Artık karşımızda yeni Rusya krizi var
Haftaya, Türkiye’nin başkanlığını devraldığı G20’deki iş dünyası kuruluşlarını bir araya getiren B20 oluşumunun Türkiye’deki ilk toplantısını izleyerek başladık. 36 ülkeden 320 işadamının katıldığı toplantıya Türkiye’den ilgi çok yoğundu. TOBB’un öncülüğünde düzenlenen toplantıya iş dünyasının bütün önde gelenleri katıldı. Son olarak Avustralya’da düzenlenen liderler zirvesinde önümüzdeki 5 yılda G-20 ülkelerinin kendi bünyelerinde yapacakları reformlarla 2 trilyon dolarlık ilave büyüme yaratmaları kararlaştırılmıştı. Nerede neyin yapılacağını ve bunları kimin nasıl finanse edeceğini konuşmak ve realize olmasını sağlamak da, elbette grubun işadamlarına düşüyor. İlginin yoğun olmasının önemli bir nedeni bu.
Ama başka nedeni de, son dönemde yurtdışına yatırım iştahı yükselen Türk iş dünyasının belki de bunu gerçekleştireceği bir fırsatla karşılaşma umudu olabilir. Öyle ki katılım çok yüksek olup salon da hıncahınç dolunca toplantıyı salon dışından dinlemek zorunda kalanlar da oldu.
RUSYA PİYASALARINDA ÇÖKÜŞ: Ancak küresel ve özelinde bizim komşumuz Rusya ile bizdeki sert piyasa hareketlerinin haftanın ilk günü de devam etmesi, G20 toplantısını ayrıntılı işlememize şimdilik fırsat vermiyor.
- Geçen hafta Rusya Merkez Bankası rublenin düşüşünü önlemek amacıyla politika faizini 1 puan daha artırarak yüzde 10.5’e çıkarmıştı. Ancak bu da düşüşü kesmedi. Dün ruble dolar karşısında 61’e kadar düştü. Böylece rublenin son altı aylık devalüasyonu yüzde 45’e vardı. Doların ruble karşısındaki artışı değil bu, o çok daha yüksek, rublenin dolara göre değer kaybı. Yüzde 45’e varmış bir değer kaybı okkalı bir devalüasyondur.
- Rus hisse senetleri de yaklaşık yarı yarıya değer yitirdi. Rus borsa endeksinin son altı aylık kaybı yüzde 48.5’e vardı. Dünkü kaybı da yüzde 8.8 düzeyindeydi. Borsa dün böylesine bir çöküş yaşadı. Çünkü Rusya Merkez Bankası da petrol fiyatının 60 dolar olması halinde Rus ekonomisinin 2015’te yüzde 4.5 daralabileceğini açıkladı.
- Son piyasa hareketlerinin altından kalkmak kolay olmayacak, zaman alacak. İş artık petrol fiyat düşüşünün önüne ve ötesine geçti. Petrol fiyat düşüşü daha ağır seyrederken Rusya varlıklarının değer kaybı daha hızlı hareket ediyor. Makas giderek açılmış. Rusya’da Batı’nın yaptırımları ve petrol düşüşü ile başlayan piyasa bozulması, faizin yükselmesi, ülkeden sermaye kaçışı, rublenin değer kaybı, borsanın sert düşüşü artık kendi kendini besleyen negatif bir sarmala döndü. Kontrolden de çıkabilir, gidebileceği yere kadar da gidebilir. Artık karşımızda yeni bir Rusya krizi var. Rusya ile iş yapanlara kolay gelsin.
DÖVİZ SEPETİNDE 2 GÜNLÜK ARTIŞ YÜZDE 4
Türkiye’nin son 2 işgünündeki finansal piyasa hareketleri de Rusya’ya bezmeye başladı. En sert hareket ve en büyük bozulma döviz kurunda yaşanıyor. Son 2 işgününde dolar 2.27’den 2.38’e, Euro da 2.83’ten 2.92’ye çıktı. Sepet kur ise 2.55’ten yüzde 4 artışla 2.66’ya yükseldi. Kurun, 27 Ocak 2014’teki rekor seviyesini yakalamasına ramak kaldı.
- Faizde de artış var ama sınırlı, borsadaki düşüş de öyle. Hareketin öncelikle kurda meydana gelmesi, önümüzdeki dönemde sermaye çıkışına hazırlık amacı taşıyabilir. Hisseyi ve bonoyu satmamış olsa da dövizi düşük olduğu seviyeden almak yabancıların bir stratejisi olabilir.
- Paralel operasyonu ile başlayan tetiklenmenin Merkez Bankası’nı yeni bir faiz düşürmeye zorlamayla birleşmesinin etkisi, düşen petrol fiyatlarından daha ağır bastı.
- Kurdaki bu artış karşısında henüz Merkez Bankası etkili bir müdahale yapmadı. Sadece dün günlük döviz satış miktarını 40’tan 60 milyon dolara çıkardı. Hareketin devam etmesi halinde müdahalenin gelmesini ve satışların da artmasını beklemek gerekir. Bu da kurda yüksek oynaklık demektir.
SONUÇ: “Zehir ölçüdedir.” İbni Sina
