En iyi 10 Disney yeniden çevrimi

9 - GÜZEL VE ÇİRKİN (2017)
(Beauty and the Beast)

Disney’in 1991’de gösterime giren animasyon müzikalinden esinlenen ve Alan Menken’in bestelerini yeniden kullanan film, Canavar’ın (Dan Stevens) lanetlendiği geceyle başlıyor. Kibirli ve genç prens, dış görünüme verdiği önem nedeniyle, bir cadı tarafından iki ayaklı, tüylü ve boynuzlu bir hayvana dönüştürülüyor. “Güzel”, yani Belle (Emma Watson) ise mekanik aletler yapan Maurice’in (Kevin Kline) kızı... Köyün en güzeli olduğu için kendisiyle evlenmeye can atan yakışıklı ve kibirli Gaston’a (Luke Evans) yüz vermiyor; çünkü Belle, iç güzelliğin değerini bilen olgun bir karakter. Sonsuz bir kışın hüküm sürdüğü şatosunda eşyalara dönüşmüş hizmetkârlarıyla birlikte yaşayan Canavar, lanetten yıllar sonra öfkeli bir hayvan gibi çıkıyor karşımıza. Ama Belle’e duyduğu aşkla birlikte içindeki iyilik daha çok görünür hale geliyor. Canavar’ın şatosundaki şamdan, dolap, çaydanlık gibi canlı eşyalar filmin en eğlenceli yanı. Ewan McGregor, Ian McKellen, Stanley Tucci ve Emma Thompson gibi usta oyuncuların dublajıyla hayat bulan lanetli hizmetkârlar, filme mizahi bir boyut katıyorlar.

8- MULAN (2020)

Çin folklorundan gelen ve kökü 6. yüzyıla kadar gittiği düşünülen bir halk şarkısından uyarlanan hikâye, yeni bir yorum ve farklı karakterlerle ele alınıyor. ‘Kadın savaşçı’ fikrini hiçbir şekilde kabullenemeyen bir toplumda geçiyor film… Star Wars’taki Güç’ü hatırlatan ‘Çi’ enerjisine sahip kadınlar cadı olarak görülüyor ve sosyal yaşamdan dışlanıyorlar. Mulan gibi Çi’ye sahip bir genç kızın yeteneklerini bastırıp gizlemesi ve evlenmesi gerekiyor. Mulan’ın (Yifei Liu), erkek kılığına girerek İmparator’un ordusuna katılmasının temel nedeni, babasının (Tzi Ma) yerine geçerek onun hayatını kurtarmak… Ama bir süre sonra, en az bir erkek kadar iyi bir savaşçı olduğunu kanıtlamaya ve cinsiyet ayrımcılığına karşı kendi kişiliğiyle var olmaya çalışıyor. ‘Mulan’, kadınların kendilerine biçilen sosyal rollerin dışına çıktıklarında ötekileştirilmeleri ve dışlanmalarının altını çizerken ayrımcılığa da eleştiri getirebilen bir film…

7 - ALICE HARİKALAR DİYARINDA (2010)
(Alice in Wonderland)

1951 yapımı filmde Alice, kırda oynarken tavşanın peşinden gider ve her şeyin çok başka olduğu bir dünyaya düşer. Tim Burton'ın Alice'i ise önce büyük bir şehir evinde çıkıyor karşımıza. Tavşanı yeniden takip etmesi içinse aradan yıllar geçmesi gerekiyor. Büyüyünce uçmayı unutan Peter Pan gibi, Alice'in de küçük bir çocukken gittiği dünyayı hatırlaması zaman alıyor. Usta yönetmen Burton sadece öyküden sapmıyor, metni kendine göre yorumlayıp yeniden yazıyor. Alice'in tavşan deliğinden girmesinin asıl nedeni, vereceği önemli bir karar öncesinde, kendi kendisiyle baş başa kalma ihtiyacı... Ama ‘harikalar diyarı'nda bir çocuk gibi pasif kalmıyor, iyilerin yanında kötülere karşı savaş veren, kendi kaderini elinde tutan aktif bir kahramana dönüşüyor. Sonra hayallerinde öğrendiğini gerçek hayatında uyguluyor. Yani, Tim Burton bir büyüme, yetişkinliğe geçiş öyküsü anlatıyor bize. Büyükler için basit, çocuklar içinse karanlık bir öykü bu. Üstelik Alis, Tim Burton'ın alıştığımız sıra dışı, karanlık genç kahramanlarına pek benzemiyor. Alice, vizyon sahibi, gözüpek bir girişimci...

