Önseçimde kadın devrimi

Denizli’de Melike Basmacı rakiplerini geride bırakarak birinci oldu. İstanbul 1. Bölge’deyse Gamze İlgezdi birçok iddialı ismi geride bırakmayı başardı. CHP’de kadın devrimi konusunda bir sürpriz de Afyon’dan geldi. Avukat Burcu Kayıkçı, rakiplerini sollayıp ilk sıraya yerleşti.

CHP ön seçim sonuçları

Ankara’da Aylin Nazlıaka, Bartın’da Aysu Bankoğlu, Bursa’da Lale Karabıyık, Konya’da Gülsüm Filorinalı, Niğde’de Sevgi Özbek ikinci sırayı kaptılar. Birinci sırayı Hasan Aslan’ın aldığı Yozgat’ta ise sonraki üç sıraya kadın adaylar yerleşti, Zeynep Kılınçaslan ikinci, Gülhanım Ceylan üçüncü, Hatice Açıkgöz dördüncü oldu.

İZMİR ŞAŞIRTTI

İzmir’de ise yarışa giren kadınların listenin son sıralarında kalması herkesi şaşırttı. İzmir 1. Bölge’den Sevda Kılınç ve 2. Bölge’den Nurgül Uçar yarışı ancak 9. tamamlayabildi.

CHP’deki önseçim ve eğilim yoklamaları sonucunda 40’ın üstünde kadın listelerde kendisine yer bulsa da ancak yarısı seçilebilir yerde bulunuyor. CHP Lideri’nin kullanacağı kontenjanlarda 30 civarında kadını Meclis’e taşımayı planladığı belirtiliyor.

DURSUN ÇİÇEK: MAĞDUR OLAN HERKESİN CEVABI

CHP’nin birçok önemli ismi önseçimde hüsrana uğradı. Eski genel başkan yardımcılarından Adnan Keskin, Denizli’de 7. sıradan listeye girebildi. İstanbul 2. Bölge’de önseçime katılan Genel Başkan Yardımcısı Ercan Karakaş 16. sırada kalırken, Mustafa Sarıgül ancak 5. olabildi. Sarıgül kontenjan nedeniyle 9’uncu sıraya gerileyecek. Aynı bölgede, birçok iddialı ismi geride bırakıp ikinci sıraya yerleşen Ergenekon ve Balyoz davası sanığı Dursun Çiçek, “Bu iktidarın uygulamalarından mağdur olan herkes adına bir cevaptır, sadece benim başarım değil” dedi.

CHP’DE ÖNSEÇİMDE BİRİNCİ ÇIKAN KADINLAR KONUŞTU

Gamze İLGEZDİ (İstanbul 1. Bölge birincisi)

‘TABANIN ÖZLEMLERİNİN YERİNE GELMESİDİR’

Önseçimin teşkilatlarımıza kan ve can getirdiğini ve mücadele ruhunu tetiklediğini düşünüyorum. Birinci çıkmamın sebebi, partimin tabanındaki özlemlerinin yerine gelmesidir. Bu oyu almamdaki en büyük sebep, örgütümün aynada kendini görmesidir. Dilerim bundan sonra bütün seçimler atamasız önseçimle olur.

Melike BASMACI (Denizli birincisi)

'ÜLKENİN YARISI KADIN SONUÇ ŞAŞIRTICI DEĞİL’

Türk milletinin istikbalini CHP’nin iradesi kurtaracak. Bunun da önseçimle geleceğine inanıyorum. Ülkenin yarısı kadınlardan oluşuyor. Bu yüzden kadınların önseçimden birinci çıkması şaşırtıcı değil. Benim hayallerim var. Hiçbir çocuğun aç yatmadığı, ülkede hakkın, hukukun ve adaletin geri geldiği bir düzeni hayal ediyorum.

Burcu KAYIKÇI (Afyon birincisi)

‘81 YILLIK RÜYAYI GERÇEKLEŞTİRECEĞİM’

CHP Afyon’dan bir kadın olarak en son 1934 yılında Mebrure Gönenç seçilmişti. Ondan bu yana bir kadın adayımız birinci sıradan aday gösterilmemiş. Ben şimdi milletvekili seçilerek 81 yıllık bir rüyayı gerçekleştirmek istiyorum. Gittiğim her yerde mücadeleci kişiliğimi anlattım. Üyelerimiz bana inandı, oy verdi. Şimdi önümüzde 66 gün var. Elimden ne geliyorsa, gece gündüz demeden çalışacağım.

ARTILARI VE EKSİLERİYLE CHP'NİN ÖNSEÇİMİ

RUŞEN ÇAKIR YAZDI...

CHP, pazar günü 39 ilde üye katılımıyla önseçim yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden bu yana merkez sol partilerin bu kadar kapsamlı bir önseçim yaptığı görülmemişti. Bu sadece CHP değil, “parti içi demokrasi” konusunda ciddi sorunları olan Türkiye için de, hiç tartışmasız, çok önemli ve olumlu bir adım. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun da ön seçime girmiş olması bu adımı daha anlamlı kılıyor.

Liderleri önseçime girerken, uzun zamandır CHP içinde siyaset yapan bazı parti yöneticilerinin kontenjanı tercih etmeleri kuşkusuz tartışmalara ve sorunlara yol açacaktır. Bu açıdan bakıldığında CHP Lideri’nin kontenjan adaylarını saptarken sürpriz yapması pekâlâ sürpriz olmaz. Önseçimin CHP’lilere bir özgüven aşılamış olduğu bariz bir şekilde görülüyor. Özellikle büyükşehirlerde HDP ile girilecek seçim mücadelesinde CHP’lilerin önseçim yapmış olmayı koz olarak kullanacakları; “radikal demokrasi” iddiasındaki HDP’lilerinse bu noktada zorlanacağı açık.

