"NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler”de bu hafta: Zengin Asyalıların yeni gözdesi NFT

Teknoloji dünyasında metaverse, blockchain ve NFT odaklı yenilikleri ve gelişmeleri ele aldığımız haftanın özeti, “NFT, Metaverse ve Öteki Şeyler” ile karşınızdayız. İşte Habertürk’ten Necdet Çalışkan’ın hazırladığı öteki evrende haftanın öne çıkanları...

1- ATATÜRK’ÜN EŞYALARINDAN OLUŞAN NFT KOLEKSİYONU

Yapı Kredi, gelecek kuşaklar için emanet olarak sakladığı Atatürk’ün kişisel eşyalarından oluşan koleksiyonu, NFT’ye çevirerek 19 Mayıs’ta metaverse’te sergilemeye başladı. Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’e ait madalyalar, kehribar tespih, ahşap baston, gramofon ve Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın gözlük çerçevesi gibi son derece nadide eşyaların NFT olarak görülebileceği bu özel koleksiyon için Yapı Kredi’nin metaverse’te 19 Mayıs’ta açtığı üç katlı binanın ilk katı müzeye dönüştürüldü.

Atatürk’e ait pek çok kişisel eşyanın NFT versiyonlarının bir araya getirildiği sergi, blok zincir tabanlı metaverse platformu Decentraland’de “-112, -43” koordinatlarında konumlanan Yapı Kredi binasında gezilebiliyor.

.png

Yapı Kredi Kurumsal İletişim Direktörü Arda Öztaşkın, “19 Mayıs’ta ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü anmak ve mirasını gelecek kuşaklara aktarmak adına, daha önce ‘Sanal Müze’ ile dijital ortama taşıdığımız Atatürk arşivimizin NFT versiyonlarını oluşturduk. Atatürk’e ait kişisel eşyaların yer aldığı bu çok değerli koleksiyonun en değerli parçalarını Metaverse evrenindeki binamızın müzeye dönüştürdüğümüz birinci katında sergileyeceğiz. Her yaştan insanın ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’e ait eşyaları NFT olarak görüp ve inceleyebileceği bu sergi, kendisinin mirasını gelecek kuşaklara ulaştırmak adına da bizim için oldukça değerli” dedi.

2- ASYA SIRTLIYOR AMA NFT'NİN CANLANMAYA İHTİYACI VAR

NFT piyasası, Ocak ayındaki boğa döneminden Mart ile Mayıs arasındaki bir istikrar ve konsolidasyon aşamasına kadar, Ocak ile Mayıs 2022 arasında inişli çıkışlı bir süreç yaşadı. Huobi Araştırma Enstitüsü tarafından hazırlanan rapora göre mevcut pazar durgunluğu, NFT pazarının sürekli artan NFT koleksiyonları ve projeleri ile eşleşmek için yeni talebe büyük ölçüde talep olmamasına bağlı olduğunu belirtiyor.

Rapor, sürekli olarak yüksek talep olmaksızın, yeni satışa çıkan NFT koleksiyonlarının piyasayı etkilediğine ve sermayeyi eski koleksiyonlardan uzaklaştırdığına dikkat çekiyor. Raporda ayrıca, piyasanın sürdürülebilir ve yatırımcılar için çekici kalması için alıcıları nakit kapma projelerinden ve cüzdan dolandırıcılıklarından korumak için araçlar ve platformlar geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapılıyor.

Yeni, popüler NFT koleksiyonlarının NFT'lere olan ilginin nasıl başarılı bir şekilde ateşlediğine dikkat çekilen “2022 NFT Pazar Trendleri (Ocak-Mayıs)” başlıklı raporda, PhantaBear ve Asya'nın önde gelen diğer NFT projelerinin, Asya'daki zengin Çince konuşan pazarlardan NFT alıcılarını pazara çektiği saptamasına yer veriliyor. Raporda öne çıkan diğer noktalar şöyle:

Ani alıcı akışı, piyasa talebinin arzı aşmasına neden oldu ve bu nedenle hemen hemen her NFT koleksiyonunun taban fiyatını yükseltti. Ancak, fırsatçı proje ekipleri bu fenomeni kâr etme şansı olarak gördüler ve alıcıların saflığından yararlanan hızlı para kazanma planları için düşük çaba gerektiren, düşük kaliteli projeler başlattılar.

