Trump giderayak dünyayı karıştırma peşinde

Donald Trump için yargı yolu—Pennsylvania’daki yüksek mahkemenin göreceği bir dava dışında—tamamen kapandı gibi. Seçimi kaybetse de dolaylı yollardan ikinci dönem de başkanlığı sürdürme ihtimali giderek daha da imkansızlaşıyor. Son hamlesi Joe Biden’ın kazandığı eyaletlerin Cumhuriyetçi yöneticilerini Beyaz Saray’a davet edip, resmi sonuçları farklı bildirmeleri yönünde baskı kurmak. Ama Michigan’dan saraya davetli Cumhuriyetçi bir yetkili böyle bir talebi kabul etmeyeceklerini açıkladı.

Peki ne yapıyor?

Giderayak ABD’de işleyen sistemi çökertmeye çalışıyor, bir anlamda kendisinden sonra geleceklere kaos hazırlıyor. Trump’ın zararı sadece yurtiçinde de değil, bir de dünyayı karıştırmaya çalışıyor.

Mike Pompeo’nun hiç kimsenin anlam veremediği, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkeler turu iki ay kala Trump yönetiminin dünyayı nasıl bir krize sürüklemeye çalıştığının örneği. Pompeo kendi kariyeri, 2024’teki olası adaylığı için de kullanıyor bu ziyareti kuşkusuz.

Ama tam da Trump yönetiminin İran’ı bombalamayı düşündüğü, topal ördek günlerinde bir sonraki yönetime savaş mirası bırakmayı hesap ettiği zamanda ABD Dışişleri Bakanı’nın bölgede gezmesini sadece gelecekti olası bir şahsi seçim yatırımı olarak yorumlamak imkansız.

BATI ŞERİA KARARININ ETKİSİ

Pompeo’nun uluslararası hukuku hiç sayarak Batı Şeria’yı ziyaret etmesi bir krizin başlangıcı. 1967’den beri ABD yönetimleri Batı Şeria ve Golan Tepeleri’ni işgal olarak kabul ediyor, oradaki İsrail yerleşimlerinin meşruiyetini reddediyor. 1995’te Oslo Anlaşması’ndan sonra Clinton yönetimi buralarda üretilen ürünlerde “Made in West Bank” ibaresinin yer almasını şart koştu. 2016’da Obama yönetimi yerleşimlerdeki ürünlerde “İsrail Malı” ifadesinin yer almasının cezaya tabi olacağını söyleyerek İsrail’in bölgedeki yayılmasına karşı diplomatik bir uyarı yaptı.

Pompeo şimdi buralardaki ürünlere “İsrail yapımı” denmesine izin veren ABD’nin fiilen Batı Şeria’yı ve İsrail yerleşimlerini tanıdığını gösteriyor. Amerikan basını Pompeo’nun Batı Şeria açıklamasından Beyaz Saray’ın haberi olup olmadığının henüz bilinmediğini yazdı. Ama daha önce Trump kabinesinden başkan bakanlar ve 2024 için adı geçen senatörlerin bu yönde bir talebi vardı; işin içinde hepsi var.

Bu krizle uğraşmak da Joe Biden’a kalacak sonuçta. Trump daha 20 Ocak’a kadar başka ne krizler bırakacak yeni yönetimin kucağına, göreceğiz.