Plastik neyden yapılır? Plastik nasıl yapılır, malzemeleri nedir?

Plastik, günümüzde hemen hemen her sektörde kullanılan ve yaşamımızın önemli bir parçası haline gelen sentetik bir malzemedir. Plastik ürünler, otomotivden elektronik eşyalara, ambalajdan oyuncaklara kadar geniş bir yelpazede kullanılır. Plastik, ucuz ve hafif olduğu için, dayanıklılık ve esneklik özelliklerine sahip olması nedeniyle tercih edilmektedir. Peki plastik neyden yapılır? Nasıl yapılır? Bu soruların cevaplarını öğrenmek için bu yazımızı mutlaka okumalısınız.

Giriş: 20.07.2023 - 11:56 Güncelleme: 20.07.2023 - 11:56

Plastik, polimer adı verilen kimyasal bileşiklerin sentezlenmesiyle elde edilen, esnek, dayanıklı ve şekil verilebilir malzemelerdir. Plastikler, doğal ve sentetik olarak ikiye ayrılır; doğal plastikler, doğada bulunan organik maddelerden elde edilirken, sentetik plastikler, petrokimyasal ürünlerden üretilir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan plastikler, genellikle sentetik plastiklerdir ve pek çok endüstride tercih edilirler. Bu yazımızda sizler için plastik neyden yapılır, nasıl yapılır, malzemeleri nelerdir gibi soruların cevaplarını araştırdık.

Plastik Neyden Yapılır?

Plastikler, petrokimyasal ürünlerden elde edilen monomer adı verilen küçük kimyasal yapı taşlarının polimerleşme adı verilen süreçle birleştirilmesiyle üretilir. Bu süreçte, monomerler birbirine bağlanarak uzun zincirli moleküller oluşturur ve bu moleküller, polimer adını alır. Örneğin, polietilen adı verilen plastik, etilen adı verilen monomerlerin polimerleşmesiyle oluşur.

REKLAM

Plastik Nasıl Yapılır?

Plastiklerin üretimi, çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilir. Başlıca plastik üretim yöntemleri şunlardır:

Ekstrüzyon: Ekstrüzyon yöntemi, plastik malzemenin ısıtılarak eritildiği ve ardından sürekli bir profil şeklinde çıktığı bir süreçtir. Bu yöntemle üretilen plastik ürünler, borular, hortumlar ve film tabakalar gibi ürünlerdir.
Enjeksiyon kalıplama: Enjeksiyon kalıplama yöntemi, plastik malzemenin ısıtılarak eritildiği ve ardından yüksek basınçla bir kalıba enjekte edildiği bir süreçtir. Bu yöntemle üretilen plastik ürünler, düğmeler, kapaklar ve oyuncaklar gibi küçük ve karmaşık ürünlerdir.
Rotasyonel kalıplama: Rotasyonel kalıplama yöntemi, plastik malzemenin toz halinde kalıba döküldüğü ve kalıp ısıtılıp döndürülerek plastik malzemenin eriyip kalıba yapışmasıyla ürünün şeklini aldığı bir süreçtir. Bu yöntemle üretilen plastik ürünler, depolama tankları, konteynerler ve büyük oyuncaklar gibi geniş ve içi boş ürünlerdir.
Sıkıştırma kalıplama: Sıkıştırma kalıplama yöntemi, termoset plastiklerin ve kauçukların üretimi için kullanılır. Bu yöntemde, plastik granüller veya toz halindeki malzeme, ısıtılıp sertleşen bir kalıba yerleştirilir ve ardından yüksek basınç altında sıkıştırılır. Bu süreç, plastik malzemenin sertleşerek ürünün şeklini almasını sağlar. Bu yöntemle üretilen plastik ürünler, otomobil parçaları, mutfak eşyaları ve elektrikli aletlerin gövdeleri gibi daha dayanıklı ve sert ürünlerdir.

REKLAM

Plastik Neden Yapılır?

Plastikler, hafif, dayanıklı, esnek ve düşük maliyetli malzemeler oldukları için pek çok endüstride tercih edilir. Ayrıca, plastiklerin kimyasal ve fiziksel özellikleri, farklı uygulamalara uygun olarak kolayca değiştirilebilir. Bu nedenle, plastikler, paketleme, otomotiv, inşaat, elektronik ve tıp gibi çeşitli sektörlerde yaygın olarak kullanılır.

Plastik Hammaddesi

Plastiklerin hammaddesi, petrokimyasal ürünlerdir. Petrokimyasal ürünler, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtlardan elde edilen kimyasal bileşiklerdir. Bu kimyasal bileşikler, katalizörler ve diğer kimyasal reaktörler kullanılarak polimerleşme sürecine tabi tutulur ve sonunda plastik ürünler oluşturulur. Örneğin, polietilen, etilen adı verilen petrokimyasal ürünlerin polimerleşmesiyle oluşur.

Plastik Yapımı Malzemeleri

Plastik üretiminde kullanılan malzemeler, üretilecek plastik türüne ve uygulama alanına bağlı olarak değişir. Başlıca plastik yapımı malzemeleri şunlardır:

Monomerler: Plastik üretiminin temel yapı taşlarıdır. Örneğin, etilen ve propilen, polietilen ve polipropilen adı verilen plastiklerin üretimi için kullanılır.
Katalizörler: Polimerleşme sürecini hızlandırmak ve kontrol etmek için kullanılır.
Dolgu maddeleri: Plastik ürünlerin maliyetini düşürmek ve mekanik özelliklerini geliştirmek için kullanılır. Dolgu maddeleri, kalsiyum karbonat, talk ve cam elyafı gibi malzemelerden oluşur.
Plastikleştiriciler: Plastik ürünlerin esnekliğini ve yumuşaklığını artırmak için kullanılır. Ftalatlar ve adipatlar, yaygın olarak kullanılan plastikleştiricilerdir.
Renklendiriciler: Plastik ürünlerin renk ve görünümünü değiştirmek için kullanılır. Renklendiriciler, organik ve inorganik pigmentler, boyalar ve boyama maddeleri gibi çeşitli malzemelerden oluşur.
Stabilizatörler: Plastik ürünlerin ısıl ve ultraviyole ışınlarına karşı dayanıklılığını artırmak için kullanılır. Stabilizatörler, organotin bileşikleri ve fosfitler gibi kimyasal maddeleri içerir.
Alev geciktiriciler: Plastik ürünlerin alevlere karşı direncini artırmak için kullanılır. Alev geciktiriciler, bromlu ve klorlu bileşikler, alüminyum ve antimon trioksit gibi kimyasal maddelerden oluşur.
Antistatik ajanlar: Plastik ürünlerin yüzeyindeki statik elektriği azaltmak için kullanılır. Antistatik ajanlar, katyonik, anyonik ve noniyonik yüzey aktif maddeler gibi çeşitli kimyasal bileşikler içerir.
Biyobozunur plastik katkı maddeleri: Plastik ürünlerin çevre dostu özelliklerini artırmak için kullanılır. Bu katkı maddeleri, plastik ürünlerin doğal ortamda daha hızlı ve kolay parçalanmasına yardımcı olur.

Plastiklerin yaygın kullanımı ve üretimi, çevresel sorunlara ve kaynak tüketimine yol açmaktadır. Bu nedenle, geri dönüşüm ve biyobozunur plastikler gibi sürdürülebilir çözümler, plastik sektöründe giderek daha fazla önem kazanmaktadır.

Haberi Hazırlayan: Mehmet Kerem Hançer

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