Yaratıcıların bu tür eylemleri, büyük miktarda sermaye ve likidite çıkışıyla sonuçlandı; alıcılar ayrıca dolandırıcılıklardan, hack'lerden ve değeri düşen düşük kaliteli koleksiyonlardan da para kaybetti. Sonuç olarak, NFT talebi düştü ve halkın güveni sarsıldı.

Bu yıl Mart ayından Mayıs ayına kadar yeni koleksiyonlar ortaya çıkmaya devam etti, ancak bu projeler pazara yeni alıcılar çekmedi ve alıcıların NFT'lere olan ilgisi düşük kaldı. Ancak, diğer NFT koleksiyonlarına sahip olan mevcut NFT satıcılarından yeni koleksiyonlar talep edilmeye devam ediyor.

Piyasanın mevcut durumu, kullanıcıların yeni koleksiyonlar satın almak için sermaye toplamak amacıyla eski NFT koleksiyonlarını sattığı bir durum. Bu yeni koleksiyonlar mevcut pazarı bulandırdı ve eski NFT'ler üzerindeki satış baskısını artırdı.

NFT pazarı hala hack ve para kapma projeleriyle dolu ve kitleler NFT'leri dolandırıcılık ve yüksek riskli varlıklar olarak görmeye devam ederse, NFT'lere tüketici güveni ve kamu ilgisi artmayacaktır. Halkın NFT'lere olan ilgisini ve güvenini yeniden kazanması için bir piyasa konsolidasyonu ve reform dönemi şart.

3- TÜRKİYE’NİN İLK NFT DERGİSİ YAYINDA

50’den fazla çizerin bir araya gelerek hazırladığı 600 sayfalık çizgi roman dergisi Mis, hem basılı hem de NFT olarak okuyucuların karşısına çıktı. Basılı versiyonu çizgi roman yayıncılığına odaklanan bir yayınevi olan Marmara Çizgi tarafından yayımlanan derginin NFT versiyonu ise Pagzi Tech tarafından üretildi. NFT sürümünde okurlara, Mis Dergi'nin yüksek çözünürlüklü dijital versiyonu sunuluyor. Türkiye’nin hem basılı hem de NFT’li ilk dergisi olan Mis’in ilk baskısı tükenirken, derginin ikinci baskısı için çalışmalara başlandı.

Kendini, Ethereum blok zincirinde benzersiz bir şekilde çizilen ve oluşturulan dijital koleksiyonlardan oluşan, NFT destekli bir topluluk olarak tanımlayan Mis, ekonomik gücünü dijitalden alan bir dergi olmak istiyor.

Genel yayın yönetmenliğini Emrah Ablak’ın yaptığı dergi aralarında Bülent Üstün, Cengiz Üstün, Can Baytak, Ethem Onur Bilgiç, Memo Tembelçizer, Özge Şat, Sibel Bozkurt, Serdar Akar ve Tunç Topçuoğlu gibi çizerlerin de bulunduğu 53 kişilik bir yazar kadrosuna sahip.

4- KARARLARI İNSANLAR YERİNE YAPAY ZEKA VERECEK

Girişimcilik, inovasyon ve danışmanlık hizmetleri kuruluşu GOOINN, hazırladığı “Web 3.0’ın Dijital Pazarlama Üzerine Etkisi” raporu ile Web 3.0 ile birlikte dijital pazarlamanın nereye evrileceğini masaya yatırdı. Rapora göre Web 3.0 ile anahtar kelimelere daha az odaklanılacak, bunun yerine kullanıcıların ihtiyaç ve sorgularını anlayan multimedya içeriğini ön plana çıkacak uygulamalar hayata geçirilecek.

Araştırmaya göre yeni nesil web 3.0 bütünleşik sistemi ile “Yakınımdaki” sorgularında azalma meydana gelecek ve coğrafi konum ile davranış verileri otomatik olarak değerlendirilecek. Böylelikle kullanıcıların ilgi alanlarına uyan sonuçlar sunulacak.

