Sandık yaklaşırken rüzgar hangi partiden ve hangi adaydan yana esiyor?

14 Mayıs seçimlerine tam 15 gün kaldı. Peki hem iktidarın hem de muhalefetin televizyon kanallarında çarşaf çarşaf ilan edilen "kesin kazananlı uydurma araştırmalar"ı bir kenara koyarsak sahada gerçek durum ne? Bilimsel araştırmalar ne diyor?

Birkaç gün önce sizinle Panoramatr rakamlarını paylaşmış ve iki yazıda bunları yorumlamaya çalışmıştım. Özellikle ikinci yazımda Muharrem İnce’nin seçmen tabanındaki değişime işaret etmiştim. Her ikisinin linkini de buraya yeniden koyuyorum. Bugün ise Konda'nın Nisan ayı bulgularını paylaşacağım. Bilgiler çok taze.

Konda, Nisan ayında iki ayrı araştırma yaptı. İlki 1-2 Nisan tarihlerinde. Fakat yaklaşan seçimlerin önemini dikkate alarak 15-16 Nisan’da ikinci bir saha çalışması daha yaptılar. Rakamlar bu iki araştırmanın sentezi.

Parti ve Başkanlık yarışında iki ayrı trend

202 sayfalık bu bilimsel raporu dikkatle okuduğumda şunu gördüm: Oy artış eğilimi bakımından iki ayrı tablo var. Parti olarak AK Parti ve genel olarak Cumhur İttifakı yükselirken başkan adayı olarak özellikle ikinci tur bağlamında Kemal Kılıçdaroğlu’nun oyları artıyor. Parti olarak rüzgar AK Parti tarafına, kişi olarak ikinci turda rüzgar Kılıçdaroğlu tarafına esiyor. 20 senelik birikimle büyümüş Erdoğan-karşıtlığı cereyanı Kılıçdaroğlu’nun yelkenlerini dolduruyor. Bu iki çelişkili trend ve rüzgar arasında 28 Mayıs 2023 saat 24’e kadar bu heyecanlı yarış, bu kıran kırana rekabet sürecek gibi gözüküyor.

Kararsızlar dağıtılmadan Cumhur İttifakı yüzde 38, Millet İttifakı yüzde 32, Emek ve Özgürlük İttifakı yüzde 10 oy alıyor. Kararsızları dağıtınca ise Cumhur İttifakı yüzde 45, Millet İttifakı yüzde 38, Emek ve Özgürlük İttifakı da yüzde 12 oya ulaşıyor.

Cumhur İttifakı tek liste ile gitseydi…

Team Araştırma’ya göre eğer Cumhur İttifakı tek liste ile ya da özenli bir fermuar çalışmasıyla seçime girseydi bırakın yüzde 45’i yüzde 41 ile bile TBMM çoğunluğunu ele geçirecekti. Yüzde 45 ile 335-340 gibi net çoğunluk alacaktı. Şimdi ayrı ayrı girince yüzde 45 ile bile en fazla 303-304 milletvekili kazanma ihtimalleri var. Belki o bile yok. 300’ün altında da kalabilirler.

Muhalefet cephesinde nasıl ki Türkiye İşçi Partisi tek başına seçime girip Cumhur İttifakı ve Recep Tayyip Erdoğan’a çok faydalı bir iş yaptıysa iktidar cephesi de bu şekilde ayrı ayrı girerek Millet İttifakı ve Kemal Kılıçdaroğlu’na çok faydalı bir iş yaptı.

Konda’ya göre son üç aydır Cumhur İttifakı’nın oyları yüzde 45 bandında iken Millet İttifakı’nın oyları 36-38 bandında hareket ediyor. Millet İttifakı Şubat ayındaki oy oranına hala ulaşamıyor.

Konda’nın Yönetim Kurulu üyesi ve eski Genel Müdürü Bekir Ağırdır bu sonucu şöyle yorumluyor: “Gördüğümüz tablonun iki nedeni var. Birincisi İYİ Parti 4-5 Mart krizinin ürettiği güven bunalımını hâlâ aşabilmiş ve daha önceki aylardaki bulgularımıza denk yüzde 17-18 bandına geri dönebilmiş değil.”

Tam burada kafama takılan bir mesele için durayım: Konda dışında hiçbir bilimsel araştırma İYİ Parti’yi hiçbir zaman 17-18 bulmadı. Konda hariç tüm itibarlı bilimsel kurumlar bu orana şüphe ile yaklaştılar. Neden ve nasıl bu rakamı hesapladı Bekir Ağırdır? Acaba ciddi bir örneklem yanlışı mı var? Yoksa herkes yanılıyor muydu? Fakat şimdi seçime doğru Konda ile diğer itibarlı kurumlar İYİ Parti’yi benzer rakamlarda bulmaya başladı! O büyük açık kapandı. Nasıl oldu bu? Değer verdiğim bir araştırmacı olan Ağırdır bu sorulara cevap vermeli diye düşünüyorum.

