Tristör nedir, nasıl ölçülür ve ne işe yarar? Tristör çalışma prensibi
Tristör, anahtar olarak kullanılan bir yarı iletkendir. Düşük değerleri tolere edebilen diğer yarı iletkenlerin aksine, akımın yanı sıra büyük miktarda voltajı da işleyebilir. Anahtarlama üretmek için çeşitli elemanlardan oluşur ve çalışma sıcaklığına bağlı olarak farklı malzemelerden yapılabilir, ayrıca yalıtkan veya iletken görevi görür. Peki detaylı olarak bakacak olursak tristör nedir ve tristör nasıl ölçülür?
Tristör, elektrik akımını yalnızca bir yönde (diyot gibi) ileten ve bu yönde iletmek için küçük bir elektrik akımı ile etkinleştirilmesi gereken (bir transistör gibi) elektronik bir bileşendir. Elektriksel olarak etkinleştirilen (açılan veya kapanan) bir anahtar olduğunu söyleyebiliriz. Fakat transistörden farklı olarak büyük çıkış afkımları (büyük güçler) ile kullanılabilir. Tristör sembolü ise Silicon Controlled Rectifier ifadesinin kısaltması olarak bilinir.
Tristör Çeşitleri
Farklı tristör çeşitleri bulunmaktadır. her birinin farklı özellikleri, özellikleri, avantajları ve dezavantajları vardır.
Tristör Nasıl Çalışır?
Bir anahtar olarak işlev gören tristör çalışma prensibinin görevi; elektrik akımını kesmek, izin vermek veya iletmektir. Tristörler, anot, katot ve kapı veya daha iyi bilinen "kapı" olmak üzere 3 terminalden oluşur. Çalışması bir röle veya mekanik anahtara benzer, çünkü kapı terminaline bir akım uyguladığınızda etkinleştirilir ve elektriği geçirme özelliği kazanır. Tristör, elektronik terimler dışında mekanik bir anahtarın eşdeğeridir. Bu nedenle elektrik akımının geçmesine izin verebilir veya geçişini engelleyebilir. Kontrol terminalinde anlık bir darbe (elektrik darbesi) aldığında tristör devreye girer ve gerilim kaynağı kesildiğinde yani kapatıldığında elektrik devresini açar.
Tristör bir kez etkinleştirildiğinde, akımı G pininden veya kapısından kessek bile aktif kalır (anahtar kapalı). Tristörün anot ve katodu arasında akımın geçmesini durdurmak istiyorsak, tek yol doğru akımı bir şekilde kesmektir. Akımın olması için de bir voltaja ihtiyaç duyulur, bu durumda "Tetikleme Gerilimi" ortaya çıkacaktır. Bu nedenle tristör sağlamlık kontrolü için birtakım noktalara dikkat etmek gerekir. Çünkü tristörün bir başka özelliği de şudur: Açma voltajı veya akımı sabit değilse, açma akımı (G = Ig başına akım) ne kadar yüksek olursa, Vr açma veya arıza voltajı o kadar düşük olur. Her tristör tipinin maksimum kapasiteye sahip olduğu dikkate alınmalı, bu nedenle içinde bulunduğu devrelere zarar vermemek için söz konusu aralıklarda çalıştırılmalıdır. Peki gerekli veriler için tristör nasıl ölçülür?
Tristör Nasıl Ölçülür?
G kapısına küçük bir akım geldiğinde, tristör devreye girer (anot ve katot arasındaki kapalı anahtar) ve anot ile katot arasında doğru akım denilen bir akım geçmeye başlar. G kapısına hiçbir akım ulaşmadığı sürece anot ve katot (açık anahtar) arasında akım olmayacaktır. Bu anlamda ölçümü yapmanın en doğru yolu, elektronik cihaz ve devre ölçüm aleti olan Avometre kullanmaktır.
