Neodimyum nedir, nerelerde kullanılır? Neodimyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri
Dünyada bilinen en mıknatısların yapımında neodiyum veya neodim elementi kullanılmaktadır. Element nadir toprak elementleri arasında yer almasına karşılık doğada nadir olarak bulunmamaktadır. Neodimyum nedir, nerelerde kullanılır? Neodimyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.
Elementle ile yapılan mıknatıslar en güçlü mıknatıslar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendi ağırlığının tam bin katı ağırlığı kaldırabilmektedirler. Bu nedenle piyasadaki en kaliteli mıknatıslar olarak bilinmektedir. Neodimyum nedir? Nerelerde kullanılır? Neodimyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.
Neodimyum Nedir?
Adını Yunancada “yeni ikiz” anlamını taşıyan "neos didymos" ifadesinden alan element, gümüşi beyaz renkte bir metaldir. Kimyasal olarak reaktiftir. Normal bir havada hızla oksitlenir; yüzeyinde oksit tabakası oluşur. Yumuşak, dövülebilir bir metal olan element, kolayca kesilip şekillenebilir. Doğada saf olarak yer almaz. Nadir toprak elementi olmasına karşılık doğada yaygın olarak bulunmaktadır. Nadir toprak elementleri arasında seryumdan sonra en fazla bulunan ikinci elementtir. Genel olarak monazit ve bastnatsite minerallerinde %10 ile %20 arasında neodim bulunmaktadır. Mischmetal, %18'e kadar Neodim içermektedir.
Neodimyum Nerelerde Kullanılır?
Neodimin, praseodim ile birlikte didimiyum camların bir bileşeni olarak karşımıza çıkmaktadır. En yaygın ticari kullanımını ise cam ve mıknatıslar oluşturur. Kimi gözlüklerde oldukça önemli bir katkı maddesidir. Neodim katkılı kristaller, yüksek güçlü kızılötesi yeşil lazer ışınları üretmektedir. Bu lazerler, göz ve kozmetik cerrahide ve deri kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Cama mor, kızıl ve gri renk vermek için kullanılmaktadır. Neodim camlar, astronomik çalışmalarda, spektral çizgilerin kalibrasyonunda keskin bantlar üretmek için tercih edilmektedir. Neodim ve samaryum karışımı, kayaç ve göktaşlarının yaşlarının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Lambalarda sarı renk tonlarını filtrelemek için element içeriğine yer verilir.
Neodimyum Simgesi
Elementin simgesi “Nd” harfleriyle ifade edilmektedir. 1885'te Viyana'da Karl Auer tarafından keşfedilen element, bilinen herhangi bir biyolojik rolü yoktur. Orta düzeyde toksiktir ve gözleri tahriş edebilir.
Neodimyum Sembolü
Neodim, doğada 5 kararlı izotopun karışımından oluşmaktadır. Bu izotoplar; Nd-142, Nd-143, Nd-145, Nd-146 ve Nd-148'dir. Nd-144 ve Nd-150 izotopları radyoaktiftir.
Neodimyum Periyodik Tablodaki Yeri
Periyodik tablonun 6. periyodunun lantanitler grubunda yer alan 4. element olarak karşımıza çıkan neodiyum elementinin atom numarası 60'dır. Bilinen en güçlü kalıcı mıknatıstır. Birkaç gramlık neodim mıknatıs, kendi ağırlığının bin katını kadar kaldırabilir. Bu olağandışı özelliğiyle beraber samaryum-kobalt alaşımı mıknatıslardan daha güçlü, daha ucuz ve daha hafiftir. Ancak bu üstünlüğü her açıdan sağladığını söyleyemeyiz. Düşük sıcaklıklarda paslanmaya eğilimli bir yapıya sahiptir. Hava koşullarında ortalama 5 ay içinde korozyona uğrar; bu neden samaryum-kobalt mıknatısları daha üstündür diyebiliriz.
Kuvvetli ve kalıcı mıknatısların yapımında kullanılan alaşımların önemli bir bileşimini neodimin oluşturmaktadır. Bu mıknatıslar; hoparlörler ve mikrofonlar, kulaklık, gitar sistemleri, elektrik motorları, sabit diskler gibi ürünlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Neodimyum Kullanım Alanları
Elementin bileşikleri ve alaşımlarının kullanıldığı bazı alanlar:
Neodim mıknatısların kullanıldığı bazı ürünler:
Neodimyum Özellikleri
