Türkiye dünyadan daha hızlı 'elektrikleniyor'
Dünyadaki elektrikli araç satışları geçtiğimiz Kasım ayında, Şubat 2024'ten bu yana en yavaş büyüme oranını kaydetti. Türkiye'de ise aynı dönemde elektrikli araç satışlarında rekor kırılması dikkat çekiyor. Fakat, elektrikli araçların geleceği Avrupa Komisyonu'nun 16 Aralık'ta alacağı karar sonrası tartışma konusu haline gelebilir. Öyle ki, sıfır emisyon hedeflerinde dünyada başı çeken Avrupa'nın şimdi ise bu hedeflerden geri adım atması gündemde. Avrupa'nın alacağı karara bağlı olarak, 2015 yılındaki 'dizel skandalı' sonrası sıfır emisyona geçiş için milyar dolarlar harcanan küresel otomotiv endüstrisinde dengeler yeniden değişebilir. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Türkiye'de elektrikli araç pazarı rekor üstüne rekor kırarken, dünya genelindeki satışlar ise hız kesiyor.
Öyle ki, küresel elektrikli araç satışları Kasım ayında Şubat 2024'ten bu yana en yavaş büyüme oranını kaydetti.
Benchmark Mineral Intelligence (BMI) raporuna göre, küresel elektrikli araç satışları Kasım ayında yüzde 6 oranında artarak 1.98 milyon adede ulaştı. Fakat, elde edilen büyümeye rağmen rakamlar Şubat 2024'ten bu yana görülen en düşük yıllık artışa işaret ediyor.
BMI tarafından yapılan analizde, bu durumun başlıca sebepleri olarak Çin'deki durağanlaşma ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki elektrikli araç vergi indirimi programının sona ermesi gösteriliyor.
Örneğin, Kasım'da Kuzey Amerika'da gerçekleşen elektrikli araç satışları, ABD vergi indirimlerinin Eylül ayında sona ermesinin ardından yüzde 42 oranında düşüş yaşadı. Böylece, Kuzey Amerika'daki elektrikli araç satışları Kasım'da 104 bin adet şeklinde kayıtlara geçti.
Söz konusu dönemde, dünyanın en büyük araç pazarına ev sahipliği yapan Çin'deki satışlar da geçmiş yılların gölgesinde kaldı. Çin'in elektrikli araç pazarı Kasım'da sadece yüzde 3 oranında yükseldi ve 1.3 milyon adet seviyesinde gerçekleşti.
TÜRKİYE BÜYÜME HIZI İLE DÜNYANIN ÖNÜNDE
Dünyanın en büyük iki pazarında ivme kaybeden elektrikli araç satışları Türkiye'de ise yüksek hızla artmaya devam ediyor. Öyle ki, elektrikli araç satışları Kasım ayında yüzde 36 artış kaydetti ve 18 bin adedi aştı. Böylece Kasım ayında otomotiv pazarının yüzde 18'i elektrikli araçlardan oluştu.
Ocak-Kasım döneminde ise Türkiye'deki elektrikli araç satışları ikiye katlandı ve yılın ilk 11 ayında Türkiye'de satılan elektrikli araç sayısı 167 bin adede dayandı.
Türkiye elektrikli araç pazarının büyümesinde ve rekor kırmasında kuşkusuz yerli otomobil makası Togg'un katkısı bulunuyor. Togg'un 2023 yılında satışlara başlamasının ardından artan elektrikli araç satışları diğer markaların da dikkatini çekmiş ve pazardaki model sayısı yüksek hızla artmaya başlamıştı.
Ayrıca, elektrikli araçlarda yapılan ÖTV düzenlemesi, batarya ile çalışan bu araçların vergi oranını içten yanmalı motora sahip otomobillerden daha avantajlı hale getirdi. Tüm bunlar, Türkiye'nin elektrikli araç pazarını kısa zaman diliminde yüksek hızla büyüttü.
2035 HEDEFLERİ ERTELENEBİLİR
BMI tarafından yapılan analizde, elektrikli araç satışlarının Avrupa'daki durumu da masaya yatırıldı. Buna göre, kıtadaki ulusal teşvik programları sayesinde elektrikli araçların güçlü büyümesini sürdürdüğü kaydedildi.
