Klinik psikoloji, bireylerin yaşamış olduğu zihinsel, duygusal, biyolojik, psikolojik, sosyal ve davranışsal uyumsuzlukları, yetersizlikleri ve rahatsızlıkları açıklamaya, yordamaya ve hafifletmeye yönelik araştırmalar yapan, tedavi yöntemleri geliştirerek uygulayan ve bu konuda eğitimler veren psikoloji alt alanıdır. Bu alanda uzmanlaşmış olan meslek grubuna ise klinik psikolog denilmektedir.
Klinik psikoloji alanında psikolojik rahatsızlık ve işlevsizliklerin tanımlanması, sınıflandırılması, tanı kriterlerinin belirlenmesi, seyir süreçlerinin yordanması, altta yatan nedensel (etiyolojik) faktörlerin anlaşılması, uygun tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi sürecinde psikolojinin bilimsel ilke, kuram ve uygulamaları bir araya getirilerek elde edilen bütünleştirilmiş bilginin kullanıldığı birçok faaliyet yürütülür. Değerlendirme, tedavi, araştırma, öğretme ve danışmanlık en sık yürütülen faaliyetlerdir. Değerlendirme bireylerin davranışları, problemleri, yetenekleri, kişilik özellikleri, zihinsel ve entelektüel işlevselliği hakkında bilgi toplamayı içerir. Değerlendirmeden elde edilen bilgiler bireylerin sergilemiş olduğu problemli davranışlar ya da yaşamış oldukları sıkıntının tanısının konulması, uygun tedavi yönteminin seçilmesi, tedavi sürecinde bireyin göstermiş olduğu gelişimin değerlendirilmesi başta olmak üzere birçok farklı amaca yönelik olarak kullanılabilir. Değerlendirme sürecinde psikolojik testler, görüşmeler ve gözlemler olmak üzere farklı değerlendirme araçları kullanabilir. Tedavi/müdahale faaliyetleri kapsamında klinik psikologlar, insanların yaşadıkları zorlanmaların nedenlerini daha iyi anlamalarına ve çözmelerine yardımcı olacak çoğunlukla psikoterapileri içeren tedavi yöntemleri geliştirerek uygularlar. Sorun ortaya çıktıktan sonra işletilecek müdahale çalışmalarına ek olarak sorunun daha ortaya çıkmasını ya da şiddetlenmesini önlemeye yönelik müdahaleleri ve rehabilitasyon çalışmalarını planlamak da klinik psikolojinin temel ilgi alanlarındandır. Eğitim ve öğretim faaliyeti içinde klinik psikoloji alanındaki birçok uzman tam ya da yarı zamanlı akademik pozisyonlarda rol alarak lisans ya da lisansüstü düzeyde dersler verebilmekte, lisansüstü düzeyde öğrencilere psikoterapi ya da araştırma süpervizyonu da sağlayabilmektedir. Danışmanlık faaliyetleri uzman kişinin diğer kurum ve kişilere bir konu ile ilgili görüş bildirmesini içermektedir. Özetle, klinik psikoloji psikolojik bozuklukları anlama, açıklama ve hafifletmeye yönelik araştırma, tedavi, öğretim ve danışmanlık hizmetleri yürütülen psikoloji alanıdır.
YAZAR
Müjgan İnözü Mermerkaya
