İbşir Mustafa Paşa kimdir? İpşir Paşa ve Varvar Ali Paşa arasında geçen olay nedir?

Çocukluğu ve gençliği Celali ayaklanmacı ilan edilen Erzurum beylerbeyi Abaza Mehmed Paşa'nın yanında geçen İpşir Paşa dayısı Azaba Mehmed Paşa idam edildikten sonra İstanbul'a gidip Kemankeş Kara Mustafa Paşa'ya başvurdu ve onun aracılığı ile saraya alındı. Endurun'da yetiştirilip çıkma yaptıktan sonra imrahorluk görevlerine atandı. 1635'te Sultan IV. Murad’ın Revan Seferi’nde ikinci imrahor olarak bulundu. 1638-39'da yine Sultan IV. Murad'ın imrahoru olarak Bağdat Seferi’ne katıldı. Bu seferden döndükten sonra 1639 basında büyük imrâhorluğa yükseltildi.

Nisan 1639’da vezâretle Budin valiliğine tayin edildi. Takiben Silistre valisi; 1640/41'de Rumeli Beylerbeyi; 1642'de Maraş Valisi; 1644'te Van Valisi; hemen ardından Musul valisi ve Karaman valisi; 1645'te ikinci defa Budin valisi; 1646'da Şam valisi; 1651'de Halep valisi olarak atandı. Halep valisi iken devlete muhalefet etmiş hatta Celali olarak tanınmıştır ama sonunda devletle anlaşma yolunu seçti.

İBŞİR MUSTAFA PAŞA İLE VARVAR ALİ PAŞA ARASINDAKİ OLAY NEDİR?

1647'de Sultan İbrahim'in Sivas Valisi Varvar Ali Paşa'dan İbşir Mustafa Paşa'nın güzelliği ile meşhur olan karısını istettiği, Varvar Ali Paşa'nın da "Bir Müslümanın nikahlı karısını sultan bile olsa bir başkasına nasıl teslim edeyim" dediği ve daha sonraki isyanında bu olayın da payı olduğu bilinir. Aynı yıl diğer bir Celali isyanı Hamiteli'nde (modern Isparta ve civarı) Haydaroğlu Mehmed tarafından başlatıldı. Bu iki Celali isyanı üzerine Anadolu'ya gönderilen askerî güçlerin serdarlığı Sivas valisi unvanı da verilen İbşir Mustafa Paşa'ya verildi. İbşir Mustafa Paşa önce Hamideli'ye Haydaroğlu Mehmed üzerine yürüyüp bu Celali eşkiyayı tepeledi. Sonra Sivas'a Varvar Ali Paşa'nın üstüne yöneldi. Önce isyan eden Varvar Ali Paşa'ya nasihatte bulunup onu isyanı bıraktırmaya çalıştı. Fakat isyan devam edince Varvar Ali Paşa'ya katılma bahanesi ile yaklaşarak, onu yakalayarak 20 Mayıs 1648'de idam ettirip kellesini İstanbul'a göndermiştir. Bu Celali tenkil seferinde Varvar Ali Paşa tarafından yakalanıp tutuklanan Karaman Valisi Köprülü Mehmed Paşa ve diğer vezirleri de hapisten kurtardı.

İBŞİR MUSTAFA PAŞA'NIN 6 AY 14 GÜNLÜK SADRAZAMLIĞI

Sadrazam olan Koca Derviş Mehmed Paşa felç inmesinden ve Kurban Bayramı beklenildikten sonra Koca Derviş Mehmed Paşa sadrazamlıktan azledildi. Yerine geçecek kişi üzerinde devletin ileri gelenleri arasında büyük çatışmalar olduktan sonra, sonunda o zaman Halep valisi İbsir Mustafa Paşa Sultan IV. Mehmed döneminin 8. sadrazamı olarak sadarete atandı. Şadâret mührü Halep'e İbsir Mustafa Paşa’ya gönderildi ve İstanbul'a çağrıldı. Bu görev verilmesinde Ayşe Sultan’ın başağası Mercan Ağa, Dârussaâde Ağası Bayram Ağa ve Şeyhülişlâm Ebûsaid Mehmed Efendi önemli etkenler olmuşlardı. Bu atama ile arzu edilen yeniden büyük bir celali sorunu ve isyanının çıkmasının önlenmesi idi.

11 Mayıs 1655 günü Topkapi Saray'inda sadrazam Ibsir Mustafa pasa devlet ricalinin katıldığı bir meşveret toplantısı düzenledi. Bu toplantıda devlet ricâlinden hiç kimse sadrazam lehinde bir şey söylemedi. Bunun üzerine Ibsir Mustafa Paşa seadaret mührü padişaha teslim edip sadrazamlık görevinden ayrıldı. Yerine Kara Murrad Pasa ikinci kez sadrazam olarak görevlendirildi.