Çin'de konut sorunu dallanıp budaklanıyor - II

Çin’deki konut sorununun hikaye kısmını ilk bölümde anlatmıştım.

Bu bölümde ise rakamlara ve grafiklere nasıl yansıyor onu görelim.

Konut geliştiricilerin tek fonlama kaynağı olmayan ancak sektöre güveni gösteren ve yine de fonlama için kullanılan bir enstrümanı görelim: RMBS.

Yani konuta dayalı mortgage kağıtlarından oluşan bir varlığa dayalı menkul kıymet.

Dünya lideri ABD, peşi sıra ise Çinliler geliyor.

Bu kağıtların 2022 yılındaki satışlarına bakın.

Yıllarca yüz milyarlarca yuanlık satışın ardından bu yıl sadece 25 milyar yuanlık satış yapılmış.

Yeni konut satışları ilk 6 ayda %32 düşerken, yeni mortgage başvurularında da gözle görülür düşüşler var. Elbette bunların bir bölümü pandemi kaynaklı ancak genel görüntü hoş değil.

Doğal olarak bir yumurta – tavuk sarmalına giriliyor.

Çin’de konut fiyatlarının düştüğü şehirlerin sayısı, fiyatların arttığı şehirlerin sayısını domine ediyor.

Türkçesi, konut fiyatları düşüyor. Bu yaşananlardan mı düşüyor yoksa yaşananlar bu düşüşten mi kaynaklanıyor; birbirinden ayrı yorumlamak güç.

Fakat zincirin halkalarını takip edebiliyoruz.

Yerel yönetimlerin önemli gelir kaynaklarından olan arazi satışı (beyaz çizgi) durmuş durumda. Borç yüküne ekstra katkı.

Arazi alıp konut üretemeyen dolayısıyla gelir yaratamayan şirketler yatırım da yapamamış oluyorlar. Sarı ile görülen bina yaratımı ve mavi ile görülen gayrimenkul yatırımı...

Milli hasıla için de çok kötü haber.

Sonuç olarak, büyük bir sıkıntı giderek büyüyor. Açıkçası merkezi yönetim bu işi ne kadar yavaşlatabilir, ne kadarını çözebilir; tahmin etmek güç.

Ancak en iyimser tahmini yapsak da bu işin sonunun ekonomik yavaşlama ve bölgesel & sektörel olarak finansal stres anlamına gelebileceğini görüyorum.