6 - PETER PAN VE WENDY (2023)
(Peter Pan & Wendy)

Yönetmen David Lowery’nin Toby Halbrooks ile yazdığı senaryo, Disney’in 1953 tarihli animasyon filmi ‘Peter Pan’den ziyade J.M. Barrie’nin 1904 tarihli tiyatro oyunu ve 1911’de yayımlanan ‘Peter and Wendy’ adlı romanını temel alıyor. Buna karşılık, ‘aslına daha sadık’ bir uyarlamadan söz etmiyoruz. Tam aksine, hem ilk Disney filminden hem J.M. Barrie imzalı metinlerden hayli radikal kopuşlar görüyoruz. Wendy’nin ‘kahraman erkeğin esaretten kurtardığı kız’ konumunda kaldığı orijinal metinden hayli uzaklaştığımız yerler var filmde… Oyun ve romanda Wendy, maceraların içinde sorumluluk alarak gerçek hayattaki büyüme sürecine hazırlanır. Burada sadece kardeşlerine ve Kayıp Çocuklar’a ablalık yapmıyor. Karşı çıktığı ve liderliğini sorguladığı Peter Pan’in de kendisiyle yüzleşmesini sağlıyor. Daha ileri giderek hem Kayıp Çocuklar hem Peter Pan için Var Olmayan Ülke’nin anlamını ve işlevini sorguluyor. Ama orada da durmuyor; orijinal metnin ilgilenmediği Peter Pan ve Kaptan Kanca’nın nereden geldiği sorularının yanıtını arıyor; her ikisinin geçmiş öykülerini kurcalıyor.

5 - CHRISTOPHER ROBIN (2012)

Yatılı okula gitmeden önce Winnie başta olmak üzere çocukluk oyuncaklarıyla vedalaşırken tanıdığımız Christopher Robin’ın yetişkin hali (Ewan McGregor), rekabet nedeniyle işkolik olmak zorunda olan çağımız insanını temsil ediyor. Oyuncak ayı Winnie yıllar sonra, Robin'in ruhunu kurtarmak için geliyor aslında. Winnie sadece çocukluk yıllarının değil, bir çocuğun naif bakış açısının da temsilcisi... Bu yüzden Winnie, Robin'in bilinçdışından gelen imdat çağrısı gibi… Filmin bence en çarpıcı imgesi takım elbiseli bir adamın çocukluk oyuncaklarıyla Londra caddelerinde dolaşması... Film temalarını gayet iyi işliyor. Öykü ve senaryo, güçlü bir ana fikir etrafında şekilleniyor. Animasyon ve canlı çekimleri birleştirme açısından teknik olarak gayet iyi bir iş var ortada. Farklı türlerde çalışan Marc Forster'ın yönetmen olarak özenli bir iş çıkardığı kesin. “Christopher Robin” yetişkinlere ve çocuklara hitap ediyor ama mesaj daha çok yetişkinlere yönelik: Çocukluğunuzu unutmayın, ara sıra “hiçbir şey yapmama”nın keyfini çıkarın ve sevdiklerinizle birlikte tatile gitmeyi ihmal etmeyin, deniliyor.

4 - MALEFIZ (2014)
(Maleficent)

Disney'in 1959 yapımı “Uyuyan Güzel” (Sleeping Beauty) filminde Malefiz’in neden o kadar kötü kalpli bir karakter olduğu hakkında pek ipucu yoktur. Malefiz yeni filmde masum bir genç kız olarak çıkıyor karşımıza. Başta sürekli biçim değiştiren kargası Diaval olmak üzere birlikte yaşadığı periler, elfler ve tüm mahluklar en az onun kadar iyi kalpliler. Hatta o kadar iyiler ki, bir krala, bir lidere dahi ihtiyaçları yok. Hemen bitişiklerinde ise bu alternatif dünyadan korkan şiddet müptelası bir kral yaşıyor. Zaten bu kez tehdit edilen insanların değil, Malefiz’in dünyası... Öykü insanların ihanetine uğrayan Malefiz’in kendi içinde verdiği savaşla da ilgili. Hatta filmin asıl meselesinin Malefiz’in iyilikle kötülük arasındaki bu gidiş gelişleri olduğu söylenebilir. 55 yıl önceki “Uyuyan Güzel”le yeni filmin en çok benzeyen sahnesi, Malefiz’in saraya gelip yeni doğan prensesi lanetlediği bölüm. Ama bu kez Malefiz’i o noktaya getiren olayları, yani kötülüğün nedenlerini biliyoruz. Malefiz’in kendi koyduğu o lanetin ardından yaşayacağı değişim, zaten filmin ana fikrini de özetliyor… Öykünün en hoş yanı ise sürprizlerin yaşandığı “gerçek sevgi” öpücüğünde.

