Kıyı kanunları mı, beyaz toz mu?

Turizm denince ilk aklımıza gelen Bodrum’da bu ay tuhaf ilkler yaşandı. Bazı 5 yıldızlı oteller sahillere ‘beyaz kum’ diye kuvars tozu sermeye başladı. Otellerin çevreyi, doğayı, insan sağlığını hiçe sayan bu tavırlarına müdahale edildi. Ancak asıl sıkıntı mevcut kıyı kanunlarında.

Akdeniz çanağında Türkiye kadar denizlerine hoyrat davrananı yok. Otelleri ve turistik tesisleri, kıyıların sahibi gibi davranma konumuna getiren uygulamalardan acilen dönülmesi gerekiyor. Hiçbir kamu menfaati de denizlerin bu şekilde yok edilmesine izin vermez. Yaklaşık 4 yıl önce de kıyılarımız üzerine araştırma yapıp, yazılar yazdım. Ne gördüm? Denizleri, kıyıları kirleten, önemsemeyen bizatihi kamunun kendisi. Görevini yapmayan kamu yetkilileri, otel sahiplerine iltimaslarda bulunarak, kıyı ile ilgili mevzuatları esneterek işi bu noktaya getirdiler.

Denize sıfır 5 yıldızlı bir otel, sahile kuvars tozu seriyor, ihbar üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile Bodrum Belediyesi Çevre Kontrol Koruma Müdürlüğü ekipleri olay mahalline baskın düzenliyor. Denize sıfır otele neden izin veriliyor? Hadi verdin. Sahil otelin kontrolüne niye bırakılıyor? O sahilde tüm vatandaşların hakkı varken, neden bir otele babasının malı gibi kullanma hakkı tanınıyor? Bodrum’da doğrudan sahili kapatan otellere halen daha niçin müdahale edilmiyor? Bu oteller işini biliyor. Kamudan önemli kişileri ağırlayarak kendilerini korumaya alıyor!

Sahile beyaz kuvars tozu döken otellere 350 bin lira civarında ceza kesmekle problem ne kadar giderilmiş olabilir? Otellerin sahillerle olan bağı, mülkiyetlerindeki bir yermiş gibi davranışları ortadan kalkmadığı müddetçe bu problem çözülmez. Sorunlar farklı kılıklara girerek devam eder.

Dört yıl önce şu notu düşmüştüm;

“Deniz ve kıyılarımız mevcut kanunlar çerçevesinde dikkate alınıp korunmadığı için de güçlü, nüfuzlu belli zümrenin yaptığı işgaller legalize oluyor. Üstünün hukuku devreye girince, kamu otoritesi de geriye çekilip kanunları uygulamaktan imtina ediyor.” Anayasa’nın 43. Maddesi ile Kıyı Kanunu, maalesef devletin katkılarıyla oteller ve turistik tesislere açık olarak çiğnetiliyor.

Kıyı Kanunu Madde 5 ve 6’dan bazı bölümleri aktarayım.

“Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır. Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar çizgisinin tespiti zorunludur. Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz.”

Peki şu an neyi tartışıyoruz? Sanki otel sahipleri kendi mülklerine beyaz toz dökmüşler de onun mücadelesi veriliyor. Şayet mevzuatlar devrede olsaydı zaten o otel sahipleri, o sahillere bu şekilde inemezlerdi. Bu kadar açık. Lütfen mavi varlıklarımızı üç beş kuruşluk menfaat gözetenlere, insan sağlığını hiçe sayanlara peşkeş çekmeyin!