Biz bulgulara geri dönelim… Dediğim gibi Konda verilerine göre trend olarak AK Parti’nin kaybettiği seçmenlerinin bir kısmını geri kazanmaya başladığı görülüyor. Aynı eğilimi yani AK Parti rakamlarındaki yükselişi Özer Sencar ve Metropol de tespit ediyor.

15-16 Nisan verilerine göre kararsızlar dağıtılınca AK Parti yüzde 36,2, MHP yüzde 7,4; CHP yüzde 24; İyi Parti yüzde 13,7; HDP/Yeşil Sol yüzde 10,3; diğer partilerin ise yüzde 8,5 oy oranında.

Bekir Ağırdır diyor ki: “Bu oy oranlarındaki eğilim sürerse Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısının diğerlerinden fazla olacağını ve belki de 300 civarı milletvekilliği kazanma olasılığı olduğunu söylemek mümkün.”

Cumhurbaşkanlığı yarışında son durum ne?

Peki herkesin esas merak ettiği Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde durum ne?

14 Mayıs 2023 tarihindeki birinci tur seçimleri için kararsızlar dağıtılmadan Kılıçdaroğlu yüzde 39, Erdoğan yüzde 39, İnce yüzde 7, Oğan yüzde 2 olarak gözüküyor Konda’nın saha araştırmasına göre.

Yüzde 10 hala kararsız olduğunu, yüzde 3 ise hiçbir yere oy kullanmayacağını söylemiş. Yani Konda’ya göre de tıpkı Panoramatr’nin ifade ettiği gibi büyük ihtimalle seçim 28 Mayıs 2023 tarihine kalmış durumda.

İlk turda kararsızlar dağıtılınca Erdoğan 43, Kılıçdaroğlu 42 alıyor.

“İkinci tura Recep Tayyip Erdoğan ve Kemal Kılıçdaroğlu kalırsa oyunuzu kime verirsiniz?” sorusuna ise hem 1-2 Nisan araştırmasında hem de 15-16 Nisan araştırmasında verilen cevap aynı. Adeta rakam sabitlemiş…

Kemal Kılıçdaroğlu 51, Recep Tayyip Erdoğan 49…

Hatırladığınız gibi bu 51-49 dengesi Pamoramatr’nin araştırmasında da aynen bu şekilde karşımıza çıkıyordu. Yani kafa kafaya bir yarış var.

Cumhur İttifakı seçmeni daha özgüvenli

Öte yandan şöyle tuhaf bir durum da söz konusu: Deneklere “Bugün bir seçim yapılsa Erdoğan ve Kılıçdaroğlu sizce kaç oy alır” diye sorulduğunda Erdoğan için 46.1 Kılıçdaroğlu için 39.7 netice çıkıyor.

Konda, bu soruyu sormaktaki amacın, seçmenlerin destekledikleri adayın kazanma ihtimalini ne kadar güçlü hissettiklerini anlamak olduğunu ifade ediyor. Verilen cevapların ortalamasını aldığımızda Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’ndan daha çok oy alacağına inanılıyor. Yani Cumhur İttifakı seçmeni hala daha özgüvenli. Oysa Kılıçdaroğlu ile Erdoğan arası kıran kırana rekabette ikinci tur bağlamında Kemal Bey 2 puan farkla önde gözüküyor. Kılıçdaroğlu 51, Erdoğan 49.

Diğer yandan çok uzun süredir Kemal Kılıçdaroğlu’na büyük destek veren, her özgürlükçü-demokratın oyunu Kemal Bey’e atması gerektiğini söyleyen ve yazan Ali Bayramoğlu’na göre ikinci tur ölçümlerinin şu an yapılması bilimsel açıdan doğru değil. Şu an 14 Mayıs TBMM seçimleri çok önemli. Gerisini 15 Mayıs sonrası yeniden değerlendirmek gerekiyor. Bayramoğlu’nun gazeteci kimliğinin yanında akademik olarak siyaset sosyolojisi uzmanı olduğunu hatırlatayım.

Özetlersek, Erdoğan ve Kılıçdaroğlu arasında seçimler bıçak sırtı ve kafa kafaya bir rekabet içinde geçmeye devam ediyor, 28 Mayıs’a kadar bu kıran kırana yarış sürecek gibi gözüküyor.