3 - CRUELLA (2021)

Disney, ‘101 Dalmaçyalı’ filmlerinin unutulmaz kötü kalpli karakteri Cruella De Vil’in kökenlerine dönüyor. Dodie Smith’in 1956 tarihli romanında karşımıza çıkan Cruella De Vil, yumuşak kürkleri için Dalmaçyalı cinsi yavru köpeklerin peşine düşen zengin bir kadındır. Filmde çocukken dahi kötülük ve zorbalık karşısında pes etmeyen, güçlü, iyi kalpli Estella’nın Cruella De Vil’e dönüşmesinin hikâyesini seyrediyoruz. Küçük Cruella okuldan atılması ve peşinden gelen trajik olayın ardından Londra’ya gelip bir yetim olarak çocuk hırsızlar çetesine katılıyor. Emma Stone’un bayrağı devraldığı gençlik yıllarında ise dönemin moda ikonu Barones’in (Emma Thompson) yanında çalışmaya başlıyor. Başlarda dikiş makinesinin başında daha sık gördüğümüz, emekçi yanıyla öne çıkan Estella, film ilerledikçe Barones’in marazi ve zengin üst sınıf dünyasına yaklaşıyor. Barones ve Estella/Cruella arasındaki moda rekabeti, filmin görsel tasarımının önemli bir parçası. Estella ‘punk’ı simgeliyor. Karanlık, agresif, anarşik, ‘kirli’ ama kişiliğini yansıtan samimi bir dünyası var. Barones ise samimiyetten uzak, sadece şıklığa odaklı, geçmişe hatırlatan ‘retro’ ve gösterişli bir tarza sahip.

2 - PETE VE EJDERHASI (2016)
(Pete’s Dragon)

Yönetmen David Lowery, Toby Halbrooks ile yazdığı senaryoda Disney’in 1977 tarihli filmine yeni bir yorum getirmesinin yanı sıra müzikal türünü de devre dışı bırakıyor. Ailesini trafik kazasında kaybeden 5 yaşındaki Pete (Oakes Fegley), ormanda yaşayan bir ejderha tarafından büyütülüyor. Pete, Elliot adını verdiği yeşil ejderhasıyla altı yıl boyunca insanlar onu keşfedene kadar uygarlıktan uzak mutlu bir yaşam sürüyor. Uygarlıkla tanıştığında, bazı insanların ormana zarar verdiğini, bazılarının da onlara engel olmaya çalıştığını görüyor. Babasının (Robert Redford) ejderha öyküleriyle büyüyen orman koruma görevlisi Grace de (Bryce Dallas Howard) öykünün öne çıkan karakterlerinden biri… Çevreci ve doğa dostu alt metinleriyle öne çıkan film, eleştirmenlerden aldığı yüksek notların yanı sıra gişelerde de başarılı bir sonuç almıştı.

1 - ORMAN ÇOCUĞU (2016)
(The Jungle Book)

Film hem Rudyard Kipling’in öyküsünden hem 1967 yapımı Disney animasyonundan esinleniyor. “Orman Çocuğu” masalsı filmlerin naif havasından ziyade fantezi aksiyon sinemasının hızlı kurgusu ve görkemli görselliğine sahip. Film, daha çok arkadaşlık ve takım duygusu gibi değerler üstünde yükselirken altan alta doğa – insan ilişkilerini de ele alıyor. Kurtlar tarafından büyütülen Mowgli (Neel Sethi), insan düşmanı zalim kaplan Shere Khan’dan kaçmaya çalışırken maymunların kralı Louie ile karşılaşıyor. Louie ondan “kırmızı çiçeği”, yani ateşi istiyor. Ateş, insanları hayvanlara karşı üstün kılan ve onları ayıran bir tür silahtan farksız. Mogwli’nin ormanda yaşarken ve Shere Khan’a karşı savaşırken insan olmanın avantajlarını nereye kadar ve nasıl kullanması gerektiğini sorgulayan bir öykü seyrediyoruz aslında... Mogwli küçük ve çelimsiz olmasına rağmen el becerisi ve zekâsıyla ormanda kendine üstünlük sağlayabiliyor. Ama film, insanın üstünlüğünden ziyade canlıların doğadaki uyumlu birlikteliğine vurgu yapıyor. Yönetmen Jon Favreau, her şeyin kamerayla bire bir canlı çekildiği izlenimini veren gerçekçi bir dünya getiriyor önümüze. Favreau bu gerçekçiliğe bilgisayar kökenli grafik görüntülerle canlı çekimleri bir araya getirdiği karma bir teknikle ulaşıyor.