2018'de dünya borsaları 17.7 trilyon dolar eridi
Dünya borsalarının toplam değeri 2018'de 87.3 trilyon dolardan 69.5 trilyon dolara geriledi. 17.7 trilyon dolarlık erime neredeyse 19.3 trilyon dolar olan ABD'nin milli gelirine eşit. Başta dünya ekonomik büyümesinin yavaşlaması, küresel ticaret savaşları ve Brexit endişeleri dünyanın en büyük 10 borsasını 7.7 trilyon dolar ertti. Dolar bazında hesaplandığında oran olarak en büyük kayıp yüzde 54 ile Arjantin'da olurken Borsa İstanbul dünya üçüncüsü oldu. Rahim Ak'ın analizi
ABONE OL
Dünya borsaları 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'nin milli geliri kadar eridi. ABD'nin toplam yıllık geliri (Gayri safi milli hasıla) 19.3 trilyon dolar düzeyinde. 2018'e 87.3 trilyon dolarlık bir değer ile başlayan dünya borsaları dün itibariyle 69.5 trilyon dolarla kapandı. Bu borsaların 2018'de 17.7 trilyon dolarlık kaybı olduğunu ortaya koydu.Tüm borsalar içinde miktar olarak en büyük kayıp yıllık yüzde 8 düşmesine rağmen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) borsalarında yaşandı. ABD borsaları 2018'e 32,1 trilyon dolarlık bir varlık ile başlarken özellikle aralık ayında ABD Merkez Bankası FED'in aldığı kararı piyasaların beğenmemesi sonucu yüzde 15 geriledi. Böylece yıl genelinde artıda olmasına rağmen yılı düşüşle kapattı. Yıllık değer kaybı da 2 trilyon 570 milyar dolar gibi rekor düzeye ulaştı. Tabii kaybın miktar olarak bu kadar büyük çıkmasında ABD borsalarının değerinin çok büyük olmasının etkisi oldu. İkinci büyük kayıp 1.8 trilyon dolar ile Çin borsalarında yapandı. 2018 boyunca yüzde 21 düşen Çin borsaları 1.8 trilyon dolar eridi. Bu iki ülkenin ticaret savaşları ile gündeme geldiğini ve Çin'in büyümesindeki yavaşlamanın dünya ekonomisine ilişkin ana endişe kaynağı olduğunu unutmamak gerekiyor. Üçüncü büyük kayıp ise Brexit ile yıl boyu gündümde olan İngiltere borsasında meydana geldi. İngiltere'de borsalar 786 milyar dolar geriledi.
TİCARET SAVAŞLARI VE BREXİT
Borsaların bu önemli düşüşünde etkili olan birinci neden dünya ekonomik büyümesindaki yavaşlama oldu. Bunun yanı sıra ABD Başkanı Donalt Trump'ın başkan seçilmeden önce ve seçildikten sonra ticaret savaşlarına kapı aralayan tavrı piyasaları endişelendirdi. Uzakdoğu ülkelerinden gelen düşük büyüme rakamları ve küresel büyüme endişelerine Avrupa'da İngiltere'nin birlikten çıkış süreci olan Brexit ve İtalya'nın birlik ile bütçe açığı konusunda anlaşamaması eklendi. Avrupa ülkelerinin büyümeleri de küresel ekonomik büyümenin yavaşladığına dair yatırımcı görüşlerini güçelendirdi. Yılın son ayında ABD Merkez Bankası FED'in piyasaların istediği kadar güvercin karar almaması ve Trump'ın FED Başkanı Jerome Powell'i görevden alma girişimi olduğu haberleri ile daha önce görülmemiş sert satışlar gerçekleşti. ABD'nin 10 yılda bir yaşadığı krizlerde 2008'in ardından 10 yıl geçmiş olması da endişeleri artırdı.
BORSA İSTANBUL ÜÇÜNCÜ OLDU
Oransal olarak dünya borsalarının ortalama dolar bazında değer kaybı yüzde 11.2 oldu. En büyük değer kaybı doların da değer kazanması nedeniyle gelişmekte olan ülke borsalarında gerçekleşti. Arjantin borsası yüzde 54, Botsvana borsası 44 düştü. Borsa İstanbul'daki düşüş de dolar/TL'nin yıla başladığı 3.78 düzeyinden 5.30'e yükselmesi sonucu yüzde 43'ü buldu.Avrupa borsaları yıl genelinde ortalama yüzde 17 düşerken Belçika ve Avusturya borsalarında değer kaybı yüzde 30'u buldu. Tüm gelişmekte olan ülke borsalarındaki ortalama kayıp yüzde 16.5 düziyinde gerçekleşti. Çin borsalarında kayıp yüzde 28 ile dikkat çekti.