Uçulabilir havalimanı olmanın 10 kuralı
Nihayet hayat normale dönüyor ve uçuşlar sınırlı da olsa başlıyor. İlk uçuş 1 Haziran pazartesi günü saat 10.00’da İstanbul Havalimanı’ndan Ankara’ya icra edilecek. Ben de bu uçuşta olacağım ve bu uçuşun hikayesini yazılarımla ve Habertürk ekranlarında Airport programında sizlerle paylaşacağım. 1 Haziran’da THY 5 şehre uçmaya başlayacak. Ankara’nın dışında İzmir, Antalya ve Trabzon’a İstanbul Havalimanı ile Sabiha Gökçen’den karşılıklı uçuşlar yapılacak. Pegasus ve Sunexpress de 1 Haziranda iç hat uçuşlarına başlıyor. Onur Air de yeniden iç hatlarda Antalya, Bodrum, Dalaman ve Trabzon gibi hatlarda uçuşlarına 10 Haziran gibi başlayacak.
İlk iç hat uçuşunu Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu ile birlikte yapacağız. Bakanlık Türkiye’deki havalimanlarına uçulabilir sertifikası verecek. Bu sertifikayı ilk etapta alan havalimanları İstanbul Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Antalya Havalimanı ve Trabzon Havalimanı oldu.
Peki yeni dönemde havalimanları için uçulabilir sertifikası ne anlama geliyor? Hangi kural ve kaideleri yerine getirenler bu sertifikayı alabiliyor. İşte bu sorular doğrultusunda havalimanlarının uçulabilir olması için ön plana çıkarılan önlemlerden bahsedeceğim.
Bu önlemler ICAO, IATA, WHO, EASA gibi örgütlerin çalışmaları neticesinde Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu'nun tavsiyeleri doğrultusunda hazırlanan program kapsamında Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün havalimanlarına gönderdiği uçuş için yapılması gereken kurallardan geçiyor. Söz konusu sertifika, muhatap ülke ve hava yollarıyla da paylaşılıyor. Böylece havalimanlarında COVID-19 salgınına karşı tüm tedbirlerin alındığı belgeleniyor. Şimdi buyurun bakalım yetkili merciler yeni dönemde havalimanlarına uçulabilir sertifikasını nelere dikkat ederek veriyorlar.
1-Yolcu sağlığı ve güvenliği korunacak
Yolcu sağlığı ve güvenliği bu süreçte olmazsa olmaz olarak havalimanlarının ilk yerine getirmesi gereken kuralların başında geliyor. Havaalanını kullanacak yolcuların sağlık otoritelerinin belirlemiş olduğu tedbirler ve kişisel koruyucu donanımları kullanmaları zorunlu olacak. Havaalanına ulaşım için kullanılan özel toplu taşıma servislerinde seyreltilmiş oturma düzeni ile sosyal mesafe uygulaması (en az 1 metre) çerçevesinde yolcu taşınması sağlanacak. Havaalanına ulaşım için özel toplu taşıma servislerini kullanacak olan yolcuların maskesiz servis kullanımına izin verilmeyecek. Havaalanını kullanan yolculara termal kamera ve/veya temassız ısı ölçer ile vücut sıcaklık ölçümleri uygulanacak. Refakatçi zorunluluğu olan yolcuların refakatçisi haricinde (karşılayıcı/uğurlayıcı) terminal binalarına girişlerine izin verilmeyecek. Maskesiz kişiler havaalanlarına alınmayacak.
Sağlık Bakanlığınca havayolu seyahatine uygun olmadığı belirlenen ve havayollarına bilişim sistemleri üzerinden bildirilen yolcular uçuş yapamayacak. Riskli bölgelerden gelecek yolcular için sağlık otoritelerinin belirlemiş olduğu tedbirlere ilaveten teması minimuma indirmek amacıyla, fiziki şartların elverdiği durumlarda diğer yolculardan farklı giriş çıkış noktalarını kullanmaları sağlanacak. Riskli bölgelerden gelen yolcuların termal kamera/ateş ölçümleri terminal girişinde yapılacak. Ateş, öksürük, solunum sıkıntısı olan yolcular tıbbi maske takılarak havaalanı sağlık birimine yönlendirilecek ve Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberine göre yönetilecek. Yurt dışından gelen yolculardan uçuşları öncesinde havayolu şirketlerine Türkiye sınırları içerisinde ikamet edecekleri adres ve iletişim bilgileri istenecek.
2-Çalışan sağlığı ve güvenliği korunacak
Havalimanları çalışanlarının sağlığını koruyacak önlemler almak zorunda. Her birime göre maske, eldiven, yüz koruyucu siperlik temin edilecek. En korunaklılar ise temizlik personeli olacak. Temizlik personelleri, maske, eldiven, yüz koruyucu gözlük, galoş ve önlük kullanarak en sıkı tedbirler uygulanan çalışanlar olacak.
3-Tesislerde ilave önlemler alınacak
Havalimanında sağlanacak sosyal mesafe kuralı zorunlu olacak. Havalimanının her noktasında hem yolcuyu hem çalışanı korumak amaçlı alınacak sosyal mesafe uyarı önlemlerine yer verilecek. Terminallerde en az 1 metre kuralı zorunluluğuna dikkat edilecek. Güvenlik noktaları, check-in, yeme-içme alanları, giriş tahditli salonlar, boarding alanları en önemli alanlar olarak ön planda tutulacak. Çalışanlarla yolcular arasında pileksiglass bariyer veya ayıraç kullanılacak. Belirli noktalara el antiseptiği konuşlandırılacak. Özellikle yolcu ve personelin sıklıkla kullandığı malzemelerin (tepsi vb.) temizlik ve dezenfektasyonu detaylı olarak yapılacak. Yolculara güvenlik aramasında zorunlu sebepler olmadıkça dokunulmayacak, temas sağlanmayacak. Elle arama gerektiği durumlarda ise güvenlik personeli eldivenle arama yapacak ve her arama sonrasında eldivenini yenileyecek.
