Koalisyon ve hükümet senaryoları (koalisyon nedir)
Rakamlar hangi koalisyon ve hükümet senaryolarına işaret ediyor?
Seçmenin seçimlerde hiç bir partiye, kendi milletvekili sayısıyla tek başına iktidar olma imkanı vermemesi halinde olası tüm hükümet senaryolarını kritik hale getirdi.
Peki kimse dışarıdan destek almadan tek başına iktidar olamazsa, kim kiminle hükümet kurabiliyor?
İşte seçmenin izin verdiği ve rakamların olası kıldığı tüm hükümet senaryoları
AKP AZINLIK HÜKÜMETİ SENARYOSU: AK Parti tek başına ve kendi milletvekili sayısı ile iktidar olamazsa, yine tek başına hükümet kurma ihtimali sadece diğer üç partiden destek alması halinde mümkün. Bu da bir AK Parti azınlık hükümeti anlamına geliyor. Eğer AK Parti 276 milletvekilinin altında kalırsa azınlık hükümeti kurabiliyor. Bu AK Parti cephesinde de düşünülmemiş bir olasılık olmasa gerek, ki seçim öncesinde ulaştırma eski Bakanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanı Binali Yıldırım tarafından dile getirilmişti.
AK PARTİ - MHP KOALİSYON HÜKÜMETİ SENARYOSU: Şu anda ikisi de tek başına iktidar olma imkanına sahip olmasa da AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin milletvekili sayıları, birlikte bir koalisyon hükümeti kurmaya ve TBMM'den güvenoyu almaya fazlasıyla yetiyor. Peki AK Parti bu senaryoya ne kadar yakın olabilir? Yapılan değerlendirmelere göre Başbakan Davutoğlu ve AK Partililer seçim kampanyası döneminde CHP ve HDP'ye karşı oldukça sert bir siyaset yürütürken MHP'ye karşı daha yumuşak bir siyaset yürütmüştü. Bazı değerlendirmelere göre bu yumuşak üslubun sebebi, AK Parti'nin hedeflediği milliyetçi oyların tepkisini çekmemek içindi. Fakat diğer bir senaryoya göre ise AK Parti'nin senaryoları arasında bu koalisyon da vardı.
AK Parti - HDP KOALİSYON HÜKÜMETİ SENARYOSU: Özellikle barış süreci üzerinden seçim öncesi üretilen senaryolar arasında en fazla üzerinde tartışılan senaryoların başında geliyordu bir AK Parti - HDP koalisyonu. Öte yandan HDP EŞ Başkanı Selahattin Demirtaş'ın bu konuyla ilgili açıklamaları AK Parti ile koalisyon yapmayacakları yönündeydi.
AK Parti - CHP KOALİSYON HÜKÜMETİ SENARYOSU: Meclis aritmetiği altında var olabilecek en güçlü koalisyon senaryosu olarak görünüyor. İki partinin de oyları hem hükümeti kurma hem de güvenoyu almak için fazla fazla yeterli. Fakat burada kritik soru AK Parti ve CHP taraflarının böyle bir hükümete nasıl tepki vereceği. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, bu konuda gelen bir soruyu seçim öncesinde kesin olarak "hayır" şeklinde yanıtlamıştı.
CHP-MHP- HDP KOALİSYON HÜKÜMETİ SENARYOSU: AK Parti'yie tek başına muhalefete çekecek olan bu koalisyon senaryosu aslında seçim sonuçlarını değerlendirenler tarafından sıklıkla yorumlanan bir senaryo. Matematiksel olarak üç partinin koalisyon kurması mümkün. Öte yandan MHP ve HDP'nin seçmen tabanları açısından bu koalisyonun gerçekleşme olasılığı çok büyük bir tartışma konusu.
CHP-MHP AZINLIK KOALİSYONU SENARYOSU: HDP'nin dışarıdan güvenoyu vereceği bir CHP-MHP azınlık hükümeti senaryosu. CHP ve MHP'nin milletvekili sayıları hükümet kurmaya ve güvenoyu almaya yetmiyor. Fakat HDP'nin güvenoyu bu iki partiyi çok güçlü bir hükümet olmasa da iktidar haline getirebiliyor.
BU ARİTMETİKTEN BAŞKANLIK SİSTEMİ ÇIKAR MI?
Seçim öncesinde AK Parti'nin seçim meydanlarında zaman zaman güçlü bir şekilde seslendirdiği başkanlık sistemi modelinin mevcut siyasi aritmetikle nasıl etkileneceği de en büyük merak konularından biri.
Önce bir hatırlayalım. Hangi parti başkanlık sistemi için ne demişti?
AK Parti: Başkanlık sistemini istiyor.
CHP: İstemiyor.
MHP: İstemiyor
HDP: İstemiyor.
Başkanlık sistemine geçilmesi ancak Anayasa değişikliği ile mümkün. Bir Anayasa değişikliğinin, yani özetle başkanlık sisteminin referanduma götürülebilmesi veya onaylanarak yürürlüğe girmesi için gereken oy sayısı ise 367.
Eğer CHP, MHP ve HDP'nin başkanlık sistemi konusundaki tavırları değişmezse başkanlık sistemi içing erekli Anayasa değişikliğinin TBMM'de kabul edilmesi mümkün görünmüyor.
