Sarı nokta hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mı?
Makula dejenerasyonu olarak da bilinen sarı nokta hastalığı, özellikle 50 yaş ve üzerinde sık olarak görülmekle beraber merkezi görme kaybının en önemli nedenidir. Hastalığın en önemli sebebi genetiktir. Peki sarı nokta hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mıdır?
Çevrenizdeki objeleri ve renkleri soluk, çizgileri kırık, yazıları ise karışık ve dalgalı görüyorsanız sarı nokta hastası olabilirsiniz. Dünyada sarı nokta hastalığından etkilenen kişi sayısı yaklaşık 30 milyon olarak veriliyor. Peki sarı nokta hastalığı ya da makula dejenerasyonu nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi var mıdır? İşte yanıtı...
SARI NOKTA HASTALIĞI NEDİR?
Makula; sarı nokta da denilen ve keskin görmeden sorumlu retina tabakasının ortasında bulunan küçük bir alandır. 5 mm çapında olmasına rağmen merkezi görmeden sorumludur. Bu alanda, ışığı algılayan fotoreseptör hücreleri yoğun olarak bulunmaktadır. Yine bu alan detayların da görülmesini sağlar. Örneğin; iğneden iplik geçirmek ya da okumak gibi işler makula sayesinde gerçekleşir. Makula iyi çalışmadığı zaman bakılan alan bulanık ve karanlık gözlenir. Makula dejenerasyonu yani sarı nokta hastalığında, yanlardan (periferal) görme bozulmaz fakat merkezdeki (santral) görme bozulur. Örnek vermek gerekirse, kişi duvarda bir saatin varlığını görebilir, fakat saatin kaçı gösterdiğini bilemez. Makula dejenerasyonu tamamen körlükle sonuçlanmaz. Bu hastalar evde kendi işlerini görebilirler ancak tek başına sokağa pek çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, televizyon izleyemez ve araba kullanamazlar. Makula dejenerasyonu ilerleyici bir hastalıktır.
Sarı nokta hastalığı (Makula dejenerasyonu) kuru (eksudatif olmayan) ve yaş (eksudatif) olarak iki şekilde sınıflandırılır.Tanı konulan olguların %80’ikuru tip sarı nokta hastalığını oluştursa da, yaş tip sarı nokta hastalığı olguları bu hastalıkla ilişkili ciddi görme kayıplarının %80’inden sorumludur.
1. YAŞ TİP SARI NOKTA HASTALIĞI
Yaş tip sarı nokta hastalığı, gözün arka tarafındaki kan damarlarının anormal gelişimiyle meydana gelir. Retina tabakası altında oluşan yeni damar yumağı retina tabakasında ödem ve kanamaya neden olur, bir başka deyişle bu kan damarları kan ve sıvı sızıntısına neden olabilir ve merkezi görmenizde kayıp ile sonuçlanabilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı, bir fotoğrafa bakarken ya da otobüsün numarasını okurken olduğu gibi hem yakın hem de uzağı görebilme yetinizi etkileyebilir. Yaş tip sarı nokta hastalığı daha nadir görülmekle birlikte, daha sık ciddi görme kaybına neden olur. Batı dünyasında 50 yaşın üzerindeki kişilerde ciddi görme kaybının başlıca nedenidir.
Belirtileri
En belirgin ve ilk belirtisi çarpık görmedir. Bunun dışında,
2. KURU TİP SARI NOKTA HASTALIĞI
Kuru Tip Sarı Nokta, hastalığın en sık görülen formudur. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı'nda retinada kısmen incelme ve dejenerasyon başlayabilir. Bu durum da yavaş ancak ilerleyici görme bozukluğumeydana gelir. Neden olduğu etkileri düzeltebilecek bir tedavi mevcut olmamakla birlikte, çalışmalarda vitaminler, mineraller ve antioksidanların hastalığın gelişimini yavaşlatabildiği gösterilmiştir. Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığı, fark edilmeksizin ilerleyebilir. Bu nedenle göz hastalıkları uzmanını en az yılda bir kez ziyaret etmeniz çok önemlidir.
Belirtileri
SARI NOKTA HASTALIĞININ RİSK FAKTÖRLERİ
Sarı benek hastalığı ilerleyip ciddi görme kaybı yaşayan bireyler zamanla depresyon ya da sosyal izolasyon tehdidi altına girebilirler. Bunun haricinde bazı hastalarda Charles Bonnet sendromu denen görsel halüsinasyonlar deneyimlenebilir. Buradaki halüsinasyonlar psikolojik bir rahatsızlıktan kaynaklanmaz. Halüsinasyonlar, ışık görme şeklinde fotopsiler, geometrik şekiller, desenler, yüzler, insan, hayvan, manzara, taşıt araçları, binalar, liliputian (parmak insan) görüntüler şeklinde olabilir. Bu halüsinasyonlar hastanın bilinci açık iken ve kontrolü dışında gelişir. Bulanık görüntünün üzerinden halüsinasyonlar görülür ve ikisi birbirinden ayrılabilir.
SARI NOKTA HASTALIĞI TEDAVİSİ
10 yıl öncesine kadar yaş tipteki sarı nokta hastalığında hastalarda bulunan anormal damar ya da kılcal damar büyümeleri lazer ile tedavi ediliyordu. Bununla birlikte, bu tedaviler en iyi ihtimalle hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyordu.
Son 10 yıl içerisinde geliştirilen vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri, yaş tipteki sarı nokta hastalarına büyük fayda sağladı. Göz içi enjeksiyonları ile hastaya uygulanan ilacın, yaş sarı nokta hastalarının hemen hemen hepsinde, görüşü stabilize ettiği gözlemlenmiştir. Bununla beraber, birçok hastanın görme keskinliğinde önemli bir iyileşme sağlamaktadır.
Kuru tip sarı nokta hastalığında göz içi ilaç enjeksiyonları uygulanmaz. Kuru tipteki sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bu bölgeyi besleyecek ve rejenerasyonunu sağlayacak diyet ve besin destekleri önerilir.
