ABD ile müzakerelerin perde arkası: Fırat'ın doğusuna İdlib modeli
Suriye'nin kuzeyinde ABD ile ön mutabakata varılan Müşterek Harekat Merkezi ve güvenli bölge uygulamasında detaylara ilişkin görüşmeler ve müzakereler devam ediyor. Türkiye, Fırat'ın doğusunda kalan bölgede İdlib modelini uygulamayı hedefliyor. Bölgeye asker sokulduktan sonra aşama aşama terörden arındırma stratejisi izlenecek. Habertürk Ankara Temsilcisi Bülent Aydemir'in yazısı...
Türkiye ile ABD arasında Suriye'de Fırat'ın doğusu için varılan mutabakatın detaylarına ilişkin müzakereler sürüyor. Güvenli bölgenin derinliği ve terör örgütü PKK/YPG'nin bölgeden çıkarılmasına yönelik soru işaretleri olsa da Türkiye mücadeleyi sürdürme konusunda kararlı olduğu kadar ABD'nin sergileyeceği tavır, sözlerini tutup tutmayacağı konusunda da temkinli...
Türkiye 35-40 kilometre derinliğe kadar terörden arındırılmış güvenli bölge tezinden vazgeçmiş değil ancak henüz bunun şartları oluşmadı. Mutabakatta, YPG'nin ağır silahlarının toplanmasına yönelik bir madde yok. Şehir merkezlerinde bulunan SDG'lilerin çıkarılması ve TSK'nın kent merkezlerine müdahalesi şu aşamada öngörülmüyor. Süreç o kadar titiz yürütülüyor ki PKK/YPG'yi meşrulaştıracak, terör örgütünü bölgede kalıcı hale getirecek ve Türkiye ile terör örgütünü yan yana getirecek bir hamleden ısrarla kaçınılıyor.
Halihazırda uygulanan plan, ABD tarafından çizilmiş bir güvenli bölge planı gibi görünse de Akçakale-Suruç arasından Suriye'ye girecek olan Türk Silahlı Kuvvetleri, sınır hattı boyunca farklı noktalarda cepler oluşturmayı planlıyor. Rusya ile yürürlüğe sokulan İdlib modeli, Fırat'ın doğusu için de planlanıyor. Mehmetçik oraya girdikten sonra adım adım, aşama aşama, terör örgütünü güneye doğru püskürtecek. Türk askerinin bulunduğu hat ile terör örgütü arasına ise bölgedeki Arap unsurlar ve aşiretler yerleştirilecek. Planın özü bu... Burada M4 otobanını kimin kontrol edeceği hayati derecede kritik. Bir başka nokta da ABD'nin kontrolünde olan hava sahasının kullanımı. Şu anda sadece silahsız İHA'lar istihbari görev yapabiliyor. Hava sahası Türkiye'ye açılmış değil. Türkiye, bölgeye karadan asker soktuktan sonra işin diğer kısmının müzakerelerle çözüleceğini hesaplıyor.
Hedeflerden biri de Mehmetçik ile ABD askerinin karşı karşıya gelmemesi; Türk askeri bölgeye girdikten sonra ABD'nin kontrolünde terör örgütünün mukavemetiyle karşılaşmaması.
İNANDIRICILIK TESTİ
Yetkililere, bu planın Türkiye'nin başlangıçtaki tezlerinden uzak olduğunu, bazı noktalarda esneme sağlandığını hatırlattığımızda şu yanıtı alıyoruz:
"Zaman lazım. ABD, geçmişte olduğu gibi oyalama taktiği uygulayamaz. Süreci izleyeceğiz. ABD, terör örgütüyle ilgili sözlerini tutmazsa biz girip dağıtırız. Aksi durumda Türk kamuoyu nezdinde inandırıcılığımızı kaybederiz."
ABD ile varılan bu mutabakat ilginç bir şekilde; Milli Savunma Bakanlığı ile Pentagon arasında sağlandı; ardından Dışişleri bakanlıkları planın detaylarını çalıştı. Askeri bölümünde yetkili ABD Avrupa Kuvvetler Komutanlığı (USEUCOM) ancak sahadaki uygulayıcı Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM). Burası biraz karışık...
KARARLILIK TESTİ
Türkiye, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarıyla sağladığı saha başarısını Fırat'ın doğusuna asker sokarak taçlandırmak istiyor. "Mesele orada asker bulundurmak, arkası gelir" yaklaşımı var. Çünkü sahadaki diğer güçler de boş durmuyor. Rusya ile ABD Suriye'yi Fırat'ın doğusu-batısı şeklinde paylaşmış. ABD, PKK'yı kullanıyor; Rusya da PKK'yı, ABD'nin tekeline bırakmak istemiyor. Türkiye bölgedeki askeri varlığı ile bu tekere çomak sokmuş olacak. ABD'nin Suriye-Irak sınırına yeni üsler kurduğunu biliyoruz. Masada konuşmak için sahada bilek güreşi yapmak gerekiyor. Herkes birbirini gücü oranında test ediyor. Türkiye için de kararlılık testi bu...
