ATATÜRK'ÜN MAKBUŞ'U

Gazeteci Murat Bardakçı’nın, Turkuvaz Yayınları’ndan çıkan, yıllardır bir arşivde muhafaza edilen ama hiç yayınlanmamış ve üzerinde hiçbir çalışma yapılmamış belgelere ve Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Hanım'ın hatıratına dayanan yeni kitabı 'Makbule' bir ağabey-kardeşin gerçek öyküsü!

Kurtuluş Savaşı’nın lideri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatı boyunca en yakını olan kız kardeşi Makbule’nin ya da ağabeyinin hitabıyla ‘Makbuş’un, hatıratında ilk ağızdan anlattıkları gelecekte yazılacak Atatürk biyografileri için çok önemli bir kaynak olacak.

Bardakçı’nın “Arka planda kalıp gösterişsiz bir hayat yaşayan Makbule Hanım ile kocasının, yani Atatürk’ün eniştesi Mustafa Mecdi Boysan’ın belgelere dayalı hüzünlü hikayesi“ olarak tanımladığı kitap, 1880’lerdeki Selanik günlerinde Balkan Savaşı’na, Trablusgarp’tan Çanakkale’ye, Kurtuluş Savaşı’ndan 'Cumhuriyet’in ilanına, devrimlerden siyasi hareketlere, Hatay’ın alınmasından Serbest Fırka’nın kuruluşuna kadar birçok tarihi olayın gerisinde birbirlerine çok düşkün iki kardeşin öyküsünü anlatıyor.

MADDİ-MANEVİ AĞABEYİNE MUHTAÇ KALMIŞ BİR KADIN

Murat Bardakçı, Atatürk hakkında binlerce yayın yapıldığını yüzlerce kitap yazıldığını ama ailesi ve akrabaları konusunda çok az çalışma yapıldığını, 1956’ya kadar hayatta olan, Atatürk’ten 4 ya da 5 yaş küçük en yakın akrabası, kız kardeşi, Çankaya’nın ‘Büyük Bayan’ı Makbule Atadan’ın gereği kadar araştırılmadığını, ondan bahsedildiğinde hep ağabeyiyle bakla tarlasında karga kovalayan bir çocuk olarak kaldığını söylüyor.

Makbule Hanım’ın 77 yıl boyunca bir köşede unutulmaya terk edilmiş hatıralarının ilk kez yayınlandığı kitapta, kendisinden ‘Bahtiyar Hemşire’ olarak bahsettiği ancak gerçekte çok çileli bir hayat yaşadığı gözler önüne seriliyor. Küçük yaşta babasını kaybeden, Selanik’te Yunan işgalini gören, doğduğu toprakları terk edip annesiyle İstanbul’a gelen, ağabeyinin Anadolu’ya gidişinden sonra Milli Mücadele senelerinde maddi sıkıntı içinde, endişe dolu günler geçiren bir kadının öyküsü var ‘Makbule’de.

30 yıllık evliliği boyunca yüzü gülmeyen, maddi ve manevi olarak hep ağabeyine muhtaç kalmış, bütün ihtiyaçları onun tarafından karşılanmış, ‘tipik bir Rumeli’ kadını olan Makbule Hanım hatıralarında ‘Siz’ diye hitap ettiği ağabeyi Mustafa Kemal hakkında tek bir kötü söz bile etmiyor.

Hemen her mektubunda ağabeyinden bir şeyler talep eden, hiç bir şey olmazsa portakal, şeftali ya da kestane isteyen küçük kız kardeş… Tüm ulusun ‘Ulu Önder’i ‘Makbuş’ için sadece bir ağabey! Makbule Hanım’ın ağabeyinden bir şey isteyeceği zaman onun devlet başkanı olduğunu yahut devlet işleriyle yoğun şekilde meşgul olduğunu hatırına getirmediğini, aklına ne gelirse istediğini belirten Murat Bardakçı, “Onun bu talepleri genellikle de karşılanmıştır” diyor.

ATATÜRK TÜM HARCAMALARI ŞAHSİ HESABINDAN KARŞILIYOR

Kitapta, Mustafa Kemal’in kardeşi ‘Makbuş’ ve eniştesi için yaptığı tüm harcamaları kendi şahsi hesabından karşıladığını yazan Bardakçı şöyle devam ediyor: “Atatürk tüm masraflarını karşıladığı Makbule Hanım’ın hep kontrol altında bulundurmuş ve harcamalarının ayrıntılı dökümünü istemiştir. Makbule Hanım tedavi maksadıyla yurt dışına gittiğinde bile ağabeyine doktorlara yaptığı ödemelerden başlayarak hamal ücretine ve bahşişlere varıncaya kadar kime nereye ne kadar para verdiğini gösteren harcama listeleri göndermektedir.

Bütün bu ödemelerin belgelerinden bildiğimiz devlet kurucusu Atatürk değil, hiçbir geliri olamayan kız kardeşine bakmakla mükellef bir aile büyüğü ortaya çıkmaktadır.”

Tam bir Müslüman Rumeli kadını olan. Bu kimliğini hayatının sonuna kadar muhafaza eden, dinine bağlı, yardım sever bir kadın olan Makbule Hanım’ın Murat Bardakçı tarafından ilk kez yayınlanan hatıratını ve mektuplarını okurken kendi adıma daha önce hiç tanımadığı bir Atatürk’le karşılaştım.

50 yılı aşkın bir süre hiç ayrılmayan Mustafa Kemal ‘le ‘Makbuş’un, bir ağabeyle kız kardeşinin, Atatürk’ün pek bilmediğimiz aile hayatının öyküsünü öğrenmek için ‘Makbule’yi mutlaka okuyun.