nın Karasu ilçesinde Karadeniz'e dökülür.
İlin topoğrafyası üç ana kısımda incelenir: 1. Kuzeydeki alçak tepelik alanlar, 2. Orta kısımda Adapazarı ovası düzlüğü, 3. Güneyde engebeli dağlık alanlar. Kuzey Anadolu Fay hattının kuzeyinde olmak üzere, batıdan Kocaeli platosu Sakarya nehrine kadar ilerler. Çam Dağı kütlesi hariç kuzey Kısımlar Kocaeli platosunun devamı durumundadır.
SAKARYA'DA ULAŞIM: NASIL GİDİLİR?
Demiryolu
Günümüzdeki İstanbul'u Anadoluya bağlayan demiryolu Sakarya topraklarından geçer. Arifiye'den Türkiye'nin demiryolu ulaşımı olan her noktasına gidilebilmektedir. YHT'den önce her gün Haydarpaşa-Adapazarı karşılıklı tren seferleri yapılırdı. Hızlı tren inşaatı gerekçesiyle seferler durduruldu. YHT çalışmaya başladığında ise Adapazarı istasyonu kaldırılmış oldu. Sakarya'dan Anadolu'ya gitmek için artık Arifiye istasyonu kullanılacak. Arifiye-Sakarya merkez arasında kalan hat Sakarya Büyükşehir Belediyesine bırakıldı. Bu hatta ADARAY adıyla şehir içi raylı sistem kuruldu. Demiryolundan Sakarya-İstanbul'a arası 141 km, Sakarya-Ankara arası 436 km'dir.
ADARAY: Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu Adapazarı'nın dışından Arifiye'den geçtiği için boşta kalan hat üzerine kurulmuştur. Adapazarı Arifiye arasında yedi istasyonda, sabah 06:40 ile 22.15 arasında hizmet vermektedir. Sefer süresi 16-17 dakika sefer sayısı günlük 42 adettir. Belediye otobüsleri ve Özel Halk Otobüslerinde kullanılan Kart54, Adaray'da da kullanılmaktadır.
Adapazarı-Karasu Demiryolu: Adapazarı'nda sona eren demiryolunun Karasu'ya kadar uzatılması projesidir. Proje ile Yapılmakta olan Karasu Limanı iç hatlara bağlanacaktır. Yapımına başlandıktan bir süre sonra çalışmalar durmuştur.
Karasu-Bartın Demiryolu: Adapazarı-Karasu Demiryolunun bitiminden sonra yapılması planlanmaktadır. Bu demiryolu ile Bartın, Zonguldak, Ereğli ve Karasu limanları ve Kardemir ve Erdemir sanayi tesisleri Sakarya üzerinden ülke demiryollarına bağlanacaktır.
Karayolu
TEM: İstanbul ile Ankara'yı birbirine bağlayan otoyol, Sakarya'yı batı-doğu ekseninde geçer. Otoyol Sapanca Gölünün ve Sakarya merkezin güneyinden geçmektedir. Yol üzerinde Sakarya merkez, Hendek ve Akyazı çıkışları yer alır.
E-5 (D 100): Eski adı E-5 yeni adı D 100 olan, Ankara-İstanbul yolu Sakarya merkezin güneyinden, Sapanca Gölünün kuzeyinden geçer.
İlin kuzey ilçelerini merkeze devlet yolları bağlamaktadır.Şile, Kandıra istikametinden gelen yol Kaynarca'yı merkeze bağlar. Zonguldak, Ereğli, Akçakoca, istikametinden gelen yol ise önce Kocaali'ye sonra Karasu'ya ulaşır, Ferizli ile Söğütlü üzerinden merkeze varır. Bu yolun 2014 yılında Kocaali-Sakarya arası bölünmüş yol haline getirilmiştir.