KADINLAR VE GENÇLER

Önseçimin ilk sonuçlarına baktığımızda CHP için şunları söyleyebiliriz:

“Nasılsa kimin kazanacağı belli” gibi yorumlarla önseçimleri anlamsız göstermeye çalışanlar büyük ölçüde yanıldı. Hiç umulmadık isimler seçilebilecek yerlere gelirken, yine umulmadık isimler altlarda kaldı. Deniz Baykal’ın Antalya’da birinci olamaması ve Mustafa Sarıgül’ün İstanbul 2. Bölge’de ancak 5. sıraya yerleşebilmesi örnekleri yeterli.

İlhan Cihaner, Aylin Nazlıaka, Özgür Özel, Aykut Erdoğdu, Mahmut Tanal, Musa Çam, Mustafa Balbay gibi milletvekilleri geçen dönemki dikkat çekici çalışmalarının karşılığını alırken çok sayıda milletvekilinin önseçimden çıkamaması şaşırtıcı olmadı. Bu konuda önde gelen istisna İstanbul 2. bölgeden Melda Onur’dur.

Dursun Çiçek, Barış Yarkadaş, Gamze Akkuş İlgezdi, Eren Erdem, Atilla Sertel gibi çok sayıda yeni isim milletvekili seçilebilecek yerlere geldi. Bu da CHP üyelerinin statükoyu aşmak istediğini, yeni yüzlere kapısının açık olduğunu gösteriyor.

Medya, İlgezdi, Aylin Nazlı Aka gibi isimleri öne çıkarıyor ama ön seçimlerde başarılı olan kadınların oranı düşük. Bu nedenle genel merkezin, büyük şehirlerde listelerin ilk sıralarını kadın kontenjanı olarak belirlemesinin isabetli olduğu söylenebilir.

Benzer bir durum “genç” isimler için de söz konusu. Bu noktada da gözler Kılıçdaroğlu’na çevrilecek ve ne kadar genç ismi kontenjandan göstereceği merakla beklenecek.

ALEVİLER VE KÜRTLER

Üç büyük şehirde üst sıralarda Alevi kökenli isimlerin sayıca fazla olduğu görülüyor. Bu yoğunluk, Alevi oylarının bu seçimlerde HDP’ye kayma ihtimali düşünüldüğünde CHP’nin lehine olabilir. Öte yandan Alevi olmayan seçmeni partiden uzak tutma riski de var.

Yine üç büyük şehrin üst sıralarında, Kürt kimliğini alenen sahiplenen isimler göze çarpmıyor. Eğer kontenjandan gelecek isimlerle bu duruma müdahale edilmezse, zaten Güneydoğu’da varlık gösteremeyen CHP’nin Kürt seçmenle yegâne bağı ağır yara alabilir.

"CHP KADINLARIN GÜCÜNÜ DAHA ETKİN KULLANABİLİR"

Gazeteci Utku Çakırözer, CHP’deki önseçimi Habertürk’e değerlendirdi. Çakırözer, ön seçimin anlamının birkaç başlık altında özetlenebileceğini belirterek, şunları söyledi:

KAMPANYA ERKEN BAŞLADI: Parti örgütüne hareket ve dinamizm gelmiş gözüküyor. Önseçim yapılan bölgelerde 7 Haziran seçimlerinin kampanyası erkenden başlamış oldu. Bu hareketlilik seçim sonuçlarına çok olumlu etki yapabilir.

LİDERLİĞİNİ PEKİŞTİRDİ: CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu bu kadar geniş bir alanda önseçim kararıyla partisinin demokratikleşmesi açısından en önemli adımı atmış oldu. Kılıçdaroğlu kendisi de girdiği önseçimde teşkilatın çok güçlü desteğini kazanarak liderliğini pekiştirirken, parti içi muhalifleri ve potansiyel rakipleri ya seçilemedi ya da oldukça azalan örgüt desteğiyle listelere girebildiler.

KADINLARIN GÜCÜ: Kadın adayların İstanbul ve Ankara’nın yanı sıra Denizli, Bursa, Afyon, Adana gibi illerde seçilebilecek yerleri kazanmaları sadece CHP açısından değil Türkiye’de kadının siyasetteki yeri açısından sevindirici bir gelişme. Büyük şehirlerde liste başlarına da yine kadın adayların konmasıyla CHP seçim kampanyasında kadınların gücünü çok daha etkin kullanabilir.

MAĞDURLARIN YANINDA: CHP örgütü mağduriyet yaşayan Dursun Çiçek, İlhan Cihaner, Mustafa Balbay gibi isimlerin yanında net biçimde yer aldı... CHP örgütü ayrıca sokakta olan, hak mücadelesinde yurttaşların yanında yer alan isimleri üst sıralara taşımış gözüküyor. Aylin Nazlıaka, Mahmut Tanal, Özgür Özel, Veli Ağbaba, Musa Çam, Aykut Erdoğdu, Atilla Sertel, Niyazi Nefi Kara, Oğuz Kaan Salıcı gibi. Bunun en önemli istisnalarından biri İstanbul’da alt sıralarda kalan Melda Onur gözüküyor.

YAŞ ORTALAMASI GENÇLEŞTİ: Medya görünürlüğü ve CHP kamuoyunda bilinirlik de önseçim sonuçlarında etkili oldu. Önseçim ile listelere giren milletvekili adaylarının yaş ortalaması geçmişe kıyasla daha gençleşirken, 25-35 yaş aralığındaki isimlerden önseçimi kazananların sayısı ise oldukça az.