Sesli aramaların artacağının da belirtilği raporda, kullanıcılar dijital asistanları daha fazla kullanmaya başlayacak ve uzun spesifik sorguların optimize edilmesi önemli bir hale gelecek. Buna örnek olarak “Diyabet” olarak genel bir arama yerine “Şeker hastası olduğumu nasıl anlarım?” gibi spesifik bir sorunun aranması gösteriliyor.

.png

Web 3.0’daki en önemli trend, makine öğrenimi ve yapay zeka algoritmalarının yaygınlaşması olacak. Bu durumda insanların karar vermelerinin yerini alacak olan sistem, farkına varılmadan günlük yaşantılarda kendilerine yer edinmeye başlayacak. Raporda şu değerlendirmelere yer verildi:

“Web 3.0’ün büyük bir toplumsal değişim yaratacağı bir gerçekt. Yapay zekanın işgücü piyasalarını tamamen değiştireceği, merkeziyetsizliliğin tüm toplumları yeniden yapılandıracağı ve sınır bilişimin süper bilgisayarların her yerden işleme gücüne izin vereceği öngörülüyor. Özellikle sosyal medya blok zincir çözümleri, içerik oluşturucuların içeriklerini basmasına, satmasına ve bunun için ödeme almasına izin verecek. Web 3.0, blockchain uygulamaları ve NFT’ler, metaverse’ün gerçek dünya ile entegrasyonunu sağlayan aracılar olacak.”

5- SAMSUNG’DAN DİJİTAL SANAT PLATFORMU DART

Samsung, Türkiye’de dijital sanat ve NFT teknolojilerinin gelişimine katkı sunmak amacıyla oluşturduğu yeni dART Platformu’nu tanıttı. Dijital sanata ve NFT teknolojilerine ilgi duyan herkese açık olan platform kapsamında; üniversite işbirlikleri, akademik ve online eğitimlerle dijital sanatçıların ve dijital sanata gönül vermiş gençlerin desteklenmesinin yanı sıra YouTube sohbet serilerinden, dijital sanat ve NFT sözlüğüne varan hizmetlerin sunulması amaçlanırken, Türkiye’nin önde gelen dijital sanatçılarının atölye ve stüdyolarına ziyaretler de gerçekleştirilecek.

Platformda, yaklaşık 20 yıldır dijital sanat üreten NFT sanatçısı Hakan Yılmaz ve dijital sanat eserlerinin NFT haline getirilmesi ve gelir elde edilmesi alanındaki bilgi birikimiyle uzman Devrim Danyal yer alıyor.

dART Uzman Kurulu Üyesi ve Blockchain'in Türkiye'deki öncülerinden eğitmen Devrim Danyal, şunları söyledi:

“NFT’nin hayatımıza ilk girişi esasen finansal bazda kripto paralar aracılığıyla gerçekleşti. Herkesin ilgisini çekmekte yetersiz kalan finansal ekosistemdeki NFT’ler öncelikle sanatla buluşarak hayatımıza kimlik, sertifikasyon, renk, ahenk ve ritm katarak kripto varlıklara evrildiler diyebiliriz. Aklınıza gelen gelmeyen, elle tutulan tutulmayan, gözle görünen görünmeyen, katı, sıvı, gaz kayıt altına alabildiğimiz her olguyu dijitalize edip metalaştırıyor ve birer NFT haline getirebiliyor ve tüm sektörleri baştan dizayn edebilir hale geliyoruz” diye konuştu.

Sanatçıların maddi ve manevi hakları konusunun NFT öncesi ve NFT sonrası olarak ikiye ayrılarak ifade edilebileceğini söyleyen NFT sanatçısı Hakan Yılmaz ise "NFT öncesi dijital sanat eseri satışları konvansiyonel yöntemlerle, yani geleneksel bir sözleşme ile yapılıyordu ve eserin kopyalanması problemi hemen her satışta dev bir problem yumağına dönüşüyordu. NFT sonrası bu konu blockzincir üzerinde sistematik şekilde çözüldüğü için, nihayet beklediğimiz günler geldi diyebiliriz” dedi.