D 650 (Karasu-Antalya bölünmüş yolu): Yolun bölünmüş hale getirilmesinde iki temel amaç vardır. Birincisi yapılmakta olan Karasu Limanını ulusal karayolu ağına bağlanması. İkincisi ise Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlanması. Bu yol Türkiye'nin kuzeyi ile güneyini bağlayacak 18 yol projesinden dördüncüsüdür.
Kuzey Marmara Otoyolu: Yapılmakta olan Yavuz Sultan Selim Köprüsünün bağlantı yolu olarak planlanan yol, Sakarya merkezin kuzeyinden geçerek Akyazı'da TEM ile birleşecektir.
Karadeniz Sahil yolu: Zonguldak- İstanbul kısmı yapılmaya çalışılan yol Sakarya'nın kuzeyinden geçmektedir. Karadeniz sahilindeki Kocaali, Karasu, Kaynarca ilçeleri arasında çalışmalar devam etmektedir.
Sakarya'daki 3.657 km uzunluğundaki karayolu şu sınıflara aittir; 372 km devlet yolu, 70 km TEM, 197 km il yolu, 3.016 km il yolu.
Denizyolu
Sakarya hâlen deniz yolu için olarak 40 km uzaklıktaki İzmit körfezi limanlarını kullanmaktadır.
Karasu Limanı: Balıkçı barınağı olarak başlanan yapı büyütülerek limana çevrilmiştir. İstanbul'daki imalat sanayinin il dışına kaydırılması düşüncesi yapımında temel etkendir. Limanın karayolu ve demiryolu bağlantıları projeleri de yapım aşamasındadır. Liman bitirilince; İstanbul'a Karadeniz'den gelen trafiği azaltıp, Marmara bölgesinin Karadeniz'e açılan kapısı olacaktır.
SAKARYA'NIN NÜFUSU KAÇ, İLÇELERİ NE?
Sakarya il nüfusu: 1.042.649 (2020 sonu). İlin yüz ölçümü 4.823 km2'dir. İlde km2'ye 216 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 1.145 kişi ile Serdivan’dır)
İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,26 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Karasu (% 3,18)- Kocaali (-% 0,41)
04 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 16 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 668 mahalle bulunmaktadır.
SAKARYA'DA GEZİLECEK YERLER NELER?
Sakarya Müzesi
Deprem Kültür Müzesi
Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi
Sapanca Gölü
Acarlar Longozu
Uzun Çarşı
Vecihi Kapısı
Poyrazlar Gölü
Maden deresi tarihi kalıntıları
Kuzuluk kaplıcaları
Ilıcaköy Gazlı Suyu
Ağa Cami
Adliye Kalesi
Harmantepe Kalesi
Justinianus Köprüsü
Hasan Fehmi Paşa Camii
II. Beyazid Köprüsü
Paşalar Kalesi
Taraklı Çınar Ağacı
SAKARYA YÖRESEL YEMEKLERİ
İlde kültürel olarak Manav, Kafkas, Rumeli ve Karadeniz etkileri görülür. Kafkasya halklarından Sakarya'da yaşayan Abhaz, Çerkes, Gürcü, Hemşin ve Laz halkları; Çerkez tavuğu, sızbal, agudırşışı, abısta, haluja, karalahana çorbası, ısırgan çorbası, muhlama, hamsili pilav ve Laz böreği gibi pek çok yemek türleriyle kültürlerini yaşatmaya devam eder.
Sakarya'da Rumeli yemeklerinden kentin simgesi haline gelen; ıslama köfte ile boza, Boşnak böreği, Pomak pastırması, Arnavut ciğeri, damat paçası, kaçamak, lutuka, ciğer sarma, kaymakçina, preşa, prazenika, gurnik gibi yemekler yapılmaktadır.
Manav meşhur yemekleri ise şunlardır: Tereyağlı keşkek, gözleme, cizleme ve bazlama, uhut tatlısı, kabak tatlıları, incir uyutması, sütlü üzüm.