Buna göre, Avrupa'daki elektrikli araç satışları geçtiğimiz Kasım ayında Türkiye ile paralel olarak yüzde 36 artış kaydetti ve 160 bin adede yükseldi. Rakamlar, Avrupa'daki elektrikli araç satışlarının Çin ve Amerika'nın aksine yükselişini sürdürdüğünü gösteriyor.
Fakat, her ne kadar Avrupa'daki elektrikli araç satışları dünyanın en büyük iki otomotiv pazarı Çin ve Kuzey Amerika'dan daha hızlı büyüse de, kıtada sıfır emisyon hedeflerinden geri adım atılması gündemde.
AB ülkeleri, Mart 2023'te aldıkları karar ile 2035'ten itibaren tüm yeni araçların sıfır emisyonlu olması gerektiği yönünde bir düzenlemeyi kabul etmişti. Fakat, Avrupa'dan gelen son haberler, 2025 hedeflerinde erteleme ve değişiklik sinyalleri taşıyor.
Alman otomotiv lobisi tarafından, Avrupa'nın 2035 hedeflerine yönelik sert eleştiriler bir süredir yüksek perdeden yapılıyor. Bu eleştirilerin temelini ise, üretim maliyeti düşük otomobiller ile Batı pazarlarına açılan Çinli markaların Avrupalı üreticilerin geleceğini tehdit ettiği ve elektrikli araç satışlarında beklenen çıkışın yaşanmaması oluşturuyor.
6 AVRUPA ÜLKESİNDEN ORTAK BİLDİRİ
Bu eleştiri halkasının son adımı ise geçtiğimiz günlerde atıldı. Avrupa Birliği'ne üye 6 ülke, önümüzdeki hafta açıklanacak yeni otomobil paketi öncesinde, 2035'te yürürlüğe girmesi planlanan içten yanmalı motorlu araç satışına yönelik yasağın hafifletilmesi için Avrupa Komisyonu'na çağrıda bulundu.
Reuters'ın haberine göre, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, İtalya, Polonya ve Slovakya, AB Komisyonu'ndan 2035 sonrasında 'emisyonları azaltma hedefine katkıda bulunabilecek' hibrit otomobillerin veya mevcut ya da gelecekteki diğer teknolojilerle çalışan araçların satışına izin vermesi talebinde bulundu.
Ayrıca, ulaşım kaynaklı karbon emisyonlarını azaltmak için, Avrupa'nın hazırladığı yol haritasına düşük karbonlu ve yenilenebilir yakıtların dahil edilmesi de talep edildi.
6 ülkenin Başbakanı'nın imzasının yer aldığı ortak bildiride, "İklim hedefimize etkili bir şekilde ulaşmalıyız, ancak rekabet gücümüzü de bitirmemeliyiz, çünkü sanayi çölünde yeşil kalan hiçbir şey yoktur" ifadeleri yer aldı.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz de, önceki gün yaptığı açıklamada, 6 ülkenin bildirisi ile paralel ifadeler kullandı. Merz, elektrikli araçların sıfır emisyona ulaşmanın ana yolu olmaya devam ettiğini, ancak 'sentetik yakıtlar' gibi başka teknolojilerin de göz önüne alınması gerektiğini söyledi.
DÜĞÜM 16 ARALIK'TA ÇÖZÜLECEK
Tüm bu açıklamaların ardından, artık gözler Avrupa Komisyonu'nun 16 Aralık'ta (yarın) yapacağı açıklamaya dönmüş durumda.
Kaynaklar, otomotiv endüstrisindeki 2035 yılı sıfır emisyon hedefine alternatif olarak, 2035'ten itibaren karbon emisyonlarında yüzde 90'lık bir azalma öngören yeni bir önerinin Komisyon'da kabul edilebileceğini öngörülüyor.
Sıfır emisyon hedeflerinde dünyada başı çeken Avrupa'nın geri adım atması durumunda, 2015 yılında patlak veren 'dizel skandalı' sonrası sıfır emisyona geçiş için milyar dolarlar harcanan küresel otomotiv endüstrisinde dengeler yeniden değişebilir.
Özetle, otomotiv sektörünü hareketli bir yeni yılın beklediği şimdiden belli olmuş durumda.