6- NFT GELİRİYLE GENÇLERE YAPAY ZEKA EĞİTİMİ

Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi’nin (TRAI) kurucusu Halil Aksu, Türkiye’nin yapay zeka trenini yakaladığını ve yapay zeka girişimi sayısının 5 yılda 10 kat arttığını söyledi. TRAI tarafından düzenlenen, yapay zekanın tüm sektörlerde geldiği aşamanın değerlendirildiği ve gelecek beş yılın planlarının masaya yatırıldığı Yapay Zeka Çalıştayı’nda konuşan Aksu, “TRAI 5 yılda yapay zeka ekosistemine önemli katkılarda bulundu. 5 yılda 10 kat büyüdük. Önümüzdeki 5 yılda da 10 kat daha büyüyeceğiz. Girişimciler için sonsuz fırsatlar, özel sektör için sonsuz rekabet alanları var. Kamu için muazzam bir potansiyel var” dedi.

Yapay zeka alanında istihdama katılacak vasıflı insan kaynağını artırmayı hedeflediklerini, NFT ve yapay zeka topluluklarını bir araya getiren bir ekosistem oluşturacaklarını belirten Halil Aksu, bu kapsamda başlattıkları “AI Masters NFT” projesinin ayrıntılarını da açıkladı. Proje kapsamında 5 bin NFT çıkarılacağını ve proje geliriyle birçok gence yapay zeka eğitiminin verileceğini belirten Aksu, ayrıca karbon emisyon miktarının azaltılması için ağaçlandırma projelerine de destek verileceğini belirtti.

7- GRANİT ÜRETİCİSİ SANDBOX’TA ADA SATIN ALDI

.png

Yerli granit üreticisi Qua Granite, metaverse dünyasına yatırım yaparak, dijital evrende ada satın aldığını duyurdu. Sandbox’ta satılan 25 adadan birini aldığını duyuran Qua Granite’in Yönetim Kurulu Üyesi Tijen Akdoğan Ünver, metaverse yatırımları ile ilgili şunları söyledi:

“Sektörümüzde metaverse’e yatırım yapan ilk şirket olmanın memnuniyetini yaşıyoruz. Sandbox’ta satın almış olduğumuz ada ile yakında tüm dünyadaki tedarikçilerimize fayda sağlayacak etkinliklere, stoklara ve indirimlere ve çok daha fazlasına erişim sağlayan bir NFT koleksiyonu da çıkaracağız.”

8- NFT, METAVERSE, DEFİ, DAO VE GAMEFİ İÇİN ÇALIŞMA GRUBU

Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) öncülüğünde Türkiye'de sürdürülebilir bir blok zincir (blockchain) ekosistemi oluşturmak amacıyla kurulan Blockchain Türkiye Platformu'nun On-Chain çalışma grubu, tüm dünyada gelişmekte olan blok zincir teknolojisindeki fırsatları tespit edip, yenilikçi stratejiler belirlemek için harekete geçti. Bu kapsamda On-Chain çalışma grubu, blok zincir teknolojisinin 2021 yılında hızla yaygınlaşmaya başlayan ve yakın geleceğin inşasının altyapısını oluşturması beklenen uygulamalar arasında yer alan NFT, Metaverse, DeFi, DAO ve GameFi konularına odaklanacak.

On-Chain çalışma grubunun hedeflerini anlatan TBV Genel Sekreteri Çağdaş Ergin, “Çalışma grubumuz, blok zincir teknolojisiyle alakalı çalışmalar yapmak, bu çalışmalarla ilgili alakalı düzenli raporlar yayınlamak, bu çalışmalardan kanun yapıcılar, kamu kurum ve kuruluşlarını haberdar etmek, ilgili çalışma alanında mevzuat geliştirilmesi ve kamu kurumlarına görüş verilmesi amacı gütmek, politika yayınlanan raporlara ait platform toplantıları ve özel etkinlikler düzenlemek için faaliyet gösterecek” dedi.