SOCAR "Master Planı" ne zaman açıklayacak?

Geçtiğimiz aylarda Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi’nin (SOCAR) halka açık Petkim’de bazı gelişmelere imza atacağını yazmıştım. Bu bilgiyi de SOCAR yetkilileri benimle paylaşmıştı ve tarih olarak Mayıs ayı işaret edilmişti. Mayıs ayının son günlerindeyiz ve henüz Petkim konusunda bir açıklama yapılmadı.

Bilindiği üzere SOCAR, Petkim’i özelleştirme idaresinden alıp, ihale şartnamesinde yer aldığı çerçevede sağlanan kolaylıklar ve motivasyonla Star Rafineri’yi kurdu. Hatta ülkemizde en büyük dış yatırıma imza attı. Ancak en büyük dış yatırım Star Rafinerisi sürekli olarak gündeme gelirken Petkim’de yatırımcıların merakla beklediği gelişmeler aynı tempoda gelişmedi. Hatta bazı fabrikalar “büyük duruş” adı altında faaliyet dışı kaldı.

İki kardeş ülke ilişkilerinin bu tarz yatırımlarla güçlü bir geleceği inşa edeceğine kalpten inan birisi olarak aksayan Petkim yatırımları konusunu gündeme getirdim. Söz verilip de henüz hizmete sokulmayan hatta ne gibi gelişmelerin olduğu hakkında yatırımcılara da bilgi verilmeyen yatırımlara işaret ettim. Petkim halka açık olduğu için değişen hisse yapısına ve yönetim kurulu üyelerinin durumuna da dikkat çektim.

Özellikle 1,5 yıldır “geçici duruş” veya “büyük duruş” ismi verilen yani çalıştırılmayan bazı Petkim fabrikalarının ne zaman hizmete gireceğini sordum. Bu “duruşların” fabrikaların yeniden faaliyete geçmesinde bir sıkıntıya sebep olup olmayacağını da hatırlattım.

Yazılarım üzerine SOCAR Türkiye İletişim ve Kamu İlişkileri Başkanı Mikayil Yusifov ile bir araya geldik. Petkim ve SOCAR yatırımlarını konuştuk. Yusifov, yakın zamanda önemli yatırım kararlarının söz konusu olacağını belirterek, hazırlıklar yapıldığını önümüzdeki aylarda kamuoyuyla paylaşılacağını ifade etti. Zaman olarak da Mayıs ayını işaret edip ilk olarak da beni bilgilendireceğini vurguladı. Güzel haberleri beklemeye devam ediyorum.

Ayrıca sadece Yusifov değil, SOCAR’ın Türkiye’de yeni yatırımlar yapmak için “Master Plan” çalışması yaptığını da SOCAR Türkiye CEO’su Elçin İbadov da kamuoyuna açıkladı.

Zaten her iki ismin açıklamasından anladığım şu olmuştu; “Aliağa Yarımadası Özel Endüstri Bölgesi’nde yatırımlar bir süreliğine durdurulmuş.” SOCAR’ın Star Rafinerisi de Petkim de Türkiye için çok önemli değerler. Yatırımlarla ve çalıştırılarak iki kardeş ülkeyi birbirine kenetleyebilirler. “Büyük duruş, geçici duruş” her ne isim altında olursa olsun Petkim gibi bir petrokimya tesisinin uzun süre faaliyet dışı kalması, bazı birimlerinin yeniden hizmete sokulmasında zorluklara işaret etmektedir. Bu duruma halka açık bir şirketin dikkat etmesi, yatırımcısını koruması, bilgilendirmesi icap eder.

SOCAR, 2008 yılında Petkim’in yüzde 51 hissesini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’ndan (ÖİB) aldı. 2018’de ise Star Rafineri hizmete girdi. Ama rafinerinin Petkim’in imkân ve motivasyonuyla inşa edildiği unutulmamalı. Bu sebeple Petkim’e gereken önem verilmelidir. Ayrıca Türkiye’deki ilgili kamu otoriteleri de Star’ın hizmete girdiği yıl SOCAR’a bir jest yaparak o alanı “Özel Endüstri Bölgesi” ilan ettiler. Diğer ifadeyle SOCAR’ı teşvik ettiler, desteklediler. Ama benzer teveccüh henüz SOCAR’dan gelmiş değil. Bu sebeple “Master Plan” ve içeriği merak konusu!

Aslında Star Rafineri hizmete girdikten sonra bazı petrokimya yatırımı girişimleri oldu, ama girişimle kaldı. Mesela SOCAR-BP ortaklığıyla petrokimya kompleksi kurulacağı açıklandı. Sonra bu yatırım iptal edildi. CEO Elçin İbadov, Türkiye’de petrokimya alanında yeni yatırım alternatiflerinin değerlendirildiğinin altını çizdi ve “Master Plan” üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Bu sebeple İbadov’dan veya SOCAR’dan gelecek müjdeli haberleri bekliyorum.

Türkiye’nin alanındaki tek stratejik varlığı Petkim ve Star Rafineri iyi incelendiğinde çok değerli, eşsiz yatırımlar olduğu anlaşacaktır. Onun için SOCAR’dan gelecek “Master Plan” ve içeriğini çok merak ediyorum. Petkim’in geleceğinin ne olacağını ve ne tür yeni yatırımlar yapılacağını öğrenmemiz için sanırım az bir zaman kaldı.

Daha önce de vurguladığım üzere Türkiye’nin petrokimya ürünlerinde yerli üretimi yüzde 10’un altına düştü. Ülkemizde iki rafineri var; Tüpraş ve Star. Bu iki grubun bu alana daha fazla yatırım yapmaları gerekir. Fakat nasıl bir iklim bekliyorlar, neden uzak duruyorlar bilmiyorum. Bakalım SOCAR’ın “Master Planı” ile neler değişecek, ne tür yatırım haberleri verilecek?