Bir yerden başlamak gerekiyor...

Yerli otonun bataryasının yerliliği merak ediliyordu. Mevzu önceki gün açıklığa kavuştu. ‘Bunun neresi yerli?’ Diyenlere yine izahat gerekecek! Milli, yerli kavramları, özgün tasarım ve telif hakları gibi hususları anlatmak gerekecek.

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) tarafından geliştirilen otomobilin bataryasında Çinli Farasis’in imzası olacak. Ama Vestel’de aynı gün bisikletlerde kullanılacak yerli bataryayı Türk mühendisleriyle geliştirip, ürettiğini duyurdu. Ülkemiz adına güzel haber. Artık batarya üreten bir ülkeyiz.

Önümüzdeki yıllarda Vestel batarya çalışmalarını önemli bir noktaya taşıyacaktır. Bunun için zamana, sıkı çalışmaya, Ar-Ge’ye, araştırmaya ihtiyaç var. Yerli batarya için iyi bir yerden başlanmış. Sıfırdan tasarlayıp, üretip, yerli otomobile koymaya kalkacağınız bir ürün rekabetçi, verimli olmayacağından tercih de edilmez. Başladığınız yerde kalırsınız.

Şu an Türkiye’de üretilen çok sayıda platform aracın ilk zamanlarını, yerlilik oranlarını ve son geldikleri noktayı iyi biliyorum. Eğer otomobil, bisiklet, uçak, helikopter, deniz aracı, fabrikada kullanılan tezgahlar gibi platformları tasarlayıp, milli ve özgün olarak tüm telif haklarıyla kendinize ait olarak üretme cesaretini gösterirseniz, gerisi gelir.

Herhangi bir teknoloji mamulün, mali ve teknik açıdan değerli olan yüzde 20-25’lik kritik bileşenini, hatta yüzde 10’luk kısmını yapıp, gerisini dışarıya verebilirsiniz. Rakiplerinizle yarışabilmek için ürünün yüzde 90’nını Çin’de veya başka ülkede uygun maliyetlerle de yaptırabilirsiniz. Önemli olan tasarım ve fikri mülkiyet hakların sizin olmasıdır.

Tüm hakları kendinize ait platformlara her türlü ürünü koyma, kendi yaklaşımlarınızla teknoloji geliştirip, deneme şansınız olur. Savunma sanayinde üretilen bazı ürünlerin bileşenlerinin önemli kısmı yurtdışından gelirdi. Öyle ki bir ürünün bileşenleri bazen 7-8 ülkeden temin ediliyordu. Yerlilik oranı yüzde 25 olan ürünlerin günümüzde bazılarının yüzde yüzü ülkemizde, kendi tesislerimizde yapılıyor. Hatta daha önce ürün tedarik edilen bazı ülkelere ihracat bile yapılıyor.

Yerli otonun bataryasına veya önümüzdeki günlerde başka bölümlerinde yabancı şirketlerle yapılacak işbirliklerine de bu şekilde bakılmalı. Bu sebeple dünyanın önde gelen Li-Ion batarya üreticilerinden birisi olan Farasis ile TOGG işbirliğini eleştirmenin mantığı yok.

Genelde büyük platform araçlarının dünyada geniş pazarlara ulaşabilmesi için birçok ülkeden şirketlerle işbirliği yapılır. Yani günümüz şartlarında tüm ürünlerin tek fabrikadan çıkması gibi bir durum da söz konusu değil.

İlginçtir, bizde bir şey yapılacağı açıklandığında, bir yıl sonra ürünün önümüzde olacağını sananlar çok oluyor. Bilime, tecrübeye, Ar-Ge’ye, teknoloji geliştirmeye bu kadar yüzeysel bakılırsa, “TOGG’un bataryası niye yerli değil? Sorularını da normal karşılamak gerekir.

Fakat yüksek teknoloji dendiğinde devreye nitelikli ürünler, hammaddeler, malzemeler ve onları geliştirebilmek için temel bilimlerde başarı gerekiyor. Matematik, fizik, kimya, biyoloji de başarılı olmadan, teknoloji geliştirmede rekabetçi olamayız. Mühendislikle bir yere kadar geliriz, ancak ilerisi için temel bilimler şart.