Diyabet riski taşıyanlara aşı müjdesi

Temel YILMAZ / GAZETE HABERTÜRK

Geçen hafta Kanada’da yapılan Dünya Diyabet Kongresi’nde üzerinde yıllardır konuşulan diyabete karşı aşı geliştirilmesi konusunda çok önemli bir çalışma sunuldu. Bu çalışmada, Tip 1 diyabetin “enterovirüsler”le doğrudan ilişkili olduğu bildirildi.

Enterovirüsler içinde özellikle “koksaki virüsleri”nin Tip 1 diyabette insülin salgılayan beta hücrelerinin harabiyetine sebep olan otoimmün mekanizmaları tetiklediği gösterildi.

Koksaki virüsü, bildiğimiz gribe neden olan virüslerden biridir. Gerçekten uzun yıllardan beri grip salgınlarında, Tip 1 diyabetli vaka sayısında büyük ölçüde artış olduğu bilinmekteydi. 17 üniversitenin katıldığı “nPOD Viral Grubu”nun yaptığı çalışmalar sonucunda, diyabete yatkın genleri olan kişilerde diyabetin önce bir enterovirüsler enfeksiyonu ile tetiklendiği, sonra uzun yıllar insülin salgılayan hücrelerde kronik bir enfeksiyonun sessiz bir şekilde gittiği ve yeni bir alevlenmeyle hastalığın ortaya çıktığı gösterildi. Bu bulgulardan yola çıkarak Finlandiya’daki Tampere Üniversitesi, “Enterovirüs71” (EV71) aşısını tip 1 diyabet açısından riskli olan hastalarda denemeye başladı. 5120 kişide uygulanan EV71 aşı sonuçları, dünyaca ünlü Lancet Dergisi’nde yayınlandı ve aşının % 90 oranında etkili olduğu ortaya çıktı. Halen dünyada beş büyük grubun yürüttüğü çok merkezli proje, enterovirüsler ve bu virüsler içinde en riskli olan “koksaki B1” (CVB1) virüsüne karşı daha etkin aşı geliştirmek için araştırmalarını sonlandırmak üzere. Bu çalışmalar sonuçlandığı takdirde, diyabet riski altında olan ve riskli genleri taşıyan kişiler önceden aşılanarak Tip 1 diyabetin ortaya çıkışını önlemek ve bu hastalığı tarihten silmek mümkün olabilecek.