4-Her şirket kendi hijyeninden sorumlu
Havalimanlarında bulunan kiracı şirketler; satış ofisleri, mağazalar, eczaneler, araç kiralama şirketleri vb. kendi hijyeninden sorumlu olacak. Havalimanı işletmecisi bu alanları uygun, hijyenik ve güvenli alanlar haline getirecek. Giriş, çıkış ve ortak alanlara gri renkte atık kumbarası konulacak ve yalnızca hangi malzemeler için kullanılacağı üzerinde gösterilecek.
5-Uçaklara sınırlı kabin bagajı alınacak
Giriş kısıtlı salonlar, VIP-CIP, Lounge için ihtiyaç duyulan tedbirler havalimanı işletmecisi/terminal işletmecisi tarafından alınmakla birlikte bu alanlardaki kiralık hacimlere ilişkin tedbirler kiracılar tarafından alınacak. Yolcunun hava aracına binişi/inişi, ihtiyaç bulunan yerlerde yer hizmet araçları ile taşınması faaliyet alanına göre ilgili kurum/kuruluşların sorumluluğunda olacak. Bagaj manipülasyon alanlarında sosyal mesafe başta olmak üzere ihtiyaç duyulan önlemler faaliyet alanına göre ilgili kurumlar tarafından alınacak. Uçuşlarda kabin bagajı kabul edilmeyecek. Uçağın içine kabul edilecek eşyaların dizüstü bilgisayar, el çantası, evrak çantası ve bebek eşyaları ile sınırlı olması, diğer her türlü eşyanın check-in işlemi sırasında bagaja verilmesi sağlanacak.
6-Şüpheli vakalar için özel alan
Havaalanlarında yurt dışından gelen şüpheli vakalar için özel bekleme alanları olacak. Bu kişilerin yönetimi Sağlık Bakanlığı COVID-19 rehberine göre olacak.
7- Temas sıklığı olan yerlere özel dikkat
Havalimanlarında yolcuların temasının çok olduğu; kapı kolu, ekranlar, tırabzanlar, asansör butonları, kontuar üstleri, yürüyen bantların tutacakları, yiyecek içecek alanlarındaki masalar gibi sık temas edilen yerler ile diğer alanlar günde 4 kereye kadar temizlenecek. Dokunmatik ekranlar ve sıklıkla temas edilen yüzeyler dezenfekte edilecek. Self check-in kioskları, bagaj sarma makineleri, kontuarlar, asansör butonları, asansör ve merdiven tutacakları, danışma masaları, bagaj el arabaları vb. ekipmanların dezenfekte edilmesine azami dikkat edilecek. Tuvalet zeminleri, taşları, pisuarlar sürekli temiz tutulacak. İmkanlar dahilinde biniş kartlarının (boarding pass) basılı olarak verilmesi uygulaması yerine SMS/QR kodu, elektronik check-in uygulamalarına geçilmesi teşvik edilecek. Mümkün olmaması halinde biniş kartlarının çalışanla temasını en aza indirgeyecek şekilde yolcular tarafından alınmasına yönelik makinelerin kullanılması sağlanılacak.
8-Yeme içme alanlarına yeni düzen
Yeme içme mahallerinde basılı menülerin kaldırılması, online/dijital ekran veya mobil ortamda müşteriye menü sunulacak. Tek kullanımlık çatal-bıçak-tabak, baharat, bardak vb. ile servis yapılacak. Her bir kullanıcının kullanımından sonra yüzeylerin (masalar, sandalyeler) en az % 70 alkolle temizlenmesi sağlanacak. Yeme içme mahallerinde otomatik sensörlü el dezenfektanı bulundurulacak.
9-İngilizce ve Türkçe uyarılar olacak
Gelen/Giden yolcu karşılama/uğurlama alanlarındaki oturma grubu sayısı azaltılacak. İki dilde yazılı uyarılar olacak. Sosyal mesafeye ilişkin işaretler ve bildirimler yüksek görünürlük ve net talimatlarla düzenli aralıklarla yerleştirilecek. Bu konularda ihtiyaca göre belirli aralıklarla en az 2 lisanda (Türkçe-İngilizce) uyarı anonsları yapılacak. Asansörlerde yüzde 30'dan fazla kapasite kullanımına izin verilmeyecek.
10-Bagaj alanında yoğunluk olmayacak
Yemek ve ibadet gibi toplu bulunulan alanlarda sosyal mesafe sağlayacak uyarılar, saf şeritleri vb. uygulama yapılacak. Terminal genelinde tüm yolcu oturma gruplarında, yolcu salonlarında sosyal mesafeye göre ayarlamalar olacak. Körük havalandırmaları sürekli çalıştırılacak. Geçiş koridorlarına dışarıdan temiz hava verilecek. Bagaj alımında konveyörlerin bulunduğu bölümde yolcular sosyal mesafeye uyarak bagajlarını alacak. Buna göre düzenlemeler yapılacak. Hareket yeteneği kısıtlı yolcular için kullanılan tekerlekli sandalye vb. taşıyıcıların düzenli olarak dezenfektasyonu yapılacak.
