Galata Kulesi'nin günümüze ulaşan küçük kardeşlerinin biri tehlike altında diğeri ise korunaklı
İstanbul'un kendine özgü siluetinde önemli bir yer tutan Galata Kulesi'nin bilinmeyen iki kardeşinden biri çökme tehlikesi ile karşı karşıya. Diğer kule ise Özel Fransız Saint Benoit Lisesi'nin bahçesinde olduğu için korunuyor. Habertürk editörü Mehmet Şimşek'in bu haftaki 'Güzergâh'ı Galata Kulesi'nin bilinmeyen kardeşleri oldu...
İstanbul tarihinin 'kâbusu' olarak görülen olaylardan Latin istilası (1204) sonrasında Galata'ya gelen Cenevizliler 1303-1352 yılları arasında bölgeye yerleşti. Ancak Venediklilerin gözünü bölgeye çevirmesinden dolayı etraf muhkem surlarla çevrildi. İnşa edilen tarihi surlardan günümüze sadece üç tane kule kaldı. Onlardan biri Galata Kulesi, ikincisi Galata Surları'ndan biri olan Harup Kapı ve üçüncü ve son olanı Lüleci Hendek Caddesi'ni kesen Revani Sokak'ta bulunan ve Fransız Saint Benoit Lisesi'nin bahçesinde bulunuyor.
GALATA SURLARINDAN GÜNÜMÜZE ÇOK AZ BİR YAPI KALDI
Günümüzde pekaz kişininvarlığından haberdar olduğu bu ‘küçük kardeşler’den söz etmeden önce İstanbul siluetine damga vuran Galata Kulesi’nin tarihini hatırlamakta fayda var. 1348'de inşa edilen yapı o dönem İsa Kulesi adıyla anılıyor. Cenevizliler, Bizanslılardan aldıkları koloni alanını zamanla genişletip, bölgeyi Galata Kulesi'ne nazaran daha küçük burç ve hisarları birbiriyle bağlantılı iç surlarla çevreleyerek bir hinterland oluşturmuşlardı.
Galata Kulesi, üçgen şeklinde tarif edilebilecek bu alanınen kuzey ucuna dikilmişti. Matrakçı Nasuh'un çizdiği Galata tasvirlerine göz atıldığında, Ceneviz kolonisinin o bölgede nasıl konumlandığınadair iyi bir fikir edinilir. Zamaniçerisinde Ceneviz surlarındangünümüze ancak Galata Kulesi ve birkaç küçük kalıntı ulaşabildi.
YIKIMLARIN ORTAYA ÇIKARDIĞI KULEDE YIKIM TEHLİKESİ
Galata Kulesi'nden biraz aşağıda bulunan bir diğer Ceneviz kulesi (bazı kaynaklarda Harup Kapı/Yanık Kapı olarak geçmekte) Şair Ziya Paşa Caddesi’nde. Görünür olmasını uzun yıllar kendisini hapseden eski binanın yıkılmasına borçlu. Yapı, ancak 1980'li yılların ikinci yarısında ortaya çıkabildi. Uzun zaman evsiz-barksızlara mekânolan yapının80'li yıllardan önce kötü işler için kullanıldığı biliniyor. Şimdilerde ön tarafı demirliklerle kapalı tutularak korunan yapının yeni sahibi sokak köpekleri. Kulenin hemen arkasındaki Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi'nin(L'église Saint Pierre et Saint Paul) ile çankulesisırtını Ceneviz kalıntısına adeta yaslamış durumda.
DİĞER SESSİZ KARDEŞ OKULUN BAHÇESİNDE KORUNAKLI
Galata Kulesi’nin bir diğer “sessiz kardeşi” de Lüleci Hendek Caddesi’nden Galatasaray yönüne doğru yapılacak kısa bir yürüyüşün ardından ilk sağda bulunan Revani Sokak'ın kestiği köşede bulunuyor. Okula ait bölgenin kapısının ardından yükselen yapı, St. Benoit Lisesi'nin içinde, külahı kalmamış Ceneviz dönemi surlarından kalma bir başka kule.
Mevcut haliyle okulun bahçesinde kaldığı için nispeten korunmuş olsa da Şair Ziya Paşa Sokağı’ndaki kuleylebenzer kaderi paylaşmış. Bunu nereden mi biliyoruz? Sanat tarihçisi, ansiklopedi yazarı ve ressam Celal Esad Arseven, yaklaşık 100 sene önce kaleme aldığı 'Galata Binaları' adlıkitabında şu notu düşmüş: "St.Benoit’nın arka cihetine gelenkule el-ân mevcûd ise de üzerinebina yapılarak oda haline ifrğ (başka bir biçime çevrilmiş) olunmuştur”.
NASIL GİDİLİR?
Galata'da bulunan Ceneviz kulelerine ulaşmak için birçok seçenek mevcut. Hava müsait ise Taksim'den İstiklal Caddesi boyunca yürüyerek Tünel Meydanı'na gelinebilir. Ayrıca metro hattı kullanılarak, Şişhane durağında inilip, İstiklal Caddesi yönünden Galata Kulesi'ne ulaşılabilir. Galata Kulesi'nin sol taraftan Şahkulu Caddesi boyunca yürüyerek Galata Kulesi'ne ulaşılabilir. Galata Kulesi'nin hemen aşağısında bulunan Şair Ziya Paşa Sokak'tan bir 100 metre sonra sol tarafta kulelerden ilki görülebilir. daha sonra tekrar Galata Kulesi'ne geri dönülüp, bu kez de kulenin güney kısmına doğru inerek Lüleci Hendek Caddesi'ni takip ederek sağ tarafta bulunan Saint Boneit lisesinin bitiminde başlayan Revani Sokak'a denk düşen ikinci kule görülebilir.
HER ZEVKE VE HER BÜTÇEYE UYGUN YEME-İÇME MEKÂNLARI
Galata Kulesi'ne gelmişken etrafta bulunan ve her damağa hitap eden küçük esnaf lokantalarında karnınızı doyurabilir, çevredeki çay bahçelerinde yorgunluk giderebilirsiniz. Ve hepsinden önemlisi vakit müsaitse Galata Kulesi'ne çıkalarak eşsiz İstanbul panoraması seyredilebilir. Galata Kulesi'ne özel işletmede olduğu için ücretli olarak gezilebiliyor.